Γιατί χαμογελάει το ΔΝΤ, πατέρα;

Αν και οι αξιωματούχοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) προσπαθούν να κρύψουν τον ενθουσιασμό τους για το γεγονός ότι μία ακόμη χώρα διολισθαίνει σε οικονομική καταστροφή, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάληψη σημαντικού ρόλου για τη διάσωση της Ελλάδας αποτελεί ισχυρό βραβείο για τον οργανισμό.

Πριν από μερικά χρόνια θεωρούνταν «πολύ μικρό για να είναι χρήσιμο», όμως το ΔΝΤ διεύρυνε τις οικονομικές του δυνατότητες και ως εκ τούτου τη δυνατότητα να παράσχει δάνεια, χάρη στην αύξηση των εισφορών των κρατών-μελών του. 

Κατόπιν φρόντισε να στηρίξει αρκετές χώρες της ανατολικής Ευρώπης. 

Αναλαμβάνει τη βασική ευθύνη για τον σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος στήριξης της Ελλάδας, δηλαδή για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του ’70 (όταν είχε στηρίξει τη Βρετανία και την Ιταλία) αναλαμβάνει να βοηθήσει μία μεγάλη...
δυτικοευρωπαϊκή χώρα.
Όπως τονίζει ο κ. Arvind Subramanian, στέλεχος του think-tank Peterson, με έδρα την Ουάσιγκτον, «όταν το ΔΝΤ άρχισε να ενισχύει τη "δύναμη πυρός" του, οι Βρυξέλλες παρέμειναν στην… πίσω αυλή. Σήμερα, φαίνεται ότι αποφάσισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στην είσοδο».
Όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, η εμπλοκή του ΔΝΤ θα επιτρέψει στους πολιτικούς -κυρίως αυτούς της Γερμανίας- να «εισαγάγουν» την αξιοπιστία του Ταμείου και ταυτόχρονα να εκμεταλλευτούν τη δική του παρουσία για να «περάσουν» πιο σκληρά μέτρα.

«Είναι πολύ πιο εύκολο για το ΔΝΤ να επιβάλλει σκληρούς όρους απ’ όσο είναι για τη Γερμανία ή τη Γαλλία», τονίζει ο κ. Uri Dadush, πρώην στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας και νυν στέλεχος του Carnegie Endowment στην Ουάσιγκτον.
Το Βερολίνο -το οποίο άλλωστε θα καταβάλει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης- είναι περισσότερο πρόθυμο στην εμπλοκή του ΔΝΤ απ’ ό,τι το Παρίσι. Εξάλλου, ο επικεφαλής του ΔΝΤ, κ. Dominique Strauss-Kahn, Γάλλος σοσιαλιστής, φημολογείται ότι θα είναι αντίπαλος του Προέδρου κ. Nicolas Sarkozy στις επόμενες προεδρικές εκλογές της χώρας.
Αν και το ΔΝΤ φαίνεται να αναλαμβάνει τον ρόλο του «φύλακα» στο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, θα παράσχει λιγότερο από το 50% των κεφαλαίων που ενδέχεται να χρειαστεί η χώρα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας θα προέλθει από διμερή δάνεια που θα προσφέρουν τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης.
Σαφώς υπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα στο να δανειστείς απευθείας από το ΔΝΤ. Το Ταμείο δανείζει με ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια, τα οποία βασίζονται στον μέσο όρο των επιτοκίων που ισχύουν στις κορυφαίες οικονομίες που είναι μέλη του, ενώ προσθέτει και ένα μικρό premium το οποίο μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με το ύψος του δανείου.
«Με το να δανειστεί από το ΔΝΤ η Ελλάδα "αγοράζει" μεγαλύτερη αξιοπιστία με χαμηλότερο κόστος», υποστηρίζει ο κ. Eswar Prasan, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ και νυν μέλος των Cornell University και Brookings Institute.
Πάντως, οι όροι αναμένεται ότι θα είναι «σφιχτοί». Μέχρι σήμερα το ΔΝΤ δανείζει κεφάλαια σε χώρες που έχουν χτυπηθεί από την κρίση με σχετικά ήπιους όρους. Δεν ισχύει, όμως, αυτό στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία θεωρείται ο «αρχιτέκτονας» της δικής της κρίσης και ως εκ τούτου ο δανεισμός της θα γίνει με περισσότερο σκληρούς όρους.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης αφαιρεί από τη χώρα το δικαίωμα διαχείρισης του νομίσματός της ή των επιτοκίων της.
«Από τη στιγμή που το ΔΝΤ δεν μπορεί να ζητήσει να υπάρξει αλλαγή στην ισοτιμία του νομίσματος, τότε το μόνο που μπορεί να ζητήσει είναι σκληρά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής», υπογραμμίζει ο κ. Prasad.
Με δεδομένο το «μαγείρεμα» των δημοσιονομικών στοιχείων της Ελλάδας, το ΔΝΤ πιθανώς να ζητήσει και μεγαλύτερη διαφάνεια στα «λογιστικά» της χώρας.
Το να μετατραπείς από παρίας πριν από μερικά χρόνια σε βασικό εταίρο διάσωσης μιας χώρας της δυτικής Ευρώπης σαφώς είναι κάτι που αλλάζει σημαντικά την εικόνα του ΔΝΤ. Πρόκειται για μία ευκαιρία που το Ταμείο είναι έτοιμο και πρόθυμο να αρπάξει…

By Alan Beattie (Ουάσινγκτον)

ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.