Σχέδιο για μετατροπή των 50 δις των αποκρατικοποιήσεων σε δάνειο

Μία από τις αποκαλύψεις μας στο 2011 ήταν πως η ελληνική κυβέρνηση μέσω του πακέτου αποκρατικοποιήσεων εξέδωσε μία λευκή επιταγή 50 δις προς τους δανειστές, τους οποίους εξασφάλισε με νόμο ώστε να είναι σίγουροι πως τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις θα χρησιμοποιηθούν για το χρέος και μόνο για το χρέος.

Νωρίτερα, το Μάρτιο του 2011, είχαμε αποκαλύψει πως η Τρόικα ήθελε να λύσει το πρόβλημα της άμεσης μεταφοράς 50 δις από τη χώρα στους δανειστές, μέσω της τιτλοποίησης δημόσιας περιουσίας:

ακίνητα, εταιρίες ή οτιδήποτε άλλο μετατρέπονται σε 'τίτλους', τους οποίους λαμβάνει ο δανειστής και έτσι εξασφαλίζεται πως όταν γίνει η πώληση θα λάβει τα χρήματα του.

Είχαμε μιλήσει τότε, για ένα πρωτοφανές Μέγα Swap, εγγυημένο με νόμο του κράτους, προκαλώντας τη σχετική ερώτηση δημοσιογράφων στον υφυπουργό Οικονομικών ο οποίος απαντώντας δήλωσε πως δε γνωρίζει αν υπήρξε ποτέ αντίστοιχη περίπτωση όπου άλλο κράτος να εξασφάλισε με νόμο πως οι δανειστές θα λάμβαναν δημόσια περιουσία και μάλιστα ύψους 50 δις ευρώ.

Μετά από αρθρογραφία μηνών, συνεχίζουν να έρχονται οι επιβεβαιώσεις από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες πως είναι, πράγματι, το σχέδιο των τιτλοποιήσεων αυτό που προωθείται και μάλιστα με τον τρόπο που έχουμε περιγράψει. Νέες πληροφορίες, ωστόσο, κάνουν λόγο για μία πρόταση σοκ που έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η οποία, αν επιβεβαιωθεί, θα αποτελεί την επιτομή της δημιουργικής χρηματοοικονομικής μηχανικής: σύμφωνα με πηγές από τη Γερμανία η Τρόικα πρότεινε ένα μηχανισμό μετατροπής των 50 δις των αποκρατικοποιήσεων σε δάνειο κυμαινόμενης λήξης (!) προς την Ελλάδα, ως επιπλέον μέσο πίεσης στην κυβέρνηση ώστε να προχωρήσει άμεσα σε αυτές αλλά και ως μεγαλύτερη εξασφάλιση σε όσους λάβουν τους τίτλους που θα τους μεταβιβάζουν δημόσια περιουσία.

Δηλαδή, το Mega Swap, θα τιτλοποιήσει τη δημόσια περιουσία και θα την ανταλλάξει με χρέος, δίνοντας στους δανειστές τίτλους που θα τους κάνουν ιδιοκτήτες της. 

Όμως, δεδομένου πως οι αποκρατικοποιήσεις δε θα έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη, οι τίτλοι αυτοί θα θεωρούνται σαν ομόλογα, δηλαδή σα νέο δάνειο των πιστωτών προς το κράτος. Έτσι, θα φέρουν και επιτόκιο με αποτέλεσμα όταν θα γίνει η πώληση της περιουσίας οι δανειστές να λάβουν όχι μόνο τα χρήματα της πώλησης αλλά και τον τόκο 'υπερημερίας'.

Δημιουργούνται, έτσι, "ομόλογα κυμαινόμενης λήξης", τα οποία θα πληρώσουν τόκους ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα προβεί η κυβέρνηση στις αποκρατικοποιήσεις και στην πώληση της δημόσιας περιουσίας.

Με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζεται ένα χρηματοοικονομικό προϊόν το οποίο μετατρέπει τις αποκρατικοποιήσεις σε κυμαινόμενο δάνειο, καλυμμένο με δημόσια περιουσία. Το επιτόκιο του δανείου, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι κοντά σε αυτό που λαμβάνει η Ελλάδα από την Τρόικα και θα είναι, όπως και αυτά των δανείων από τη Τρόικα, κυμαινόμενο.

Έτσι, με βάση το συγκεκριμένο σχέδιο, αν η κυβέρνηση εντοπίσει, για παράδειγμα, δημόσια περιουσία που αν πουληθεί θα αποφέρει, έστω, 5 δις ευρώ, μπορεί να την τιτλοποιήσει άμεσα μετατρέποντας την σε ένα καλυμμένο ομόλογο, το οποίο αγοράζει ο δανειστής έναντι του ποσού των 5 δις ευρώ με επιτόκιο, πιθανόν, στο 5%. Όταν γίνει πράγματι η πώληση τότε ο δανειστής λαμβάνει τόσο τα χρήματα όσο και τον τόκο. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται πως οι δημοπρασίες ομολόγων θα είναι ανοιχτές και σε αυτές θα μπορούν να συμμετέχουν επενδυτές που δεν κατέχουν ελληνικό χρέος.

Μετατροπή του πακέτου των αποκρατικοποιήσεων σε 'καλυμμένα κρατικά ομόλογα'

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα καλυμμένα τραπεζικά ομόλογα, αυτά πρέπει να πληρούν τρεις προϋποθέσεις:
α) να καλύπτονται από μία 'δεξαμενή' των καλύτερων περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη,
β) να παρέχουν στο δανειστή τη δυνατότητα εποπτείας του δανειολήπτη, ανά τρίμηνο, ώστε να εξασφαλίζεται ότι η αποπληρωμή του δανείου είναι εφικτή

γ) ο δανειστής να έχει το δικαίωμα να επιλέξει αλλά και να αλλάξει τα περιουσιακά στοιχεία στη δεξαμενή ή να προσθέσει νέα αν θεωρηθεί πως η αξία όσων έχουν τοποθετηθεί δεν καλύπτει το δάνειο.

Από τα παραπάνω το α', προφανώς, ισχύει, αφού τα ομόλογα που θα εκδοθούν με βάση το σχέδιο καλύπτονται από τα περιουσιακά στοιχεία του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.

Το β', θα εξασφαλιστεί μέσω της σύστασης της Αρχής Διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας η οποία και θα εποπτεύει αν όχι θα πραγματοποιήσει εξ ολοκλήρου το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων

Το γ', προφανώς, ισχύει εφόσον είναι η Αρχή Διαχείρισης που θα καθορίσει ποια περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου είναι προς πώληση και φυσικά θα έχει την αρμοδιότητα της αξιολόγησης τους και το δικαίωμα να προσθέσει τόσα περιουσιακά στοιχεία όσα απαιτούνται για να καλυφθεί το δάνειο των 50 δις.

Αν, για παράδειγμα, συμπεριλαμβάνονται στο πακέτο ακίνητα και η αξία τους μειωθεί εξαιτίας μίας πτώσης στην τιμή τους, τότε η Αρχή Διαχείρισης θα έχει το δικαίωμα / υποχρέωση να προσθέσει και νέα περιουσιακά στοιχεία σε αυτό, μέχρις ότου να καλυφθεί το σύνολο των 50 δις, πάντα με βάση την αξιολόγηση στην οποία θα προβαίνει η Αρχή Διαχείρισης.

Με όλες τις μέχρι στιγμής πληροφορίες και εκτιμήσεις για το πακέτο αποκρατικοποιήσεων να έχουν επαληθευτεί, ο κίνδυνος να συμβεί το ίδιο και για όσα αναφέρονται παραπάνω είναι ρεαλιστικός. 

Ας ελπίσουμε η κυβέρνηση να διαπραγματευτεί σωστά και να αποφύγει τη νέα αυτή παγίδα, η οποία εξασφαλίζει μεν τους δανειστές και εξυπηρετεί τους όποιους επενδυτές αλλά δημιουργεί νέα βάρη και προβλήματα και νέες πιέσεις στην Ελλάδα, χωρίς να λύνει, τελικά, το πρόβλημα του χρέους.

Πάνος Παναγιώτου
χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
XrimaNews.gr