"ΚΡΑΤΙΣΜΟΣ Η ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ; ¨
Του Στάθη Σαραφόπουλου,
Οικονομολόγου,
π. Βουλευτή Δράμας.
Στο προηγούμενο άρθρο μας "ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΗ Η ΚΡΙΣΗ;¨ δώσαμε τη προσωπική μας εξήγηση για το πώς προήλθε αυτή η κρίση η οποία κλονίζει το Παγκόσμιο Οικονομικό σύστημα, άλλους λιγότερο και άλλους περισσότερο. Αναλύσαμε ότι η κρίση προήλθε γιατί δεν έγινε σωστή κατανομή του συσσωρευμένου πλούτου μεταξύ των συντελεστών παραγωγής της Εργασίας και του Κεφαλαίου, δηλαδή δεν λειτούργησε ο μηχανισμός της ρύθμισης. Σήμερα θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τη συμμετοχή του κράτους στην Οικονομία απαντώντας στο ερώτημα:
Πρέπει να μικρύνει ή να μεγαλώσει η συμμετοχή του κράτους στην οικονομία;
Από την μεταπολίτευση του 1974 επικράτησε μια τάση άκρατου κρατισμού την οποία η χώρα πλήρωσε πολύ ακριβά όχι τόσο γιατί οι κρατικές επιχειρήσεις είναι άχρηστες ή μίασμα αλλά γιατί επιτράπηκε εν γνώσει όλων των Κυβερνήσεων η δράση διαφόρων τρωκτικών στις κρατικές επιχειρήσεις που σε συνδυασμό με το ερασιτεχνικό management, το οποίο ασκούταν από αποτυχημένους υποψήφιους Βουλευτές τις οδήγησαν στην υπερχρέωση, την απαξίωση και εν γένει την καταστροφή. Αυτό διευκολύνθηκε από την ύπαρξη κρατικών μονοπωλίων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΤΑ, ΕΥΔΑΠ, Ολυμπιακή, Τράπεζες κλπ) και την έλλειψη ανταγωνισμού.
Εάν υπήρχε ανταγωνισμός για να μπορέσουν να επιβιώσουν οι κρατικές επιχειρήσεις, όπως κάνει επιτυχημένα, αν και θα μπορούσε ακόμη καλύτερα, ο ΟΤΕ θα όφειλαν να περιστείλουν τις κλοπές, να βάλουν τάξη στα οικονομικά τους και να αναζητήσουν καλούς διοικητές, που θα προέρχονται είτε από το δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα. Μην ξεχνάμε το με διεθνή κριτήρια απόλυτα επιτυχημένο παράδειγμα της Cosmote, η οποία διοικούμενη από άτομα που προέρχονται από τον δημόσιο τομέα αλλά γνώριζαν το αντικείμενο τους και δεν ήταν αποτυχημένοι υποψήφιοι βουλευτές, στήθηκε και μεγάλωσε, σε όφελος του Έλληνα πολίτη αφού μειώθηκαν οι τιμές ανεξάρτητα από την μητρική της δηλ. τον ΟΤΕ σε μια ανταγωνιστική αγορά στην οποία είχαν ήδη λάβει θέση δύο άλλες εταιρείες.
Εκμεταλλευόμενοι την ανωτέρω κατάσταση οι διάφοροι καλοθελητές καλυμμένοι κάτω από τον ιδεολογικό μανδύα του φιλελευθερισμού ή του νεοφιλελευθερισμού στηλίτευσαν την σήψη και τα χάλια που επικρατούσαν στις κρατικές επιχειρήσεις και αντιπρότειναν την άκρατη ιδιωτικοποίηση. Από την άλλη οι κρατιστές ούτε να ακούσουν δεν ήθελαν για ιδιωτικοποιήσεις κι επιχειρηματολογούσαν υπέρ του κοινωνικού χαρακτήρα των επιχειρήσεων. Πίσω από αυτά τα ιδεολογήματα και ιδεολογίες που υπάρχουν για να καπηλεύονται οι έξυπνοι και να ασπάζονται οι αφελείς κρύβονται φυσικά τα ατομικά συμφέροντα της κάθε ομάδας.
Οι μεν φιλελεύθεροι επιθυμούν να υφαρπάξουν αντί πινακίου φακής τις κρατικές επιχειρήσεις ή να οικειοποιηθούν χωρίς να επωμιστούν το κόστος των επενδύσεων ένα μέρος του μεριδίου της αγοράς τους. Σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα θα διαλύσουν και τις εργασιακές σχέσεις, θα κατεβάσουν τους μισθούς στα 700 ευρώ, χωρίς να μειώσουν και τις τιμές των προϊόντων ή των παρεχομένων υπηρεσιών τους και να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους χωρίς να έχουν κουρασθεί και πολύ.
Οι δε κρατιστές έχουν πιάσει την καλή μέσα στις κρατικές επιχειρήσεις, έχουν βολευτεί, έχουν κάνει περιουσίες από τις ατασθαλίες και επιθυμούν να συνεχίσουν τη ίδια κατάσταση και διατηρήσουν τα κεκτημένα. Για αυτούς είναι απειλή όχι μόνο η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας στην οποία εργάζονται αλλά και η λειτουργία ανταγωνιστικών ιδιωτικών επιχειρήσεων διότι αν λειτουργήσει ο ανταγωνισμός τέρμα οι οικονομικές ατασθαλίες, η ξεκούραση και το φαγοπότι εις υγείαν των κορόιδων.
Από τα ανωτέρω είναι φανερό ότι και τα δύο συστήματα στην απολυτότητά τους είναι αποτυχημένα και επικίνδυνα. Επιτυχημένο κρίνεται μόνο το μεικτό σύστημα που αποτελείται από ένα ισορροπημένο μείγμα κρατικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Ο ρόλος των κρατικών επιχειρήσεων θα είναι να αποτελούν φρένο στην ασυδοσία και την απληστία του ιδιωτικού τομέα. Το μοντέλο αυτό δουλεύει στην Ελλάδα τόσο στις τηλεπικοινωνίες όσο και στις Τράπεζες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τον ΟΤΕ και οι ιδιωτικές τράπεζες έπονται της Εθνικής που θέτει τους κανόνες στην αγορά. Αντίθετα βλέπουμε να πετάνε οι τιμές στα ύψη διότι δεν υπάρχουν κρατικές ή συνεταιριστικές εμπορικές επιχειρήσεις. Αν υπήρχε ένα σωστά οργανωμένο κρατικό ή καταναλωτικό ή συνεταιριστικό σούπερ μάρκετ που θα κρατούσε χαμηλά τις τιμές δεν θα τολμούσαν οι ιδιώτες να κερδοσκοπήσουν, διότι περί κερδοσκοπίας πρόκειται όταν οι τιμές όλων των προϊόντων, εκτός ίσως από τα ηλεκτρονικά, είναι διπλές από τις ευρωπαϊκές.
Βασική προϋπόθεση για να δουλέψει αυτό το μοντέλο είναι να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καταργηθεί η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, η διαφθορά, να υπάρχουν ενιαίες συλλογικές συμβάσεις που θα εγγυώνται όμοια εργασιακά δικαιώματα για όλους τους εργαζομένους του κλάδου και γενικότερα να δημιουργηθούν καταστάσεις παρόμοιες με τους αγώνες στίβου. Όλοι ξεκινούν από το ίδιο σημείο και διανύουν την ίδια απόσταση με παρόμοιες συνθήκες κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.
Δράμα, 8 Δεκεμβρίου 2008.
