Nτάνιελ Σπέκχαρντ; "Νέα σχέση" ΗΠΑ-Ελλάδας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΠΡΕΣΒΗ ΣΤΟ ΝΙΚΟΛΑ ΒΑΦΕΙΑΔΗ (μεταδόθηκε στο βραδυνό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, στις 09/05)
Για νέα σχέση ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα στην εποχή Ομπάμα μίλησε ο Αμερικανός πρέσβης Ντάνιελ Σπέκχαρντ σε συνέντευξη που παραχώρησε στην τηλεόραση του ΑΝΤ-1. Η ένταξη στη διμερή ατζέντα νέων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος όπως το περιβάλλον, η μετανάστευση, ο έλεγχος της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων και η συνεργασία στο Αφγανιστάν θα εμπλουτίσει τη σχέση με έναν από τους παλαιότερους εταίρους με κοινά ιδανικά, υπεστήριξε ο Αμερικανός πρεσβευτής.
Ο κ. Σπέκχαρντ εκτίμησε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα λυθεί το θέμα της βίζας, καθώς οι τεχνικές επιτροπές έχουν επιλύσει τον όγκο των εκκρεμών θεμάτων και οι Έλληνες ταξιδιώτες θα πηγαίνουν στις ΗΠΑ χωρίς βίζα.
Για τον αγωγό αερίου από το Αζερμπαϊτζάν TGI, είπε ότι προχωρεί παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση και μετατρέπει την Ελλάδα σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο. Μίλησε ακόμη για τα ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό, το θέμα του ονόματος της ΦΥΡΟΜ και του ελληνικού βέτο αλλά και για την τρομοκρατία.
Αναλυτικά η συνέντευξη στον Νικόλα Βαφειάδη έχει ως εξής:

ΝΒ: «Η εκλογή του Προέδρου Ομπάμα δημιούργησε πολλές ελπίδες στην Ελλάδα. Τώρα που πέρασαν πάνω από 100 ημέρες, έχουν δικαιωθεί αυτές οι ελπίδες; Έχει αλλάξει η εκλογή Ομπάμα τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις;
Ντ. Σπ.: Νομίζω ότι ο κόσμος είδε μετά τις εκλογές ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα λέει την αλήθεια. Ότι δεν ήταν απλώς προεκλογικές υποσχέσεις, αλλά ήδη υλοποιήθηκαν: από τη μείωση των στρατιωτών στο Ιράκ και το άνοιγμα διαύλων διαλόγου σε όλο τον κόσμο με χώρες όπως το Ιράν, μέχρι το κλείσιμο του Γκουαντάναμο κι ακόμη και υλοποίηση των υποσχέσεων για το περιβάλλον εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Νομίζω λοιπόν ότι ο κόσμος αναγνωρίζει πως είναι σοβαρός, πραγματοποιεί τις υποσχέσεις του, αλλά κυρίως νομίζω ότι άλλαξε διεθνώς τη φύση και τον τόνο της συνεννόησης και του διαλόγου, δίνοντας έμφαση στη διπλωματία και στα διπλωματικά εργαλεία. Και στις σχέσεις με την Ελλάδα νομίζω ότι είδαμε μια δραματική στροφή στον «αρραβώνα» μας, όπου η νέα κυβέρνηση ενδιαφέρεται πάρα πολύ για την ενδυνάμωση των σχέσεων με έναν πραγματικά από τους παλαιότερους συμμάχους μας. Κι από την ελληνική πλευρά βλέπω ανανεωμένο ενδιαφέρον στην επίτευξη της ενδυνάμωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ και την Ουάσιγκτον, έτσι η απάντηση εδώ, για τις εκατό μέρες (για τη δικαίωση των ελπίδων) είναι ένα εκκωφαντικό «ναι».

-Ο ελληνικός λαός θεωρεί τις υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά και βαθιά μέσα στον ελληνικό εναέριο χώρο ως μεγάλη, μείζονα πρόκληση που δημιουργεί τριβή στο Αιγαίο, ακόμη και τώρα κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Πώς μπορεί να τερματισθεί αυτή η τριβή;
- Νομίζω ότι το σημαντικότερο είναι να ατενίσουμε τη διπλωματία και τη συνεννόηση με τον γείτονά σας. Αυτό το είδος θεμάτων, όπως έχει πει η Ελλάδα προς τις ΗΠΑ και προς άλλα μέρη του κόσμου, όταν εμφανίζονται σε άλλα μέρη του κόσμου, χρειάζεται πραγματικά να αντιμετωπίζονται με διπλωματικά μέσα. Και γνωρίζω ότι αυτό γίνεται. Γνωρίζω ότι η Υπουργός σας των Εξωτερικών άπλωσε το χέρι προς τον ομόλογό της εκεί. Γνωρίζω ότι οι στρατιωτικοί σας προσπαθούν να συνεννοηθούν επίσης με τους ομολόγους τους στην Άγκυρα. Νομίζω λοιπόν ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίζονται αυτά τα θέματα. Καθώς επίσης να αντιμετωπίζουμε όχι μόνο τα μεμονωμένα περιστατικά αλλά τις αιτίες, τις ρίζες αυτών των προβλημάτων και να εξετάζουμε αν υπάρχουν λύσεις μακράς πνοής στις προκλήσεις που αντιμετωπίζονται εδώ. Ελπίζω λοιπόν ότι και οι δυο πλευρές θα αναζητήσουν τρόπους να προχωρήσουν διπλωματικά, να μειώσουν τις εντάσεις, και να βρουν λύσεις μακράς πνοής στα προβλήματα που πλήττουν τις σχέσεις σας.

- Στο Κυπριακό, η ενίσχυση του Έρογλου θεωρείται ως αρνητικός παράγων στην εξεύρεση μιας δίκαιης και διαρκούς λύσης για την Κύπρο. Πιστεύετε ότι κινδυνεύουν οι δικοινοτικές συνομιλίες; Έχει η κυβέρνηση Ομπάμα νέες ιδέες για την επίλυση του Κυπριακού;
- Λοιπόν η πείρα μου, η μακρά μου πείρα σε διεθνή θέματα, συνιστά να περιμένουμε και να δούμε. Όταν εμφανίζονται πολιτικές εξελίξεις, θα ήταν πρόωρο τώρα να εκφράσουμε κρίσεις. Μερικές φορές οι πολιτικές αλλαγές επί του εδάφους μπορούν –εκπλήσσοντας- να αλλάξουν τη δυναμική με θετικό τρόπο, ακόμη κι αν στην αρχή η αντίληψη είναι ότι δεν βοηθούν. Έτσι, εγώ δεν θα εξέφερα κρίση γι’ αυτό το θέμα. Και από πλευράς των ΗΠΑ τρέφουμε ακόμη πάρα πολλές ελπίδες και υποστηρίζουμε μια λύση προς δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία. Με ικανοποίησε επίσης πολύ, όπως είμαι βέβαιος και τους Έλληνες, που είδα τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας να απλώνει το χέρι αμέσως μετά από εκείνες τις εκλογές για να επαναβεβαιώσει την υποστήριξη της Τουρκίας στη διαπραγματευτική διαδικασία για την εξεύρεση λύσης. Νομίζω λοιπόν ότι υπάρχουν λόγοι για να ελπίζουμε και καθώς οι ηγέτες συνεχίζουν αυτές τις διαπραγματεύσεις εκεί, χρειάζεται να τους δώσουμε κάποιο χρόνο.

-Αν δεν βρεθεί λύση στο θέμα του ονόματος της ΦΥΡΟΜ κι η Ελλάδα επιμείνει στο βέτο για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ;
- Νομίζω πως θέσατε το ερώτημα πολύ στενά. Θεωρώ ότι και η Ελλάδα και οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται τη σημασία της σταθερότητας στα Βαλκάνια προς το συμφέρον τη κοινής μας ασφάλειας. Νομίζω ότι είναι ακόμη πιο σημαντική για την ασφάλεια της Ελλάδας που είναι κοντινός γείτονας. Ο κοινός μας λοιπόν στόχος είναι να δούμε μια λύση που τελικά θα οδηγήσει τον γείτονά σας μέσα στο ΝΑΤΟ και νομίζω ότι αυτός είναι και ο πολιτικός στόχος της Ελλάδας που θα ήθελε να τον δει να υλοποιείται. Οι προκλήσεις αυτών των διαπραγματεύσεων είναι καλύτερα διαχειρίσιμες μέσω διπλωματικών διαύλων, στο πλαίσιο των -υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών- διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα έχει κάνει τη θέση της πολύ καθαρή. Νομίζω ότι το σημαντικό είναι να παραμείνουν δεσμευμένοι (στη διαπραγματευτική διαδικασία) και να διατηρήσουν την κεκτημένη ταχύτητα.

- Όσον αφορά τον αγωγό TGI τηρούνται οι προθεσμίες κατασκευής ή επλήγη από την παγκόσμια οικονομική κρίση; Και πώς βλέπετε τη συμμετοχή της Ελλάδας στον αγωγό South Stream;
- Σε σχέση με αυτό το είδος αγωγών ο TGI τα πήγε πολύ καλά στο παρελθόν στην τήρηση των προθεσμιών. Γνωρίζετε ότι όταν έφθασα εδώ πριν από 18 μήνες άνοιξαν το κομμάτι που συνδέει την Τουρκία με την Ελλάδα. Είναι βιώσιμο οικονομικά πρόγραμμα και είμαι πεπεισμένος ότι με την πάροδο του χρόνου θα έχει σημαντική συμβολή στην ποικιλομορφία ενεργειακών πηγών και στην ασφάλεια της ευρωπαϊκής ενέργειας. Νομίζω ότι η Ελλάδα έχει αποκομίσει σημαντικά οφέλη και βρίσκεται καθ’ οδόν προς την ανάδειξή της σε σημαντικό διαμετακομιστικό ενεργειακό κόμβο προς την Ευρώπη. Δεν δικαιολογείται υπερβολική ανησυχία για την οικονομική κρίση, ως προς τις μακροπρόθεσμες ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης και ως προς την αξία του συγκεκριμένου αγωγού. Ήταν νομίζω σοφή επιλογή η ανάμιξη από την αρχή σε ένα πολύ σημαντικό κι επιτυχημένο έργο που τοποθετεί την Ελλάδα στην τροχιά που θέλει να είναι.

-Σας ανησυχεί η τρομοκρατία στην Ελλάδα;
- Παρακολουθήσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις πρόσφατες εξελίξεις εδώ και συμμερίζομαι, με πολλούς από τους Έλληνες συναδέλφους μου που συνομίλησα την ανησυχία τους για μερικές από τις πρόσφατες εξελίξεις. Δεν συμβαίνουν μόνο στην Ελλάδα. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες και οι ΗΠΑ βρίσκονται επίσης μπροστά στην πρόκληση της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας. Αλλά δεν παύει να είναι ανησυχητική εξέλιξη που γνωρίζω ότι η κυβέρνησή σας, η αστυνομία και οι υπηρεσίες σας αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά. Νομίζω ότι αυτό που πρέπει να κάνουμε διεθνώς είναι να διατηρήσουμε την έμφαση στις κοινές μας θεμελιώδεις αξίες που καθιστούν αυτό το είδος δράσης, το τόσο αποτρόπαιο και τραγικό στις συνέπειές του σε αμάχους, απαράδεκτο τρόπο προώθησης πολιτικών στόχων ή ιδεολογιών στον 21ο αιώνα.

- Υπάρχει καθόλου πρόοδος στο θέμα της βίζας;
- Είμαι πολύ ικανοποιημένος που έχει γίνει σημαντική πρόοδος στο θέμα της βίζας. Είχαμε μια ομάδα από την Ελλάδα στην Ουάσιγκτον. Μόλις επέστρεψαν και τα μέλη μας που ήταν στην ομάδα μου ανέφεραν ότι οι συνομιλίες ήταν πολύ επιτυχημένες. Είμαστε σε τροχιά, υπάρχει ακόμη πρόσθετη δουλειά αλλά είμαστε σε τροχιά για να το τελειώσουμε φέτος. Είμαι πεπεισμένος ότι θα το πετύχουμε.

- Εντός του έτους;
- Εντός του έτους.

- Συνολικά κ. Πρέσβη, είστε ικανοποιημένος από το παρόν επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, μπορούν να βελτιωθούν και πώς;
- Είμαι πολύ ικανοποιημένος όπως είπα με τη νέα δυναμική που έχει αναπτυχθεί στις σχέσεις μας. Το μήνυμα – κλειδί που δίνω και στην Ουάσιγκτον κι εδώ στην Αθήνα είναι πως πιστεύω ότι πρέπει να διευρύνουμε την ατζέντα, ότι η Ελλάδα είναι μια πολύ σημαντική χώρα, γεωστρατηγικά τοποθετημένη, σύμμαχος και εταίρος μακράς πνοής. Έχουμε τις ίδιες αξίες, μοιραζόμαστε τα ίδια θεμελιώδη «πιστεύω» κι αυτό μας καθιστά φυσικούς συμμάχους κι εταίρους. Για να αναπτύξουμε όμως τις δυνατότητές μας οφείλουμε να διευρύνουμε πέρα από τα παραδοσιακά θέματα, τα σημαντικά στα οποία οφείλουμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, είτε είναι η Κύπρος, ή το θέμα του ονόματος ή οι προκλήσεις στις σχέσεις σας με την Τουρκία. Είναι σημαντικά θέματα για τα οποία θα συνεχίσουμε να μιλάμε αλλά χρειάζεται να πάμε πέρα από αυτά αν θέλουμε να δούμε τις πραγματικές δυνατότητες στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Αυτό που εννοώ είναι πως αν δείτε τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης, προσέγγιση του μουσουλμανικού κόσμου, όπου η Ελλάδα έχει ίδιο συμφέρον να το δει να επιτυγχάνει. Είσαστε ένα κράτος που είναι ουσιαστικά γείτονας του ευρύτερου μουσουλμανικού κόσμου. Το να είναι καλές αυτές οι σχέσεις είναι τεράστιας σημασίας για σας. Είναι επομένως κοινός μας στόχος.
Το Αφγανιστάν, που ο Πρόεδρος μίλησε για τη σημασία της σταθεροποίησής του. Η Ελλάδα έχει 25.000 παράνομους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν κάθε χρόνο που έρχονται στη χώρα. Έχετε λοιπόν μέγα κοινό συμφέρον να δείτε το Αφγανιστάν να σταθεροποιείται διότι είστε χώρα πρώτης γραμμής των συνεπειών της αστάθειας στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν ή στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Μοιραζόμαστε λοιπόν αυτό το ενδιαφέρον στη Μ. Ανατολή, στο Αφγανιστάν. Αν εξετάσετε το θέμα της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Ο κόσμος μιλάει πολύ για την εμμονή των ΗΠΑ ως προς το Ιράν. Η Ελλάδα ίσως έχει μεγάλο συμφέρον να μη γίνει το Ιράν πυρηνική δύναμη. Αν το Ιράν γίνει πυρηνική δύναμη, υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι οι γείτονες δεν θα αρχίσουν να κυνηγούν παρόμοιες φιλοδοξίες; Αυτό δεν μπορεί να είναι καλό για την Ελλάδα.
Είμαστε πολύ αισιόδοξοι για τη νέα σχέση μας και νομίζω ότι με το χρόνο θα τη δείτε μόνο να βελτιώνεται. Και μπορώ να σας πω από την επίσκεψή μου στην Ουάσιγκτον πριν από περίπου ένα μήνα, ότι υπάρχει μέγα ενδιαφέρον στα κορυφαία επίπεδα της κυβέρνησής μας: από εκεί που βρεθήκαμε στην εκδήλωση του Λευκού Οίκου με τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο να εκφωνούν και οι δύο λόγους για τη σημασία της Ελλάδας και αυτής της σχέσης μέχρι την Υπουργό Εξωτερικών που έχει ένα μακράς πνοής ενδιαφέρον γι’ αυτή τη χώρα, θα δείτε μια μεγάλη επικέντρωση και προσοχή στην ενδυνάμωση και βελτίωση της σχέσης μας».

skal