Φωνή βοώντος

Λώρη Κέζα

Με τον κ. Σταύρο Δήμα συμβαίνει το εξής: τον παινεύουν όσοι γνωρίζουν τα οικολογικά, αλλά δυσκολεύονται να περιγράψουν το μέγεθος της επιτυχίας του. Από τον Νοέμβριο του 2004 που διορίστηκε επίτροπος για το Περιβάλλον στην Ευρωπαϊκή Ενωση, λένε ότι είναι ένας «καλός επίτροπος». Αν θελήσουμε να μάθουμε σε τι συνίσταται η καλοσύνη του, μαθαίνουμε ότι δουλεύει πολύ για τις κλιματικές αλλαγές, για την Κοπεγχάγη.

Στη Δανία στο τέλος του χρόνου θα πραγματοποιηθεί διεθνής συνάντηση για το κλίμα (το νέο Κιότο) και με αυτή την προοπτική ο κορίνθιος πολιτικός κάνει διαπραγματεύσεις, δουλεύει υπογείως (δηλαδή με διπλωματικό τρόπο) για να σώσει τον πλανήτη. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ανάμεσα σε εκείνους οι οποίοι μπορούν να γνωρίζουν και να ελέγχουν το έργο του χαίρει εκτίμησης. Στο χθεσινό συνέδριο για τη βιοποικιλότητα ήταν ο απόλυτος αστήρ- όχι με την τηλεοπτική έννοια, αλλά ως εκείνος που εκπέμπει λίγο παραπάνω φως. Και εδώ μπαίνει το θεμελιώδες ερώτημα: Αξίζει ένας πολιτικός τέτοιους επαίνους, τέτοιο λυρισμό που τον παρομοιάζει με τη Μεγάλη Αρκτο; Μάλλον είναι δίκαιη η ευμενής μεταχείριση: ο κ. Δήμας έχει αφιερωθεί στα μακροπρόθεσμα και στις αρκούδες, όταν οι συνάδελφοί του στη Βουλή φέρονται σαν αρκουδιάρηδες.

Οι αρκούδες, μαζί με τα δελφίνια, τις φώκιες, τις χελώνες, τα τσακάλια, απειλούνται με εξαφάνιση. Είναι κάτι που το ακούμε τόσο συχνά ώστε δεν καταλαβαίνουμε το μέγεθος του προβλήματος, ότι δηλαδή σε λίγα χρόνια θα τα γνωρίζουμε μόνο σε λούτρινες εκδοχές. Οπως επισήμανε ο επίτροπος στη χθεσινή ομιλία του στο συνέδριο «Προστασία της βιοποικιλότητας μετά το 2010», «αυτή τη στιγμή απειλούνται από εξαφάνιση ένα στα οκτώ είδη πτηνών, ένα στα τέσσερα θηλαστικά και ένα στα τρία αμφίβια». Ο κ. Δήμας αναφέρθηκε αδρομερώς στο πρόβλημα και έδωσε τον λόγο στους ειδικούς. Τους επιστήμονες τους ακούει, όχι μόνο σε ανάλογες γκλάμορους συναντήσεις. Μαθαίνουμε ότι, όταν βρίσκεται στην Ελλάδα, παρακολουθεί όλες τις διαλέξεις και συνεντεύξεις Τύπου που άπτονται του αντικειμένου του. Σε αντίθεση με πολιτικούς που περνάνε μια βόλτα για να καταγραφεί η παρουσία τους σε εκδηλώσεις, ο κ. Δήμας μένει ως το τέλος, ρουφώντας κάθε πληροφορία που θα του είναι χρήσιμη.

Στην Ευρώπη ο κ. Σταύρος Δήμας δεν έχει σηκώσει κάποιο μπαϊράκι ούτε παίρνει πρωτοβουλίες εκτός γραμμής. Συντονίζει μια οικολογική πολιτική που έχει βάθος 30 ετών, γνωρίζοντας ότι στα ζητήματα φύσης χρειάζεται πρόγραμμα. Οι αποσπασματικές πρωτοβουλίες είναι πεταμένα λεφτά. Ετσι, ο επίτροπος για το περιβάλλον φροντίζει για τη διατήρηση του περίφημου δικτύου Νatura 2000, στο οποίο εντάσσονται 25.000 ιδιαίτερες περιοχές. Στην Ελλάδα επισήμως, με τη βούλα του προεδρικού διατάγματος, υπάρχουν δύο τόποι με καθεστώς προστασίας, το θαλάσσιο πάρκο στη Ζάκυνθο και το πάρκο στον Σχινιά. Υπάρχουν ακόμη 11 περιοχές οι οποίες προστατεύονται με υπουργικές αποφάσεις. Είναι προφανές ότι ο κ. Δήμας έχει πρόβλημα. Κατάγεται από μια χώρα όπου το περιβάλλον αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση, αν όχι εχθρικά. Και δεν φταίνε ούτε οι υπουργοί ούτε κανένας άλλος, πλην του πολίτη που δεν βλέπει πέρα από το δόκανό του.

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι στη Ζάκυνθο, εκεί στην προστατευμένη περιοχή η οποία επελέγη επειδή πάνε να γεννήσουν οι χελώνες, κάποιοι ντόπιοι παίρνουν τα αβγά και τα σερβίρουν ομελέτα. Αυτό έχει καταγγελθεί αλλά μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Οι ομπρέλες όμως που καρφώνονται πάνω σε φωλιές είναι ορατές, όπως και διάφορες αυθαίρετες κατασκευές. Αλλού οι αγρότες πυροβολούν τις αρκούδες γιατί τις φοβούνται (και γιατί χαλάνε τις καλλιέργειες), τις χελώνες τις παγιδεύουν οι ψαράδες στα δίχτυα τους και πάει λέγοντας. Είναι τουλάχιστον αφελής η προσδοκία ότι όλοι αυτοί θα αγαπήσουν ξαφνικά τα ζώα. Ετσι η κατάληξη της ομιλίας του επιτρόπου αντιμετωπίζεται ως ακραία αισιόδοξη: «Το μήνυμα του συνεδρίου αυτού ελπίζουμε ότι θα ευαισθητοποιήσει ακόμη περισσότερο την κοινή γνώμη».

Η επικαιρότητα δυστυχώς διαψεύδει την αισιοδοξία του επιτρόπου. Την Κυριακή σκοτώθηκε σε τροχαίο ένα ακόμη αρκουδάκι στην Εγνατία. Πριν από λίγες ημέρες άγνωστοι στραγγάλισαν ξανά μια αρκούδα στο Κεφαλόβρυσο Ιωαννίνων. Την έκαψαν για να την εξαφανίσουν. Το έγκλημα αποδίδεται σε κάποια τοπικά συμφέροντα που- είμαστε βέβαιοι- δεν τη γνωρίζουν ούτε ως λέξη τη «βιοποικιλότητα». Μήπως λοιπόν ο κ. Σταύρος Δήμας δίνει έναν μάταιο αγώνα;