Το γεγονός πως πηγαίνουμε σε 180 μονοεδρικές περιφέρειες με πλειοψηφικό είναι κατ' αρχήν θετικό, δεδομένων των μεγάλων προτερημάτων του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος.
Ωστόσο υπάρχουν τρεις διαφαινόμενες λεπτομέρειες που αναιρούν αυτά τα προτερήματα:
Το πρώτο αφορά τον υπολογισμό των εδρών σε εθνικό επίπεδο με βάση την αναλογικότητα και με τη διατήρηση του bonus των 40 εδρών για το πρώτο κόμμα. Ο κ. Ραγκούσης αναφέρει:
«Οι μονοεδρικές περιφέρειες αποτελούν μια απάντηση στην...
κρίση αντιπροσώπευσης, αφού κάνουν τη σχέση βουλευτή-ψηφοφόρων πιο άμεση και γνήσια. Κανείς δεν θα μπορεί να υποστηρίζει ότι το οικονομικό πλεονέκτημα αποτελεί βασικό παράγοντα εκλογής» είπε ο κ. Ραγκούσης, προσθέτοντας ότι έτσι θα ενισχυθεί και η εσωκομματική δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων, αφού στο μονοεδρικό σύστημα μια αναξιοκρατική επιλογή υποψηφίου θα τιμωρείται από τους ψηφοφόρους. Ποιος θα διανοηθεί να επιλέξει έναν αδύναμο υποψήφιο εάν κινδυνεύει να χάσει τη μονοεδρική;» αναρωτήθηκε.
Όμως η αρχή της αναλογικότητας και του bonus στον πρώτο αναιρεί αυτό το προτέρημα. Ο ψηφοφόρος θα μπορεί βέβαια να καταψηφίζει "αδύναμους" υποψήφιους, αλλά θα έχει παράλληλα το νου του και στην πανελλαδική δύναμη των κομμάτων, αφού η πανελλαδική πρωτιά οδηγεί σε σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Έτσι, θα αναγκάζεται να ψηφίσει έναν αδύναμο υποψήφιο του κόμματος που προτιμά, για να ενισχύσει το κόμμα του σε εθνικό επίπεδο.
Ενώ στο Αγγλικό και Γαλλικό πλειοψηφικό σύστημα η επιλογή του ψηφοφόρου κρίνει μόνο μία έδρα (τη μονοεδρική), και δεν έχει καμιά άλλη επίπτωση στην κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων, στο προτεινόμενο σύστημα ο ψηφοφόρος θα έχει στο μυαλό του τόσο ποιος είναι ο καλύτερος υποψήφιος στην μονοεδρική του, αλλά και ποιο κόμμα θα βγει πρώτο.
Αντιθέτως στο αυθεντικό Γερμανικό σύστημα ο ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει δύο φορές: υποψήφιο στη μονοεδρική και κόμμα στην ευρεία περιφέρεια. Έτσι διασφαλίζεται η ανεξαρτησία της προσωπικής και κομματικής επιλογής: επιλέγεται τόσο ο άξιος σε τοπικό επίπεδο, και το καλύτερο κόμμα σε εθνικό επίπεδο.
Το δεύτερο αφορά τη δυνατότητα των υποψηφίων να διεκδικούν τόσο μονοεδρικές όσο και να είναι στη λίστα της περιφέρειας.
Αυτή η δυνατότητα -αν ισχύσει- έχει μοναδικό σκοπό το να προστατέψει τα μεγαλοστελέχη από τις μάχες της μονοεδρικής.
Ενώ το αυθεντικό πλειοψηφικό έχει το μεγάλο πλεονέκτημα πως όλοι οι βουλευτές, ακόμα και οι Πρωθυπουργοί, κρίνονται σε ευθείες μάχες με διεκδικητές, όπου οι πολίτες θα μπορούν να τους καταψηφίσουν, στο προτεινόμενο σύστημα οι πολίτες θα νιώθουν (και δικαίως) πως τυχόν καταψήφιση κάποιου μεγαλοστελέχους σε τοπικό επίπεδο δεν θα έχει ως αποτέλεσμα να χάσει την έδρα του, αν βρίσκεται ψηλά στην κομματική λίστα της περιφέρειας.
Όμως υπάρχει και ένας τρίτος λόγος για τον οποίο το προτεινόμενο σύστημα είναι κακό. Αυτός αφορά την εκπροσώπηση των μικρών κομμάτων, παρά τη διατήρηση της αναλογικότητας.
Οι ψηφοφόροι (λογικά) θα ρέπουν προς τον δικομματισμό, αφού θα θέλουν να κερδίσει ο υποψήφιος της αρέσκειάς τους στη μονοεδρική, και κάθε ψήφος σε μικρό κόμμα θα είναι χαμένη.
Δεν θα μπορεί ελεύθερα να επιλέγει ένα μικρό κόμμα γιατί έτσι ίσως χάσει ο καλύτερος υποψήφιος στην τοπική μονοεδρική (που θα είναι και ο άμεσος αντιπρόσωπός του), ενώ τυχόν εκλεγμένοι βουλευτές από το μικρό κόμμα θα προέρχονται από την ευρεία περιφέρεια και δεν θα τον εκπροσωπούν τόσο άμεσα.
Έτσι, ενώ διατηρείται τύποις η αναλογικότητα του συστήματος, στην πραγματικότητα η δύναμη των μικρών κομμάτων θα συμπιεστεί.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ίσως είναι ίδιον της Ελληνικής πραγματικότητας να εισάγει ξένα συστήματα με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.
Το πολιτικό κατεστημένο που θέλει την εισαγωγή του ψευδεπίγραφου "γερμανικού" συστήματος τα θέλει όλα και χάνει τα πάντα.Εν σχέσει με το καθαρό, απλό και τίμιο πλειοψηφικό σύστημα, το ΠΑΣΟΚικό σύστημα νοθεύει την βούληση των πολιτών συνδέοντάς την τοπική τους ψήφο σε συγκεκριμένο πρόσωπο με το bonus στην επικράτεια για το πρωτεύον κόμμα και διασφαλίζοντας Plan Β (εκλογή από την περιφέρεια) για τα μεγαλοστελέχη.
Εν σχέσει με το επίσης καθαρό Γερμανικό αναλογικό σύστημα, όπου ο ψηφοφόρος μπορεί να επιλέγει υποψήφιο στη μονοεδρική και κόμμα ανεξάρτητα, το ΠΑΣΟΚικό σύστημα νοθεύει τόσο την αναλογικότητα της ψήφου, αλλά και την ανεξαρτησία προσωπικής και κομματικής επιλογής.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ
Η προσωπική μου προτίμηση είναι σαφής: πλειοψηφικό σύστημα με μονοεδρικές και επιλογή υποψηφίων με ανοιχτές προκριμματικές εκλογές σε κάθε περιφέρεια. Αυτό το σύστημα διασφαλίζει τη δυνατότητα ανεξάρτητων υποψηφίων να συμμετάσχουν στην δημοκρατία, και την δυνατότητα των πολιτών να αναδεικνύουν δημοκρατικά τους καλύτερους υποψήφιους σε τοπικό επίπεδο και στη συνέχεια να επιλέγουν τον καλύτερο για να είναι ο εκπρόσωπός τους στη Βουλή.
Το μοναδικό μειονέκτημα αυτού του συστήματος είναι η υποεκπροσώπηση κομμάτων με χαμηλά αλλά σημαντικά ποσοστά σε ολόκληρη την επικράτεια, που δεν αρκούν, ωστόσο, για να κερδίσουν καμιά μονοεδρική. Για την εκπροσώπηση τέτοιων κομμάτων ίσως είναι θεμιτό να γίνει μια συνταγματική αναθεώρηση που θα αφορά την αύξηση των βουλευτών επικρατείας (π.χ. σε 50) και τη διπλή ψήφο (σε υποψήφιο μονοδερικής/κόμμα επικράτειας) έτσι ώστε κάθε κόμμα που έχει 2% περίπου να μπορεί να έχει έναν εκπρόσωπο τουλάχιστον στη Βουλή.
Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα βοηθήσει επίσης την είσοδο στην πολιτική ομογενών που δεν μπορούν βέβαια να δώσουν εκλογική μάχη σε καμιά μονοεδρική της ελληνικής επικράτειας ή επιφανών πολιτών που έχουν να προσφέρουν γνώσεις και εμπειρία στο κοινοβούλιο και στο έθνος συνολικά, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα κατάλληλοι για εκπρόσωποι μιας μικρής περιφέρειας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου