Τρία σενάρια για το χρέος

Η εποχή που το ελληνικό χρέος αποτελούσε αντικείμενο συζήτησης για οικονομολόγους τελειώνει καθώς πια έχει γίνει ζήτημα για δικηγόρους. 

Οι Buchheit και Gulati, νομικοί στην εταιρία Cleary Gottlieb Steen & Hamilton LLP και Duke University αντίστοιχα, σε πρόσφατο άρθρο τους (8 Απριλίου 2011) που τιτλοφορείται «Το Ελληνικό Χρέος - Σενάρια για το Τέλος» εκτιμούν ότι οι πιθανές εκδοχές για τις προοπτικές του ελληνικού χρέους είναι τρεις.

Σύμφωνα με το Πρώτο Σενάριο, το οποίο είναι και αυτό που υιοθετεί και η ελληνική κυβέρνηση, η Ελλάδα διατηρεί τη στήριξη ...των ΕΕ-ΔΝΤ και την αναγκαία κοινωνική συνοχή μέχρι το 2013. 

Στη συνέχεια επιτυγχάνει την έξοδο στις αγορές με ένα λογικό κόστος δανεισμού. Το πρόβλημα που έχει αυτό το σενάριο είναι πρώτα απ'όλα ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ το 2013 θα είναι 150-170%. 

Το ότι ένα τέτοιο επίπεδο χρέους είναι μη διαχειρίσιμο για μια χώρα σαν την Ελλάδα δεν χρειάζεται καν να ειπωθεί. Το γεγονός ότι το τμήμα του χρέους προς το ΔΝΤ έχει προτεραιότητα στην αποπληρωμή αυξάνει τον κίνδυνο ακόμα περισσότερο για τους δανειστές. 

Επίσης, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η αναγκαία κοινωνική συνοχή θα διατηρηθεί ή ότι αποτυχίες στην εφαρμογή του σχεδίου δεν θα οδηγήσουν σε διακοπή της εκταμίευσης των δόσεων του δανείου. Τέλος, η ίδια η αρχική λογική του σχεδίου αυτού ήταν να διαμορφωθεί μια γραμμή γύρω από την Ελλάδα έτσι ώστε η Ελληνική κρίση να μην εξαπλωθεί στις άλλες περιφερειακές χώρες. Δεδομένου ότι το σχέδιο αυτό απέτυχε και σήμερα η Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν και αυτές αναγκαστεί να καταφύγουν στους μηχανισμούς ΕΕ-ΔΝΤ δεν υπάρχει πλέον λόγος να είμαστε τόσο αισιόδοξοι ότι η Ελλάδα θα αντέξει ως το τέλος. Είτε γιατί δεν έχει τις εσωτερικές αντοχές, είτε γιατί ΕΕ-ΔΝΤ αλλάζουν τα σχέδια τους.

Σύμφωνα με το Δεύτερο Σενάριο η Ελλάδα αντέχει ως το 2013 αλλά δεν καταφέρνει να δανειστεί από τις αγορές με λογικά επιτόκια. 

Εδώ τα πράγματα γίνονται πολύπλοκα καθώς ανοίγουν τέσσερις επιμέρους δυνατότητες. Είτε το ΔΝΤ και η ΕΕ αποφασίζουν την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους. Είτε οι τράπεζες και άλλοι ιδιώτες θεσμικοί επενδυτές αποφασίζουν την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους. Είτε τράπεζες και ΔΝΤ-ΕΕ συμφωνούν από κοινού. Είτε τέλος η Ελλάδα γίνεται μόνιμος πελάτης του ΔΝΤ. 

Κάθε ένα από αυτά τα επιμέρους σενάρια είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί. Πιο συγκεκριμένα αν ΕΕ-ΔΝΤ αποφασίσουν την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους τότε η Γερμανική κυβέρνηση, όπως και οι άλλες, θα πρέπει να εξηγήσει στους ψηφοφόρους της γιατί θα πληρώσουν οι Γερμανοί πολίτες το ελληνικό χρέος. Από την άλλη δεν υπάρχει κανένας λόγος οι τράπεζες να δεχτούν μια μείωση του ελληνικού χρέους τουλάχιστον όχι χωρίς κάποιο αντίστοιχο αντάλλαγμα. 

Το τρίτο σενάριο, αυτό της κοινής δράσης ΕΕ-ΔΝΤ-Τραπεζών έχει φριχτά προβλήματα συντονισμού και ενέχει τον κίνδυνο να γίνει μεταφορά κεφαλαίου από τις τράπεζες στα κράτη ή αντίστροφα. Τέλος το σενάριο της μόνιμης παραμονής της Ελλάδας στο μηχανισμό θεωρείται απίθανο να γίνει δεκτό από την Ελλάδα, αλλά θεωρείται μη ελκυστικό και για ΕΕ-ΔΝΤ.

Σύμφωνα με το Τρίτο Σενάριο η Ελλάδα δεν αντέχει ως το 2013 (ακριβώς για όλους τους παραπάνω λόγους). Εδώ εμφανίζονται δύο επιλογές. 

Η πρώτη αφορά μια ελαφρά επαναδιαπραγμάτευση χωρίς «κούρεμα», αλλά με σημαντική επιμήκυνση κατά το μοντέλο της Ουρουγουάης. 

Η δεύτερη είναι η ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση όλου του χρέους με σημαντικό κούρεμα και ταυτόχρονη επιμήκυνση. 

Τα προβλήματα που έχουν αυτά τα σενάρια είναι τα εξής: 

Το πρώτο απλά δεν λύνει το πρόβλημα ενώ ταυτόχρονα βάζει σε σκέψεις ότι αυτή είναι απλά η πρώτη πράξη για μια πιο ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση στη συνέχεια. 

Το δεύτερο δημιουργεί μεγάλους συστημικούς κινδύνους και δημιουργεί προηγούμενο για χώρες σαν την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.

Κ.Π.

iefimerida