Τα προβλεπόμενα αδιέξοδα των μαθητευόμενων μάγων του Γιώργου Το εν λόγω πρόγραμμα που ανέλαβε να εκτελέσει η κυβέρνηση δεν βγαίνει, άλλωστε ουδείς οικονομολόγος και οικονομικός αναλυτής του πλανήτη έχει ισχυρισθεί το αντίθετο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, με την αναγγελία του προγράμματος, η Μέρκελ και ο Ομπάμα το χαρακτήρισαν «φιλόδοξο», αυτό μεθερμηνευόμενο σημαίνει ότι έχει λίγες πιθανότητες επιτυχίας.
Επιπλέον, ο Κινέζος αντιπρόσωπος στο ΔΝΤ εξέφρασε σοβαρές αμφιβολίες για το εάν η χώρα μας θα μπορέσει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.
Πέραν αυτών, με απλή αριθμητική τα πράγματα είναι αποκαρδιωτικά.
Η εκπόνηση του προγράμματος βασίστηκε στην προϋπόθεση ότι το 2010 θα υπάρξει ύφεση - 4% του ΑΕΠ.
Ως γνωστόν το ΑΕΠ υπολογίζεται σε πραγματικές τιμές, δηλαδή...
αποπληθωρισμένο.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι πληθωρισμός πλησιάζει το 5% και παίρνοντας αυτό ως δεδομένο, για να επιτευχθεί ο στόχος της ύφεσης του -4% πρέπει για φέτος να έχουμε αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ 1%!
Δεν νομίζω ότι κανένας εχέφρων μπορεί να ισχυρισθεί κάτι τέτοιο.
Το ενδεχόμενο είναι να έχουμε μια ύφεση της τάξεως του 7% έως 8%, που σημαίνει ότι το έλλειμμα για φέτος, που υπολογίζεται σε συνάρτηση με το ΑΕΠ, δεν θα είναι μονοψήφιο, αλλά γύρω στο 11%.
Το πιο πιθανό λοιπόν είναι ότι η συνολική μείωση του ελλείμματος στην τριετία θα ανέλθει στο 6% έως 7 % του ΑΕΠ, από τα 11% που έχει ως στόχο το πρόγραμμα. Η παγκόσμια εμπειρία από ανάλογα προγράμματα μας πληροφορεί ότι μειώσεις ελλείμματος επί του ΑΕΠ επιτεύχθησαν, της τάξεως του 7%, σε περίοδο μεγαλύτερη της πενταετίας και, το σημαντικότερο, με χώρες που είχαν εθνικά νομίσματα, με δυνατότητες δηλ. υποτίμησης. Για αυτές τις χώρες πρέπει επίσης να συνυπολογιστεί ότι το σταθεροποιητικό τους πρόγραμμα εξελίχθηκε σε περιόδους που η παγκόσμια οικονομία βρίσκονταν σε περιόδους άνθησης και όχι σε περιόδους ύφεσης, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων ισχνής ανάκαμψης, όπως η τρέχουσα κατάσταση, πράγμα άκρως ανησυχητικό για την εγχείρημα της Ελλάδος.
Το ερώτημα είναι γιατί η κυβέρνηση επέλεξε αυτού του βαθμού θεραπεία-σοκ, όταν μάλιστα χώρες όπως η Γερμανία (που έχει έλλειμμα άνω του 5%) και η Γαλλία (με έλλειμμα 8%) επέλεξαν μείωσή του στο 3%, εντός πενταετίας. Το πιο πιθανό από άγνοια. Εκτός και αν στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν ό,τι έπραξε ο Αλογοσκούφης το 2007, και ενσωματώσουν ένα μέρος της παραοικονομίας στο ΑΕΠ. Τότε είναι πολύ πιθανό οι στόχοι να επιτευχθούν. Η ενέργεια αυτή ίσως τύχει και της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γιατί αυτό θα βοηθήσει και την ίδια να εξέλθει από μία δυσμενή κατάσταση. Εάν αυτό προχωρήσει, τότε η χώρα μας θα βρεθεί σε μια άκρως οξύμωρη κατάσταση, εν μέσω ύφεσης και υπό επιτήρηση, το κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων της να ανέλθει στο επίπεδο των Ιταλών –τώρα υπολείπεται μόλις κατά 10%– και πολύ κοντά σ’ αυτό των Γερμανών και των Γάλλων! Η Ελλάδα μάς έχει άλλωστε συνηθίσει σε τέτοιου είδους παραλογισμούς. Εάν αυτά δεν γίνουν, εύλογο είναι το συμπέρασμα ότι θα απαιτηθούν νέα μέτρα, που με τη σειρά τους θα επιτείνουν την ύφεση, δηλαδή φαύλος κύκλος.
Ας υποθέσουμε όμως ότι η βιονική Ελλάδα –η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει– θα αντέξει για τρία ως τέσσερα χρόνια και θα φέρει εις πέρας το πρόγραμμα. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, τότε θα βρεθούμε με συνολικό χρέος 150% του ΑΕΠ, πολύ αισιόδοξη πρόβλεψη κατά τη γνώμη μου. Αν βγούμε τότε να δανειστούμε, το πιο χαμηλό επιτόκιο στο οποίο θα πρέπει να ευελπιστούμε είναι της τάξεως του 5%. Σε αυτή την περίπτωση, την ιδανικότερη σημειωτέον –ποιος θα δανείσει και με τι επιτόκιο μια χώρα με τέτοιο υψηλό χρέος;– το 7,5% του ΑΕΠ μας τα επόμενα χρόνια θα χρειάζεται για την εξυπηρέτηση μόνο των τόκων (1). Αρα θα απαιτείται μια κινέζικου τύπου ανάπτυξη του 7,5% μόνο για τους τόκους! Ονειρο θερινής νυκτός. Το χρέος μας είναι μη διαχειρίσιμο, άρα θα πάμε για ψαλίδισμά του, αναδιαπραγμάτευσή του δηλαδή, που είναι προτιμότερο να είχε γίνει, ή ας γίνει τουλάχιστον τώρα.
To ζήτημα είναι όμως ότι σε ανάλογη κατάσταση με μας βρίσκεται και η υπόλοιπη Ευρώπη. Το σύνολο του χρέους –κράτους και ιδιωτικού τομέα– της ευρωζώνης ήταν 170% του ΑΕΠ μόλις το 2008, σήμερα είναι ήδη 258% (πηγή; II Sole 24 ore). Για την ιστορία, της χώρας μας είναι 245%. Το δημόσιο χρέος της Γερμανίας είναι περί το 75% με 80% του ΑΕΠ της, που αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία, που δανείζεται με το χαμηλότερο επιτόκιο 3%, χρειάζεται 2.4% του ΑΕΠ της –το 0,80 του 3% δηλ.– για τα τοκοχρεολύσια. Άρα και για αυτήν απαιτείται ανάπτυξη τουλάχιστον 2,4% για την αποπληρωμή των τόκων. Τώρα, η Γερμανία είχε ύφεση το 2009 -5% και για φέτος προβλέπεται οριακή ανάπτυξη, που δεν θα ξεπερνά μάλλον το 1%. Επειδή δε η πρόβλεψη για τα επόμενα χρόνια είναι ότι η ανάπτυξή της θα κυμανθεί περί το 1,5%, αυτό συνεπάγεται ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ενδέχεται να έχει και αυτή σε μερικά χρόνια ένα χρέος μη διαχειρίσιμο.
Τι θα γίνει; Ένας Θεός ξέρει. Το δημόσιο χρέος της ευρωζώνης είναι 85% του ακαθάριστου προϊόντος της. Πάντως το ΔΝΤ είχε υπολογίσει σε ανύποπτο χρόνο, πριν παρουσιαστεί η ύφεση, ότι απαιτείται 2,8% ετήσια ανάπτυξη για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ανάπτυξη που για την Ευρώπη δεν φαίνεται ορατή για τα επόμενα χρόνια. Πάντως, εάν αφεθούν τα πράγματα στην εξέλιξή τους, τότε ίσως επαληθευθεί ο Κάρολος Μαρξ 160 χρόνια μετά.
Εάν κατορθώσει η χώρα μας να πετύχει τους στόχους της, δηλαδή μείωση του κρατικού της ελλείμματος κατά 11% εντός μιας τριετίας, τότε θα καταχωρηθεί στο βιβλίο Γκίνες, πραγματοποιώντας παγκόσμιο ρεκόρ.
Πριν λίγες μέρες έγινε μυστική συνάντηση στη Ελβετία των διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της ΕΚΤ, της Γερμανίας, της Ελβετίας, της Κίνας, αντιπροσώπου της FED και του Σόρος. Προφανώς αντικείμενο της συνάντησης ήταν το πώς θα αντιμετωπισθεί η τρέχουσα σοβαρή κατάσταση. Πάντως δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση ούτε καμία δημοσιογραφική διαρροή.
Οι δυτικές οικονομίες βρίσκονται ενώπιον ενός τρομακτικού διλήμματος. Ή συνεχίζουν τη στήριξη των τραπεζών και των οικονομιών τους –άγνωστο για πόσο ακόμη χρόνο–, μεγεθύνοντας ακόμη περισσότερο τα χρέη και τα ελλείμματά τους, ή παύουν τις ενέσεις ρευστότητας, οπότε είναι βέβαιο ότι θα εισέλθουν σε νέα ύφεση, με αβέβαιο τότε πλέον πότε θα δυνηθούν να εξέλθουν από αυτό το τούνελ. Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι το 85% του παγκόσμιου εξωτερικού χρέους το έχουν οι ΗΠΑ και οι χώρες της EE.
1. Την ίδια εκτίμηση εξέφρασε στη Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ντόιτσε Μπανκ, Τόμας Μάγιερ: «Ακόμη και αν οι Έλληνες κατορθώσουν να εφαρμόσουν το πακέτο των περικοπών, το 2012 τα χρέη τους θα φτάσουν το 150% της ετήσιας οικονομικής απόδοσης της χώρας τους. Και αυτό θα μείνει για αρκετά χρόνια, επιβαρύνοντας σοβαρά την Ελλάδα, εφόσον με μέσο επιτόκιο της τάξης του 5% χρειάζεται 7,5% ετήσια οικονομική απόδοση μόνο για το επιτόκιο» (από τον ελληνικό Τύπο της 19/5/2010).
Συγγραφέας:
Νίκος Ραυτόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου