«Αν είχαμε αντιδράσει εγκαίρως, θα είχαμε αποφύγει τα χειρότερα»

«Καμία Στατιστική Υπηρεσία στον κόσμο δεν ασχολείται με προβλέψεις -ούτε η Eurostat. 

Το πρόβλημα δεν είναι που μια νέα κυβέρνηση ήρθε και έδωσε διαφορετική πρόβλεψη για το έλλειμμα, αλλά ότι κατηγόρησε την προηγούμενη κυβέρνηση πως είπε ψέματα», 

εκτίμησε ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής, ο πρώην γενικός γραμματέας της Στατιστικής Υπηρεσίας, Μανώλης Κοντοπυράκης.

Η εκτίμηση του ελλείμματος στο 12,4% από τον Γ. Παπακωνσταντίνου, λίγες ημέρες μετά την προηγούμενη πρόβλεψη για 6% εκ μέρους του Γ. Παπαθανασίου, όπως επεσήμανε ο...

κ. Κοντοπυράκης, δεν βασίστηκε απλώς πάνω σε ένα διαφορετικό κυβερνητικό πρόγραμμα, ή σε αναθεώρηση των προβλέψεων για τα έσοδα, αλλά συνοδεύτηκε και με μια αναθεώρηση των στοιχείων των προηγουμένων ετών:  

«Σε σύσκεψη με τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, η πρώην Διευθύντρια των Εθνικών Λογαριασμών, Χριστίνα Κιτρίνη, είχε πει στους υπουργούς: Εφόσον έχουμε στείλει ένα δελτίο στις 2 Οκτωβρίου - κι αυτό δεν αφορά το έλλειμμα, αλλά τα στοιχεία των προηγούμενων χρόνων - καλό θα είναι να μην το αλλάξουμε και ό,τι αλλαγές θέλετε να κάνουμε, να γίνουν το Μάρτιο του 2010. Τους το είπε με πρόθεση να μην δώσουμε στόχο αξιοπιστίας κι εκείνοι πραγματικά μειδίασαν με ένα σαρκαστικό τόνο, διότι της έλεγαν ‘‘ποιά αξιοπιστία’’;».

Σε ερώτημα εάν θα μπορούσε να είχαν ληφθεί μέτρα για την μετρίαση τουλάχιστον, των επιπτώσεων της κρίσης, ο πρώην επικεφαλής της ΕΣΥΕ, εκτίμησε πως σε οικονομικό επίπεδο  

«εάν η χώρα είχε αντιδράσει εγκαίρως απ' όλες τις πλευρές, θα είχαμε αποφύγει τα χειρότερα».

Ο κ. Κοντοπυράκης, υποστήριξε πως ποτέ δεν υπήρξαν «μαγειρέματα» των στατιστικών στοιχείων, αλλά «αδυναμίες του συστήματος»: «Είχαμε 146 ασφαλιστικά ταμεία, εκ των οποίων τα περισσότερα δεν είχαν ποτέ ισολογισμούς. Πήγαιναν οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας στην κυριολεξία στα γραφεία, να βρουν κάποια στιγμή κάποιον του ασφαλιστικού φορέα για να μπορέσουν να καταγράψουν αυτά τα πράγματα. Στους δήμους, αφού βγάλαμε τις κοινότητες, πήγαμε σε περίπου 1040-1050 δήμους, οι οποίοι δεν είχαν ιδέα τι πάει να πει κομπιούτερ. Δεν υπήρχαν στοιχεία. Δεν υπήρχαν ισολογισμοί. Το ίδιο πράγμα γινόταν και με τα τριακόσια περίπου ΝΠΔΔ. Στα νοσοκομεία, που ήταν λιγότερα, ήταν κάπως πιο εύκολη η δουλειά» ανέφερε ο μάρτυς.

Στο παραπάνω πλαίσιο, η Eurostat πότε δεχόταν τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία με αστερίσκους και πότε ανεπιφύλακτα, καθώς συνεργαζόταν με την ΕΣΥΕ για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων. Το φαινόμενο, ήταν λοιπόν φυσιολογικό: «Η Eurostat γνώριζε τις ΔΕΚΟ. Ήξερε τα πάντα και για τον ΟΣΕ και δεν υπήρξε κανένα αίτημά της που να μην είχα κάνει αποδεκτό. Απ' ό,τι έχω ακούσει, για την ένταξη των ΔΕΚΟ στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης χρειάζονται πολύ εμπεριστατωμένες μελέτες -να βρεθεί αν είναι πάντα ζημιογόνες κι αν πρόκειται κάποτε να είναι κερδοφόρες, γιατί πάνε σε άλλη κατηγορία». Όσο για τα νοσοκομεία και την περίφημη απόκλιση της εκτίμησης των χρεών τους - η ΕΣΥΕ ενημερωνόταν για χρέη 2,2 δισ. ενώ και στη Βουλή έγινε λόγος για 5,5 δισ. -ο κ. Κοντοπυράκης εξήγησε πως τα πρώτα ήταν τα βεβαιωμένα χρέη, και τα δεύτερα υπό έλεγχο.

«Τις πρώτες μέρες της καινούριας κυβέρνησης το 2009, ο κ. Πάγκαλος καθημερινώς έλεγε ότι πρέπει να εξετάσουμε πόσα από αυτά τα χρέη είναι πραγματικά. Θα τα εξέταζαν και εν συνεχεία θα ρωτούσαν τη Eurostat αν θα μπορούσαν να τα βάλουν στα χρόνια στα οποία έγιναν. Η Eurostat μου απάντησε ρητώς αρνητικά, λέγοντας πως τα χρέη αυτά θα μπουν στο έτος που βεβαιώθηκαν. Όταν λοιπόν θέλησαν να στείλουνε δελτίο με χρέη νοσοκομείων 2,5 δισ. στο έτος 2008, εγώ εξέφρασα την αντίρρησή μου, αλλά ουδέποτε εισακούστηκα» ανέφερε ο κ. Κοντοπυράκης. (σ.σ. σημειώνεται πως ο νυν επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, Α. Γεωργίου, έχει ανακοινώσει πως τα χρέη έχουν κατανεμηθεί ανάλογα με το χρόνο που δημιουργήθηκαν).

O κ. Κοντοπυράκης εκτίμησε πως η απογραφή και αναθεώρηση Αλογοσκούφη, υπήρξε κι αυτή απαίτηση της Eurostat, η οποία δεν ήταν δυνατόν να αποφευχθεί - ενώ αργότερα η ανακοίνωση αύξησης του AEΠ κατά 25,6% από τον Γ. Αλογοσκούφη, προκάλεσε φόβο στη Eurostat, η οποία αποδέχθηκε μονάχα αύξηση κατά 9%: «Πιστεύω ότι το νούμερο ότι ήταν απόλυτα σωστό. Τι έγινε μετά; Το νούμερο εστάλη και φόβιζε, από ό,τι είπαν. Όταν πήγα μερικούς μήνες μετά, να μιλήσω με τον τότε γενικό διευθυντή και τον διευθυντή των Δημοσιονομικών στο Λουξεμβούργο, η απάντηση που πήρα ήταν ‘‘πολύ μεγάλο’’. Μου είπαν, να ήταν γύρω στο 15%, στο 16%, αλλά το 25% είναι πολύ μεγάλο. Δηλαδή δεν συζητάμε στην ουσία. Δεν ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα στις άλλες μικρές χώρες ‘‘κοιτάξτε να δείτε, μπορείτε να αυξήσετε το Α.Ε.Π. όσο θέλετε’’».

Ο πρώην επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας, εξέφρασε εξάλλου την πικρία του για την μεταχείριση που είχε από τον Γ. Παπακωνσταντίνου, αναφέροντας μάλιστα πως ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Δημοσίων Οικονομικών της Eurostat, Λούκα 'Ασκολι, του είχε διαμηνύσει λίγες μέρες πριν από την αποπομπή του, πως ο τότε υπουργός Οικονομικών, «θα τον χρησιμοποιήσει ως αποδιοπομπαίο τράγο». Ο ίδιος πάντως, υποβάθμισε το ρόλο της Στατιστικής Υπηρεσίας, υποστηρίζοντας πως η ενασχόλησή της με το έλλειμμα, δεν ξεπερνούσε το 2% των δραστηριοτήτων της -και πως καμία απολύτως σχέση δεν είχε με την πρόβλεψή του. Ερωτηθείς δε, εάν είχε στείλει απ' το προσωπικό του υπολογιστή, δελτίο στη Eurostat με κενές τις στήλες για τα έτη 2008 και 2009, ο μάρτυρας απάντησε: «Δεν είχα ποτέ προσωπικό κομπιούτερ εγώ. Ούτε και ξέρω να το χρησιμοποιώ».

newscode