Το μνημόνιο δεν ήταν ούτε μονόδρομος, ούτε λύση!

Ενώ κλείνει, σε λίγο καιρό ένας χρόνος από την υπογραφή του Μνημονίου, η εμπιστοσύνη στις διεθνείς αγορές για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας δεν έχει επιστρέψει. 

Μόλις πριν από λίγες ημέρες, για άλλη μια φορά, τα κρατικά μας ομόλογα υποβαθμίστηκαν από οίκο αξιολόγησης. 

Σε αυτό το κλίμα, η προσμονή της  κυβέρνησης για  επάνοδο, εντός του 2011, έστω σε περιορισμένο βαθμό, στις διεθνείς αγορές ομολόγων εμφανίζεται ως ...

ιδιαίτερα αισιόδοξη.
Βέβαια, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που βάλλεται από ένα συνδυασμό αντικειμενικών προβλημάτων και κακών χειρισμών.

Η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι σήμερα, σε διαφορετικό βέβαια βαθμό, στο μάτι του κυκλώνα. Ίσως να μας κάνει να νιώσουμε ότι δεν είμαστε το ένα και μοναδικό μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, όπως κάποιοι ήθελαν πέρυσι να μας πείσουν. Το πρόβλημα, όμως, γίνεται έτσι λιγότερο σοβαρό.
Η χώρα είναι στο Μηχανισμό Στήριξης και η κυβέρνηση εκτελεί υποδείξεις.  

Παρ΄ όλα αυτά η κρίση δεν περιορίζεται. Αντίθετα, επεκτείνεται και σε άλλες  χώρες.  

Μέρα με τη μέρα, αποδεικνύεται ότι το μνημόνιο δεν ήταν ούτε μονόδρομος, ούτε λύση.
Πρώτον δεν ήταν μονόδρομος, όπως ήθελε να μας πείσει ο Πρωθυπουργός κ. Γεώργιος Παπανδρέου στο διάγγελμα που εκφώνησε από το Καστελόριζο. 

Η Ελλάδα καταρχάς έπρεπε να κινηθεί ταχύτερα, λαμβάνοντας δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ελλείμματος. 

Η προσπάθεια της κυβέρνησης να ρίξει όλα τα βάρη στον προϋπολογισμό του 2009 ώστε να φανεί καλύτερο το 2010 εκπυρσοκρότησε. 

Όπως εκπυρσοκρότησε και η τακτική της να κατηγορεί για όλα τους προκατόχους της. 

Διότι δημιούργησε μια πρωτοφανή κρίση αξιοπιστίας για τη χώρα. Οι αγορές παρ΄ όλα αυτά στην αρχή είχαν υπομονή και  δάνειζαν τη χώρα μας, αλλά η κυβέρνηση  άργησε  να δανεισθεί.  Και ενώ άργησε να δανεισθεί, δεν άργησε  να δεχθεί την προσφυγή σε ένα μηχανισμό στήριξης χωρίς ουσιαστικές διαπραγματεύσεις και χωρίς καν να επιδιώξει βελτίωση της αποδοτικότητας των μέτρων και, εντέλει, την ταχύτερη ανάκαμψη της χώρας μας. 

Σε αντίθεση με την πρακτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ,, η Ιρλανδία πάλεψε με κάθε μέσο να αποφύγει την ένταξη στο μηχανισμό και όταν υποχρεώθηκε (λόγω και λανθασμένων χειρισμών της ΕΕ στο θέμα του μηχανισμού ελεγχόμενης πτώχευσης) διαπραγματεύτηκε σκληρά ώστε να μην θυσιάσει το φορολογικό της καθεστώς. Να σημειώσω την έντονη αντίδραση της ιρλανδικής αντιπολίτευσης, αδελφό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στους όρους προσφυγής ως απάντηση σε όσους διέδιδαν ότι η στάση της Νέας Δημοκρατίας στο μνημόνιο μας οδηγεί στην απομόνωση.
Σήμερα, συζητάμε για πολιτικές λύσεις, όπως την έκδοση Ευρωομολόγων, πρόταση που επανέφερε ο επικεφαλής του Eurogroup κ. Γιούνγκερ, την οποία στηρίζουμε. 

Συζητάμε επίσης για απαραίτητες αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Για να δουλέψουν τα μέτρα, τα όποια μέτρα, πρέπει να δουλεύει η αγορά. 

Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι η συνταγή που ακολουθήθηκε δεν ήταν μονόδρομος.

Δεύτερον, και χειρότερο, δεν ήταν λύση. Διότι αν ήταν λύση δεν θα συζητούσαμε  σήμερα για τον κίνδυνο αναδιάρθρωσης του χρέους της χώρας. 

  Ούτε θα παρακολουθούσαμε την ύφεση, τον πληθωρισμό τα λουκέτα και την ανεργία να αυξάνονται πέραν των προβλέψεων.  

Δεν είναι λύση διότι εκτός από το μεγάλο κοινωνικό κόστος, όλα αυτά θέτουν σε κίνδυνο ακόμη την επιτυχία του προγράμματος. Αποδεικνύεται, ταυτόχρονα, ότι το πρόγραμμα δεν οδηγεί σε μείωση του Δημοσίου χρέους, διατηρεί υψηλά ελλείμματα και βαθαίνει την ύφεση. 

Δεν λαμβάνονται επαρκή μέτρα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.  Προτάσσεται η αύξηση των φόρων και γίνονται οριζόντιες περικοπές αντί τη ορθολογικής μείωσης των δαπανών και  της πάταξης της φοροδιαφυγής.

Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί συγχρονισμένες δράσεις αντιμετώπισης και του ελλείμματος και της ύφεσης και του χρέους.
Βασικές αδυναμίες αποτελούν, επίσης, ο χρόνος αποπληρωμής αλλά κυρίως το επιτόκιο.  

Σημεία που έθιξε στις πρόσφατες διεθνείς συναντήσεις του ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνης Σαμαράς. Οι τόκοι του Δημόσιου χρέους τείνουν στο 8% το ΑΕΠ και αποτελούν την μεγαλύτερη και πλέον ανελαστική δαπάνη του προϋπολογισμού.  

Η σχέση τόκων προς φορολογικά έσοδα, είναι ιδιαίτερα δυσμενής. Κατά συνέπεια, το κόστος του μηχανισμού στήριξης καθώς και η λογική των προστίμων που συζητείται στα πλαίσια των αλλαγών στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση, θα δημιουργήσει συνθήκες αυτοτροφοδοτούμενης προφητείας.

Από την μία θα πρέπει να αυξήσουμε τη μέση διάρκεια του δανεισμού μας, ώστε να μειωθεί η ετήσια ανάγκη αναχρηματοδότησης. 

Από την άλλη η μείωση του μεσοσταθμικού επιτοκίου δανεισμού της Ελλάδος είναι προαπαιτούμενο για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. 

Σε αυτή την κατεύθυνση, το επιτόκιο του Μηχανισμού στήριξης θα έπρεπε να μειωθεί άμεσα. 

Διότι υπάρχει το εξής παράδοξο: από την μία η Ε.Ε περιβάλλει με ιδιαίτερη εμπιστοσύνη το Μνημόνιο, ενώ από την άλλη χρεώνει ιδιαίτερα υψηλό spread ρίσκου.

Του Νότη Α. Μηταράκη
* Ο κ. Νότης Α. Μηταράκης είναιΑναπληρωτής Υπεύθυνος Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Οικονομίας της Νέας Δημοκρατίας - Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής.

Πηγή:www.capital.gr