Το κατάπυγον…

Ως συνήθως, οι Έλληνες -εφευρέτες της δημοκρατίας, της φιλοσοφίας, της ιατρικής, των μαθηματικών, και τόσων άλλων θεμελιωδών χαρακτηριστικών του πολιτισμού μας- ήταν μπροστά από τους υπόλοιπους από εμάς.

Όταν o Γιάνης Βαρουφάκης έδειξε (ή δεν) έδειξε το μεσαίο δάχτυλο προς την «μεταφορική» κατεύθυνση της Γερμανίας, στη διάρκεια...
μιας ομιλίας του στο Ζάγκρεμπ το 2013, χρησιμοποίησε (ή δεν χρησιμοποίησε) μια χειρονομία γνωστή στους αρχαίους Έλληνες, το κατάπυγον…
Στις Νεφέλες του Αριστοφάνη, ο χαρακτήρας Στρεψιάδης δείχνει στο Σωκράτη το μεσαίο του δάχτυλο. Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης ο Σινωπεύς το έδειξε στον Δημοσθένη. Και ο ίδιος ο Δημοσθένης κατά καιρούς έδειχνε κι αυτός το δάχτυλο: Στις Ἐπικτήτου διατριβαί δείχνει το μεσαίο του δάχτυλο προς έναν από τους Σοφιστές - που ήταν αντιπαθείς γιατί απαιτούσαν πληρωμή για τη διδασκαλία τους και γιατί μοίραζαν τη σοφία τους μόνο με εκείνους που μπορούσαν να τους πληρώσουν.
Ο Διογένης ήταν κυνικός -δηλαδή, ήταν ο πατέρας της «κυνικής» φιλοσοφίας , από την οποία προέρχεται και ο όρος «κυνικός».
Ονομαζόταν «κυνικός» επειδή «έμοιαζε με σκυλί»- επίμονος, αδιάφορος στη σωματική δυσφορία, και με μια έκτη αίσθηση για το ποιος ήταν φίλος του και ποιος ήταν εχθρός του.
Ήταν δύσκολος και οξύθυμος, ενώ καυγάδιζε και πρόσβαλε σχεδόν τους πάντες ακόμα και τον Μέγα Αλέξανδρο: Στους Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳεὐδοκιμησάντων του Διογένη του Λαέρτιου αναφέρεται ότι όταν ο Αλέξανδρος ήρθε να τον συναντήσει, ο Διογένης του είπε «Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο» («Μικρόν από του ηλίου μετάστηθι»).
Αλλά πριν ο Διογένης γίνει διάσημος ως φιλόσοφος, ήταν γνωστός ως ένα είδος...Υπουργού Οικονομικών.
Με καταγωγή από τη Σινώπη, στις ακτές της Ιωνίας της Μικράς Ασίας, ο Διογένης ήταν ο γιος του τραπεζίτη Ικεσία, οι οποίος έκοβε νομίσματα - πολλά αρχαία νομίσματα που έχουν βρεθεί στη Σινώπη από τα μέσα του τέταρτου αιώνα, φέρουν το όνομα του Ικεσία.
Ο Διογένης τελικά εξορίστηκε από τη Σινώπη, όταν κατηγορήθηκε για υποτίμηση του τοπικού νομίσματος. Έχασε όλα τα περιουσιακά στοιχεία του, και του είπαν να μην επιστρέψει ποτέ στην πόλη. Μετακόμισε πρώτα στην Αθήνα και τελικά, στην Κόρινθο, όπου και πέθανε το 323 π.Χ.
Στην Αθηναϊκή και αργότερα στην Κορινθιακή του φάση, ο Διογένης ήταν ένα είδος συνηγόρου σούπερ-σταρ των κατωτέρων τάξεων: μισούσε την ματαιοδοξία και την προσποίηση, αρνιόταν να έχει οποιαδήποτε ιδιωτική περιουσία, και κοιμόταν κάτω από τον άνεμο και τη βροχή σε ένα γερμένο πυθάρι (Πύθος).
Ήταν τόσο αντίθετους στους καλούς τρόπους που έγινε διάσημος γιατί τους περιφρονούσε- αυνανιζόταν μπροστά στο κοινό, κατουρούσε τους εχθρούς του, και αφόδευε στο θέατρο.
Αν οι αρχαίοι Έλληνες φορούσαν γραβάτες, ήταν βέβαιο ότι ο Διογένης δεν θα φόραγε.
Οι Γερμανοί μπορεί να έχουν εξοργιστεί από το κατάπυγον του Βαρουφάκη. Αλλά αν διαβάσουν το Διογένη, θα πρέπει να παρηγορηθούν από το γεγονός ότι η προσβλητική συμπεριφορά θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερη.
Ευτυχώς για εμάς, από όλες τις σκανδαλώδεις πράξεις του Διογένη, μόνο το μεσαίο δάχτυλο, παραμένει κλασικό μέχρι την παρούσα ημέρα.
Ίσως οι Γερμανοί θα πρέπει να είναι ευγνώμονες.


Κάθριν Φλέμινγκ
Huffington Post
orthografos