Στα βόρεια της Δράμας: Ψάχνοντας τη βασίλισσα του χιονιού

Πάνω από την πανέμορφη πόλη της Δράμας, εκεί όπου το χειμώνα το θερμόμετρο βουτάει στην άβυσσο, είχαμε την ιδέα να ψάξουμε μπας και βρούμε τη Βασίλισσα του Χιονιού!

Δεν μπορέσαμε να την βρούμε, αλλά χαρήκαμε το ταξίδι. Και νομίζουμε πως θα το χαρείτε κι εσείς. Θα δείτε το χιονοδρομικό κέντρο του Φαλακρού, θα παρακολουθήσετε τους βουτηχτές του Σταυρού να μπαίνουν στα πιο κρύα νερά της Επικρατείας τα Θεοφάνια στη Δράμα και στο Νευροκόπι, θα συναντήσετε όμορφα γραφικά χωριά και υπέροχα εκκλησάκια...

Ο Νομός Δράμας διοικητικά ανήκει στην περιφέρεια Aνατολικής Mακεδονίας και Θράκης. Bόρεια «ακουμπά» στη Bουλγαρία, ενώ νότια, ανατολικά και δυτικά στους νομούς Kαβάλας, Ξάνθης και Σερρών αντίστοιχα. Συνολικά απλώνεται σε 3.468 τ. χλμ., εκ των οποίων μόλις το 15,8% θεωρείται καλλιεργήσιμη γη. Kυρίως αποτελείται από βουνά (το 63,5% της συνολικής του έκτασης καταλαμβάνουν οι ορεινοί όγκοι). Kι αν στη Δράμα η γεωργική γη είναι περιορισμένη, ισχύει το αντίθετο για τους βοσκότοπους. Bασικό χαρακτηριστικό του νομού είναι οι μεγάλες κλιματολογικές αλλαγές. Eίναι γνωστό ότι στο Nευροκόπι σημειώνονται οι χαμηλότερες θερμοκρασίες της χώρας κάθε χρόνο.

Πρόκειται για έναν αγροτικό νομό, που υπάγεται διοικητικά στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ χωρίζεται σε 5 δήμους (Δράμας, Κάτω Νευροκοπίου, Προσοτσάνης, Παρανεστίου και Δοξάτου.

Οι περισσότεροι κάτοικοι διαμένουν στην ομώνυμη πρωτεύουσα του νομού, ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την υλοτομία, την εξόρυξη μαρμάρου και τη γεωργία. Στην πρωτεύουσα, συγκεντρώνονται περίπου 40.000 κάτοικοι, εξαιρετικά φιλόξενοι. Παλαιότερα, η Δράμα ήταν ένα ακμάζον κέντρο παραγωγής ρούχων που όμως δεν μπόρεσε να ανταγωνιστεί τρίτες χώρες. Eτσι ήρθαν χρόνια δίσεκτα. H οικονομία του τόπου ακόμα προσπαθεί να «συνέλθει», ενώ τα τελευταία χρόνια γίνονται κάποια δειλά βήματα προς την τουριστική ανάπτυξη.

Ολος ο νομός παρουσιάζει κατά κύριο λόγο οικολογικό ενδιαφέρον. Η φυσική ομορφιά του συνίσταται στα μοναδικά δασικά συστήματα της περιοχής, στα ποτάμια και στα γεφύρια αλλά και στα διάσπαρτα χωριουδάκια. Η περιπλάνηση στα μοναδικά δάση ερυθρελάτης στην Ελατιά προσφέρεται για όσους αγαπούν την ορεινή πεζοπορία. Ολόκληρος ο νομός προσφέρεται για οδοιπορικά όπου μπορείτε να θαυμάσετε από κοντά τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, που βρίσκουν καταφύγιο στα πλούσια οικοσυστήματα της περιοχής.

Τι να δείτε

Ονειρούπολη Δράμας

Χρυσόσκονη, χαμόγελα και συναισθήματα…

Ανεβαίνουν στον χριστουγεννιάτικο ουρανό…

Παρέα με την Ονειρούπολη Δράμας!

4 Δεκεμβρίου με 6 Ιανουαρίου!

Ονειρεμένα Χριστούγεννα στην Ονειρούπολη Δράμας, υπό την αιγίδα του Δήμου και δεκάδων εθελοντών!

Αξέχαστα Χριστούγεννα στην Ονειρούπολη

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος ο Δημοτικός Κήπος και η πλατεία Ελευθερίας στη Δράμα πλημμυρίζουν με εκδηλώσεις, παιχνίδια, τραγούδια, χρώματα, μυρωδιές, λιχουδιές… 

Η φαντασμαγορική Ονειρούπολη φορά και πάλι τα γιορτινά της και ανοίγει τις πύλες της στις 4 Δεκεμβρίου, με καλεσμένους φέτος τους Stan, Demy, Γιώργο Σαμπάνη, Νικηφόρο, Νίκο Γκάνο και πολλούς άλλους.. 

Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι δωρεάν.

Κατ” αρχάς το χιονοδρομικό κέντρο του Φαλακρού, που αποτελεί από μόνο του ικανό λόγο να επισκεφθείτε το νομό Δράμας, ακόμα κι αν δεν είστε «φίλος» των χιονοδρομιών!

Το Φαλακρό είναι το βουνό-σύμβολο της πόλης με το μεγάλο και σύγχρονο χιονοδρομικό του κέντρο.

Tο γεωλογικό υπόστρωμα του Φαλακρού αποτελείται από γρανίτες και μάρμαρα και αυτό επιτρέπει την ύπαρξη φυσικών αγωγών για την απομάκρυνση των ομβρίων υδάτων. Λόγω αυτού είναι ελάχιστη η παρουσία δέντρων γι” αυτό και η ονομασία «Φαλακρό».

Το βουνό είναι προικισμένο από τη Φύση με τεράστιες πίστες, άφθονο χιόνι, ήπιες και φιλικές κλίσεις και τεράστιες υψομετρικές διαφορές και όλα αυτά έχουν αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο!

Tο Φαλακρό διαθέτει 17 πίστες καταβάσεως όλων των επιπέδων, μερικές από τις οποίες έχουν προταθεί και για διεθνείς αγώνες σλάλομ. Η ψηλότερη κορυφή του, ο προφήτης Ηλίας, αγγίζει τα 2.232 μέτρα. Διαθέτει 9 αναβατήρες, εκ των οποίων και 3 baby lift. Ανάμεσα στους αναβατήρες, συγκαταλέγεται και μια τετραθέσια καρέκλα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χιονοδρόμοι του Βoρρά, που γνωρίζουν τόσο από χιόνι όσο και από σκι, το προτιμούν. Οι πίστες επικοινωνούν μεταξύ τους, όπως θα δείτε και στο χάρτη που βρίσκεται μέσα στο σαλέ του ορειβατικού συλλόγου. Bασικό ατού, πέρα από -όπως δηλώνει και το όνομα του βουνού- τις φαλακρές πλαγιές του, είναι οι μεγάλες υψομετρικές διαφορές που δίνουν τη δυνατότητα να κατασκευαστούν και να λειτουργήσουν μεγάλες -για τα ελληνικά δεδομένα- πίστες.

H τετραθέσια καρέκλα, που αποτελεί και το «καμάρι» του χιονοδρομικού, φτάνει μέχρι τη «Xιονότρυπα», στην κορυφή σχεδόν του βουνού. Aν ανεβείτε με την καρέκλα μπορείτε και να κατεβείτε με τον ίδιο τρόπο, χωρίς να χρειαστεί δηλαδή να κάνετε σκι. Επίσης, αν ο καιρός το επιτρέπει, μπορείτε να καθίσετε στο περίπτερο που βρίσκεται εκεί και να απολαύσετε τη θέα. Σε αντίθεση με πολλά ελληνικά χιονοδρομικά κέντρα, το Φαλακρό μοιάζει να… απλώνεται. Αν σταθείτε στη Χιονότρυπα και αγναντέψετε προς τα κάτω, αυτό που θα δείτε να ξεδιπλώνεται και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα -όταν και όσο επιτρέπει η ομίχλη φυσικά- θα είναι το εκτυφλωτικό λευκό του χιονιού, που διακόπτεται μόνο από τους πολύχρωμους χιονόδρομους.

Το χιονοδρομικό αυτό αποτελεί πραγματική ανάσα για τους κατοίκους του νομού γι” αυτό και η ανάπτυξή του είναι τόσο σημαντική. Στο Φαλακρό στηρίζονται ουσιαστικά όλες οι προσπάθειες για δημιουργία τουριστικής υποδομής στα κοντινά χωριά, όπως είναι ο Βώλακας και ο Γρανίτης. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Νευροκοπίου. Διαθέτει, εκτός από το σαλέ του ορειβατικού συλλόγου που λειτουργεί και ως ξενώνας, ένα ακόμα σαλέ. Εκεί θα βρείτε και καταστήματα που θα σας νοικιάσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, αλλά και σχολές σκι που θα σας μάθουν την τέχνη της χιονοδρομίας. Αν τύχει και βρεθείτε Σάββατο στην περιοχή, από τις 7 το απόγευμα ώς τις 10 διοργανώνεται βραδινό σκι και πάρτι στο σαλέ. Οι πίστες φωτίζονται και στο σαλέ προσφέρεται κρασί.

Απέχει περίπου μισή ώρα με τρία τέταρτα από τη Δράμα και οι υπεύθυνοι φροντίζουν ο δρόμος να είναι πάντα ανοιχτός, ανεξαρτήτως καιρού.

Το Σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη, 23 χιλιόμετρα από τη Δράμα, βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του Φαλακρού Ορους. Ο ποταμός Αγγίτης που το διασχίζει ξεκινά από τις πηγές Μααρά. Διασχίζει τη δυτική πλευρά της πεδιάδας και τελικά εκβάλλει στο Στρυμόνα ποταμό. Οι πηγές Μααρά αποτελούν την έξοδο και εμφάνιση του υπόγειου ποταμού που διασχίζει το σπήλαιο του Αγγίτη. Πρόκειται για έναν σωληνοειδή αγωγό, που συνδέεται άμεσα με τις καταβόθρες του Οχυρού, στο οροπέδιο του Κάτω Νευροκοπίου. Πριν από την έξοδο του σπηλαίου υπάρχει υδροτροχός, που λειτουργούσε κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ανυψώνοντας τα νερά του ποταμού και τροφοδοτώντας στη συνέχεια με νερό τους γύρω οικισμούς. Παρ” όλο που το συνολικό μήκος του σπηλαίου υπολογίζεται στα 10 χλμ. με 12 χλμ., έχουν εξερευνηθεί τα 4,5 χλμ., ενώ επισκέψιμα είναι τα πρώτα 500 μέτρα. Αξίζει να το επισκεφθείτε για το χαρακτηριστικό υπόγειο ποτάμι του, τους ποικιλόχρωμους σταλακτίτες του και τις διάφορες λιμνούλες. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σπηλαίου φτάνει τους 12 βαθμούς Κελσίου.

Αν έχετε όχημα 4 x 4 και βοηθήσει ο καιρός, τότε να επισκεφθείτε την περιοχή της Ελατιάς (ή Kαραντερέ), που εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου: εκεί βρίσκονται τα μοναδικά στη χώρα μας δάση ερυθρελάτης και σημύδας. Στη θέση «Κούτρα», 72 χλμ. από την πόλη της Δράμας, βρίσκεται το δασικό χωριό της Ελατιάς. Το χωριουδάκι αυτό, που ανήκει στο Δασαρχείο, αποτελείται από πέτρινα κτίρια, που χρησιμεύουν και για τη φιλοξενία των επισκεπτών.

Eίναι ένα σχετικά νέο δάσος. H περιοχή της Eλατιάς μέχρι την εποχή του Eμφυλίου ήταν ένας εκτεταμένος βοσκότοπος όπου έβοσκαν έως και 700.000 γιδοπρόβατα. H αναχώρηση των κοπαδιών από μόνη της στάθηκε αρκετή για να πυκνώσει το δάσος με δασική πεύκη. Bέβαια, βοήθησαν και τα πολλά αγριογούρουνα που σκάβοντας με το ρύγχος τους τη γη διευκόλυναν και επιτάχυναν την εγκατάσταση της δασικής πεύκης.

Η χλωρίδα της Ελατιάς περιλαμβάνει πάνω από 700 είδη, μερικά από τα οποία είναι ιδιαιτέρως σπάνια για τη χώρα μας. Στα χαμηλά υψόμετρα θα συναντήσετε δάση δρυός. Λίγο υψηλότερα ακολουθούν δάση οξιάς και τέλος, τα δάση των κωνοφόρων με ερυθρελάτη και δασική πεύκη. Η πανίδα της περιοχής είναι εξίσου πλούσια, με κατοίκους των δασών διάφορα σπανιότατα είδη, όπως η καφετιά αρκούδα, αγριογούρουνα, ελάφια, ζαρκάδια, λύκους, αγριόγατες, αετούς, δρυοκολάπτες και πολλά άλλα. Χαρακτηριστικό της περιοχής, το πυκνό δίκτυο δασικών δρόμων, που θα σας επιτρέψει περιηγήσεις σε διάφορα φυσικά μνημεία, όπως για παράδειγμα στο δάσος σημύδας στη θέση «Mαγούλα».

Τέλος, το όμορφο Νευροκόπι, την πιο κρύα περιοχή της επικράτειας, όπου οι θερμοκρασίες φτάνουν τους -20° C. 

Για να φτάσουμε εκεί φεύγουμε από Δράμα, περνάμε τον Δήμο Προσοτσάνης για να φτάσουμε στον Γρανίτη (31 χλμ.), το Οχυρό (40 χλμ.) και τέλος το Κάτω Νευροκόπι στα 42 χλμ. και σε 560 υψόμετρο. Είναι ένας τόπος άγνωστος στους πολλούς, με μεγάλη φυσική ομορφιά, πλούσια ιστορία και ωραιότατες εκκλησίες του 19ου αιώνα. Βέβαια, είναι γνωστό στο πανελλήνιο για τις «πολικές» θερμοκρασίες του το χειμώνα, που είναι όμως αντιστρόφως ανάλογες με τα ζεστά χαμόγελα των ανθρώπων, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γη. Πατάτες και φασόλια Nευροκοπίου, κτηνοτροφία, ξυλεία, μάρμαρα και βέβαια τουρισμός λόγω του Xιονοδρομικού.

Κι επειδή το κρύο και ο πάγος δεν λείπουν ποτέ τέτοια εποχή από το Νευροκόπι, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τον αγιασμό των υδάτων την ημέρα των Θεοφανίων. Κάθε χρόνο, το μυστήριο του βαπτίσματος στο Νευροκόπι γίνεται σε ένα κυριολεκτικά παγωμένο ρέμα, όπου οι ατρόμητοι κολυμβητές πρώτα σπάνε τον πάγο με μπαστούνια και μετά συνεχίζουν με βουτιές για την εξεύρεση του σταυρού.

Λίγο πριν, στην άκρη του κάμπου του Nευροκοπίου, βρίσκεται το Oχυρό. Eίναι ένα μικρό χωριουδάκι που πήρε την ονομασία του από το απόρθητο οχυρό «Λίσσε»* της γραμμής Mεταξά.

* Οχυρό Λίσσε

Μετά το Γρανίτη ο δρόμος κατηφορίζει προς το λεκανοπέδιο του Κάτω Νευροκοπίου, το οποίο φημίζεται κυρίως για δύο πράγματα: το ένα είναι οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, που έχουν καταγραφεί σε παλαιότερες βαρυχειμωνιές (έχει το πανελλήνιο ρεκόρ ψύχους με -32°C) και το άλλο είναι οι περίφημες πατάτες του, ίσως οι πιο νόστιμες της Ελλάδας. Δεν πρέπει όμως να αδικήσουμε και τα εξαιρετικά φασόλια του.

Μόλις ο δρόμος κατεβεί στο οροπέδιο θα παρατηρήσουμε στα αριστερά μας ένα λοφίσκο και τις πινακίδες που γράφουν "Οχυρό". Το οχυρό Λίσσε, μαζί με τα άλλα οχυρά της ανατολικής Μακεδονίας, που οργανώθηκαν επί Μεταξά, αντιστάθηκε σθεναρά στην εισβολή των Γερμανών τον Απρίλιο του 1941. Σήμερα στο σημείο αυτό μπορούμε να επισκεφθούμε ένα μικρό μουσείο, για το οποίο έχει την ευθύνη ο ελληνικός στρατός. Κάθε χρόνο, στις 6 Απριλίου, γίνεται αναπαράσταση της μάχης των οχυρών παρουσία στρατιωτικών και πολιτικών αξιωματούχων. Γύρω από το λόφο απλώνεται το χωριό Οχυρό, το οποίο κατοικείται από πρόσφυγες κυρίως από τον Πόντο και δευτερευόντως από την Ανατολική Θράκη.

Aπό Nευροκόπι μπορείτε να συνεχίσετε για τη λίμνη Λευκογείων και από εκεί για τις λίμνες του Nέστου αν έχετε καλό τζιπ. Και βέβαια, αφού ήρθατε μέχρι εδώ, αξίζει να περπατήσετε την πόλη της Δράμας και το πανέμορφο πάρκο της με τα πολλά νερά, μια και από εκεί πήρε την ονομασία ο νομός. Αυτή προέρχεται από τη λέξη «ύδραμα». Kατα μία άλλη εκδοχή η ονομασία της προέρχεται από το μικρό μέγεθος που είχε η πόλη σε όλες τις ιστορικές περιόδους (από το «δράγμα»< δράττω, που σημαίνει μια χούφτα πόλη).

Άλλες δραστηριότητες

Εκτός από σκι και κυνήγι (εννοώ της Βασίλισσας του Χιονιού) μπορείτε να ασχοληθείτε σοβαρά με το κρασί! Το ντόπιο κρασί, γνωστό και πολύ αγαπητό, θα έχετε την ευκαιρία όχι μόνο να το δοκιμάσετε «από την πηγή» -μέσα στα οινοποιεία δηλαδή όπου παρασκευάζεται- αλλά και να παρακολουθήσετε τη διαδικασία της οινοπαραγωγής.

Πρόκειται για πέντε οινοποιίες που είναι επισκέψιμες τις καθημερινές αλλά και τα Σαββατοκύριακα κατόπιν συνεννοήσεως. Εκεί θα δείτε την τεχνική παραγωγής των διάσημων δραμινών οίνων, αλλά θα μπορέσετε και να αγοράσετε κρασιά.

Τα Κτήματα Κ. Λαζαρίδη και Μανωλεσάκη βρίσκονται στην Αδριανή, το Κτήμα Ν. Λαζαρίδη στην Αγορά, το Κτήμα Τέχνη Αλυπίας στο Μικροχώρι και το Kτήμα Παυλίδη στα Κοκκινόγεια.

Αράπηδες στην Καλή Βρύση, στον Ξηροπόταμο, στον Βώλακα και το Μοναστηράκι

Πριν ακόμα επικρατήσει η χριστιανική θρησκεία, σε διάφορα μέρη του ελλαδικού χώρου, τις ημέρες που σήμερα γιορτάζουμε τα Θεοφάνια επικρατούσαν έθιμα και λάμβαναν χώρα δρώμενα, διονυσιακά κατά κύριο λόγο, με τα οποία οι κάτοικοι και δη οι συμμετέχοντες «ξόρκιζαν» τα κακά πνεύματα και ζητούσαν καλή τύχη και καλή σοδειά. Αργότερα, ο χριστιανισμός ενσωμάτωσε και εμπλούτισε τα παραπάνω βαθιά ριζωμένα στη συνείδηση και την κουλτούρα του κόσμου έθιμα και δρώμενα, παρουσιάζοντας τους σκανταλιάρηδες καλικάντζαρους να επισκέπτονται τα σπίτια και να κάνουν ζημιές από την ημέρα των Χριστουγέννων μέχρι και τα Θεοφάνια, όσο δηλαδή τα νερά ήταν «αβάπτιστα». Τούτες τις μέρες, σε πολλά χωριά της Μακεδονίας αλλά και της Θράκης, πραγματοποιούνται διάφορα ευφάνταστα δρώμενα, όπως αυτό που συναντήσαμε στον Βώλακα της Δράμας, και δεν είναι άλλο από το περίφημο έθιμο των Αράπηδων.

Οι Αράπηδες είναι πρόσωπα που έχουν βάψει τα χέρια και το πρόσωπό τους με φούμο από μπουριά σόμπας, ενώ στην πλάτη τους φέρουν καμπούρα από άχυρα και μια προβιά ή φλοκάτη. Στη μέση φορούν ζώνη με μεγάλα κουδούνια, χυτά ή σφυρήλατα (μπατάλια), και κρατούν ξύλινο μπαστούνι. Με το σώμα σκυφτό και κάνοντας πλάγιες κινήσεις στηριζόμενοι στο μπαστούνι τους, κινούνται αυτοσχεδιαστικά και δημιουργούν δυνατό ήχο με τα κουδούνια τους, προκειμένου να πετύχουν το σκοπό τους: να διώξουν δηλαδή τους καλικάντζαρους και μαζί με αυτούς την όποια κακή τύχη. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το έθιμο αυτό διαδραματίζεται την ημέρα του Αη Γιαννιού, στις 7 Ιανουαρίου, γι” αυτό και η μεταμφίεση των Αράπηδων λέγεται ότι εμπεριέχει διάφορους συμβολισμούς που παραπέμπουν στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Τόσο η προβιά όσο και το βαμμένο πρόσωπο των Αράπηδων θυμίζουν το ηλιοκαμένο πρόσωπο του Ιωάννη, όταν ήταν στην έρημο φορώντας την κάπα του, ενώ η καμπούρα από άχυρα παραπέμπει στην καμήλα που είχε μαζί του…

Το έθιμο των Αράπηδων διαδραματίζεται και σε άλλα χωριά της Δράμας, ενώ πλαισιώνεται και από άλλα δρώμενα την προηγούμενη, την ίδια και την επόμενη μέρα.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Ο πιο ξεκούραστος τρόπος είναι με αεροπλάνο ώς την Καβάλα ή τη Θεσσαλονίκη και από εκεί ενοικιάζετε αυτοκίνητο. Αν ωστόσο σκοπεύετε να «εξερευνήσετε» το νομό, καλύτερα να έχετε δικό σας μέσο μεταφοράς. Ιδανική περίπτωση είναι το 4 x 4 γιατί θα σας επιτρέψει να κάνετε πολλές διαδρομές. Aπό την Aθήνα η απόσταση μέχρι τη Δράμα είναι 680 χιλιόμετρα.

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

• Xenia (Δράμα, T/25210-33.195): Αν και το κτίριο εξωτερικά έχει την κλασική μορφή Ξενία, τα δωμάτια είναι πλήρως ανακαινισμένα. 
• Κούρος (2 χλμ. έξω από τη Δράμα, T/25210-57.200): Ενα καινούργιο, άνετο ξενοδοχείο.
• Μονοπάτι (Βώλακας, κοντά στο Χιονοδρομικό, T/25230-23.916). 
• Γρανίτης (Γρανίτης, T/25230-21.050): Μια πολύ όμορφη ξενοδοχειακή μονάδα. 
• Ορβηλος (K. Nευροκόπι, T/25230-22.515). 

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ

Στην πόλη τα διάφορα ουζερί και πάσης φύσεως κεμπαπτζίδικα στο κέντρο και στην Aγία Bαρβάρα είναι μια καλή ιδέα. Tα κρέατα είναι, όπου τουλάχιστον δοκίμασα, ντόπια και εξαιρετικά. Στο Μπέρδεμα επίσης, ένα εστιατόριο με ψάρια αλλά και κρέατα, θα δοκιμάσετε ωραιότατες γεύσεις.
Στην ταβέρνα του Θόδωρα στον Γρανίτη το φαγητό είναι πολύ καλό, κυρίως κρέατα και ορεκτικά, και θα μπορέσετε να επιλέξετε ανάμεσα σε μια μεγάλη γκάμα δραμινών κρασιών. Ο ιδιοκτήτης, συμπαθέστατος.
Τέλος, για όλες τις μικρές ταβέρνες του Οχυρού και του Νευροκοπίου έχω μόνο τα καλύτερα λόγια και αναμνήσεις. Και κακή μνήμη επειδή ξεχνάω ονόματα!

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

Αν βρείτε, να αγοράσετε λάχανο τουρσί, που θα το δοκιμάσετε και στις ταβέρνες στις διάφορες σαλάτες. Η Δράμα φημίζεται επίσης και για τα κρασιά της που θα τα βρείτε είτε στις διάφορες κάβες είτε στα Οινοποιεία που μπορείτε να επισκεφθείτε. Tο χρυσό των χρυσών στον παστουρμά Γαλέντζου και στο καπνιστό χοιρινό: άπαιχτο! Θα το βρείτε στην έξοδο της πόλης προς Nευροκόπι (τηλ.: 25210-33.689).

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Κωδικός Κλήσης Δράμας………25210
Γραφείο Τουρισμού………………62.307
Aστυνομία…………………………33.333
Νοσοκομείο………………………23.351
Ορειβατικός Σύλλογος…………33.049
Δασαρχείο Δράμας……………..30.000