Μιράντα Ξαφά: Τα "τοξικά" δεν έχουν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά

Συνέντευξη στο Νεκτάριο Β. Νώτη Ανάκαμψη στις αρχές της επόμενης χρονιάς, αλλά με πολλούς «αστερίσκους», βλέπει η εκπρόσωπός μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η οποία εκτιμά ότι υπάρχουν πολλά ακόμα θέματα ανοικτά στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που χρήζουν επίλυσης, ώστε να βγούμε από την κρίση. Αμέσως μετά τη λήξη των εργασιών της εαρινής συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην Ουάσιγκτον, η κ. Μιράντα Ξαφά μας μίλησε για όλα αυτά, για την ιστορική απόφαση του Ταμείου να εκδώσει ομόλογα, για το – διευρυμένο πλέον – ρόλο των αναπτυσσόμενων χωρών στη λήψη αποφάσεων, αλλά και για τα περιθώρια που έχει η Ελλάδα για δημοσιονομική χαλάρωση, ώστε να λάβει μέτρα αύξησης της ζήτησης. - Κυρία Ξαφά, η εαρινή φετινή Σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ίσως η πιο κρίσιμη λόγω των συγκυριών, κατέληξε με μία απόφαση που αφορά στον τρόπο που θα χρηματοδοτήσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες το ΔΝΤ για να βοηθήσει κι αυτό με τη σειρά του όποια χώρα το χρειαστεί, το έχει ανάγκη. Μπορούμε να πούμε ότι μιλάμε για μία νίκη στα σημεία αυτής της πλευράς, αυτών των χωρών που μέχρι σήμερα διαπραγματεύονταν το πώς και πόσα χρήματα θα δώσουν; - Ναι και όχι. Δηλαδή θα θυμάστε ότι η Σύνοδος των G20 στο Λονδίνο, στις αρχές Απριλίου αποφάσισε να αυξήσει τους πόρους που διαθέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, να τους τριπλασιάσει, στα 750 δισεκατομμύρια δολάρια. Το IMF διαθέτει ήδη 250, άρα το ποθούμενο είναι να βρεθούν τα υπόλοιπα 500. Ήδη οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία έχουν υποσχεθεί από 100 δισεκατομμύρια η καθεμία, μένουν τα υπόλοιπα 200, ένα μικρό κομμάτι των οποίων έχει υποσχεθεί η Ελβετία, η Νορβηγία και ίσως μια άλλη χώρα, αλλά παραμένει ένα αρκετά μεγάλο κενό. Βέβαια προφανής χώρα που θα μπορούσε να βοηθήσει είναι η Κίνα, η οποία έχει συναλλαγματικά αποθέματα που φτάνουν σχεδόν τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Όμως η Κίνα έχει συνδέσει το θέμα των χρημάτων που θα προσφέρει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με το ζήτημα των ψήφων, των μεριδίων της Κίνας στο Ταμείο. Κι είναι απόλυτα λογικό αυτό που ζητάει. Λέει: « Εγώ δεν δίνω τα λεφτά μου για να αποφασίσουν οι άλλοι πώς θα ξοδευτούν.» Επομένως συνδέει αυτά τα δύο θέματα, γι’ αυτό και βλέπουμε μία καθυστέρηση στο πώς θα αντληθούν τα 500 δισεκατομμύρια. - Από την άλλη πλευρά αυτή η απόφαση, αυτή η κατεύθυνση συνοδεύτηκε από νέα αιτήματα από τη Βραζιλία, κυρίως, σχετικά με το τι επιτόκιο θα λάβουν αυτές οι χώρες για να αγοράσουν αυτά τα ομόλογα. Πόσο πιθανό είναι να γίνει αποδεκτό από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κάποιο υψηλότερο επιτόκιο; - Όλα τα θέματα είναι στο τραπέζι κι αυτό είναι ένα από αυτά. Πράγματι η Βραζιλία κι άλλες χώρες το έχουν ζητήσει, και το Μεξικό κι αυτό είναι υπό συζήτηση. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκδίδει ομόλογα , δεν έχει ξαναγίνει αυτό στο παρελθόν, οπότε τώρα είναι η πρώτη φορά που κοιτάμε με ποιους όρους θα βγουν αυτά τα ομόλογα. - Σε ποιες βασικές κατευθύνσεις κατέληξε η Σύνοδος; - Ήταν λίγο πολύ επανάληψη από τους υπουργούς, αυτών που είχαν ήδη αποφασιστεί στη Σύνοδο G20 στο Λονδίνο, στις αρχές του μήνα, δηλαδή οι χώρες να αποφύγουν κάθε προστατευτικό μέτρο που περιορίζει το διεθνές εμπόριο ή τις διεθνείς κινήσεις κεφαλαίων, η αύξηση, όπως είπαμε των πόρων που διαθέτει το Ταμείο, η αύξηση της ζήτησης μέσω δημοσιονομικής χαλάρωσης στις χώρες που διαθέτουν τέτοιο περιθώριο, γιατί δεν διαθέτουν όλες τέτοιο περιθώριο, ας πούμε η Ελλάδα είναι κατεξοχήν χώρα που δεν διαθέτει τέτοιο περιθώριο. Τέλος να γίνουν κάποια βήματα για την αναμόρφωση της εποπτείας ώστε να αποφευχθεί στο μέλλον μία παρόμοια τεράστια κρίση. - Τελικά, ποια είναι η δική σας πρόβλεψη , για το πότε θα βγούμε από αυτό που όλοι ονομάζουμε, εδώ κι αρκετούς μήνες, οικονομική κρίση; Είμαστε στην αρχή του τέλους; Είμαστε στο τέλος της αρχής; Είμαστε στη μέση; - Αυτό που λένε οι προβλέψεις του Ταμείου κι υπάρχουν πάρα πολλές αβεβαιότητες, αμέσως το διευκρινίζω αυτό, είναι ότι προς το τέλος της φετινής χρονιάς και στις αρχές της επόμενης θα αρχίσει κάποια ανάκαμψη. Αλλά βέβαια αυτό προϋποθέτει ότι θα λυθεί το πρόβλημα του τραπεζικού τομέα, όπου υπάρχουν τα λεγόμενα «τοξικά απόβλητα» καθώς δεν έχει αντιμετωπιστεί η παρουσία τους αποτελεσματικά, χρειάζεται να αυξηθεί το κεφάλαιο των τραπεζών και χρειάζεται να ξαναρχίσουν να λειτουργούν οι χρηματαγορές και οι κεφαλαιαγορές. - Μιας και μιλήσατε και για το θέμα του τραπεζικού τομέα, τελικά μέχρι πότε οι κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν είτε τον τραπεζικό είτε άλλους κλάδους που έχουν προβλήματα; Και μέχρι πότε θα πρέπει να το κάνουν αυτό; - Αυτό που αποδεικνύει η εμπειρία της Ιαπωνίας από τη δεκαετία του 80 είναι ότι αν δεν λειτουργήσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν θα ανακάμψει και η οικονομία. Για αυτό είναι απαραίτητο και να αυξηθεί το κεφάλαιο των τραπεζών και να λειτουργήσουν ξανά οι κεφαλαιαγορές και οι χρηματαγορές και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των λεγόμενων «τοξικών αποβλήτων». Εάν δεν γίνουν αυτά δεν θα μπορεί να πάρει μπρός και η διεθνής οικονομία. - Γεγονός πάντως είναι ότι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα και πολλοί άλλοι διεθνείς οργανισμοί εμφανίζονται πολύ πιο απαισιόδοξοι από το κλίμα από το οποίο εισπράττουμε, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη Σύνοδο των 7 και των 20 μετά. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι οι πολιτικοί εναντίον των τεχνοκρατών; Για ποιο λόγο υπάρχει αυτή η διαφορά; - Εκ των υστέρων πάντα αποδεικνύεται ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε δίκιο να αναθεωρεί τις προβλέψεις του προς τα κάτω, κάθε τρίμηνο. Και ίσως σε κάποιο βαθμό να είναι ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να δείχνουν κάποιο τόνο αισιοδοξίας, αλλά το Ταμείο αποτελείται από τεχνοκράτες που πρέπει να λένε την πραγματικότητα, όπως την κρίνουν οι ίδιοι. - Τελικά υπάρχει κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση που είναι και η σωστή αντιμετώπιση της κρίσης; Το λέω αυτό γιατί έχουμε από τη μία πλευρά την αμερικάνικη και βρετανική πλευρά που μιλούν κυρίως για περισσότερα χρήματα στα bailout programs κι από την άλλη έχουμε την Ευρωπαϊκή, τη γαλλο-γερμανική κυρίως πλευρά, που μιλά για περισσότερο, αυτό που ονομάζουμε για την οικονομία, προστατευτισμό, ή για μεγαλύτερη εποπτεία στο σύστημα. Υπάρχει τελικά κάποια κατεύθυνση που απορρίπτουν τη μία ή την άλλη, ψάχνουμε ένα μείγμα; Ποια είναι η κατεύθυνση από εσάς; - Χρειάζεται ένα μείγμα και των δύο. Ο δικός μας φόβος είναι ότι θα πάμε στο άλλο άκρο ,της υπερβολικής εποπτείας, που μόνο κακό κάνει. Καταρχήν δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα, ακόμα κι αν θέλουμε, οι Σοβιετικοί το προσπάθησαν και είδαμε τα αποτελέσματα. Ενώ ασφαλώς πρέπει να μεγαλώσει αυτό που λέμε η περίμετρος της εποπτείας ώστε να συμπεριλαμβάνονται όλοι οι οργανισμοί που έχουν συστημική σημασία. Από την άλλη μεριά πρέπει και να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα.