Το σύνδρομο του λουστράκου

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

«Εγώ, ξέρετε, δεν έχω γεννηθεί ούτε υπουργός ούτε αντιπρόεδρος, αλλά έχω ξεκινήσει από τις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και ξέρω τι σημαίνει μεροδούλι - μεροφάι». 

Θα μπορούσε να είναι λαϊκός τραγουδιστής, από αυτούς που με την τσίμπλα στο μάτι ψαρεύουν την πελατεία τους στα πρωινάδικα. Ίσως ακόμη και πρωταγωνιστής σε μελό του πενήντα. Ο φτωχός πλην έντιμος λουστράκος. 

Όμως, όχι! Είναι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παπαδήμου και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος.

Ο Βενιζέλος χθες βράδυ, στο κεντρικό δελτίο του Mega, άρχισε την προεκλογική του εκστρατεία. 

Απολαύοντας όλα τα ωφελήματα μιας συνέντευξης σε ώρα τηλεοπτικής αιχμής, προσπάθησε να γίνει κι αυτός ένα «παιδί του λαού», κατά το θρυλικό στερεότυπο του λουστράκου...

Είναι ένα εξαιρετικά επιτυχημένο πρότζεκτ, το οποίο προφανώς αντέγραψε από τον εξ ίσου επιτυχημένο κομφερασιέ Γιώργο Καρατζαφέρη.

Και είναι πράγματι άξιος θαυμασμού. Και μίμησης ακόμη. Το φτωχόπαιδο από τη Θεσσαλονίκη, που έφτασε με κόπο και προσωπικές θυσίες να γίνει ο σωτήρας της πατρίδας (μας):

«Πετύχαμε να μειωθεί το ιστορικό βάρος του χρέους κατά 110 δισ. ευρώ, κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Ο κάθε Έλληνας, τα 10 εκατομμύρια Ελλήνων βγάζουν από την πλάτη τους 11.000 ευρώ ο καθένας».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος λοιπόν πήγε στις Βρυξέλλες, με... βοηθό τον Παπαδήμο, έχοντας στην πλάτη (μας) χρέος 163% του ΑΕΠ. Και, ω του θαύματος, επέστρεψε με το χρέος αυτό μειωμένο κατά 50% του ΑΕΠ. Δηλαδή, μετά την αφαίρεση του «κουρέματος», που ακόμη δεν έγινε, 113% του ΑΕΠ.

Και τώρα πρέπει να κάνει τεράστιες «μεταρρυθμίσεις», με αίμα, πόνο και δάκρυα, όπως ταιριάζει στον παροιμιώδη λουστράκο των μελό, ώστε, σε οκτώ χρόνια από σήμερα, να έχει φτάσει το ίδιο αυτό χρέος στο 120% τού τότε (αυξημένου από τη συνεχή ανάπτυξη) ΑΕΠ. Μάλιστα. Ό,τι πεις. Άλλωστε απάντηση με όρους λογικής σε ένα τεράστιο ψέμα, σε μια προφανή ανοησία, είναι αδύνατον να δώσεις – δεν αξίζει καν τον κόπο...

Ο Γκαίμπελς έλεγε ότι όσο πιο μεγάλο είναι ένα ψέμα τόσο ευκολότερα γίνεται πιστευτό. Κυρίως επειδή κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι είσαι ικανός για κάτι τόσο χοντροκομμένο. Άρα μάλλον λες... αλήθεια. Όταν μάλιστα έχεις απέναντί σου ανθρώπους που δεν τολμούν – ή απλώς δεν θέλουν – να σε στριμώξουν για τις ανοησίες που λες, τα πράγματα γίνονται ακόμη απλούστερα.

Τόσο δε απλούστερα ώστε να χαλαρώσεις. Έως του σημείου να λες την αλήθεια: «Όταν εμείς έχουμε αυτή την εξουθενωτική πολυφωνία στη χώρα μας, πώς μπορεί να μας πιστέψουν εύκολα ότι έχουμε εθνική ενότητα;» απεφάνθη ο μελλοντικός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Δηλαδή η πολυφωνία, κοινώς η δημοκρατία, διασπά την εθνική ενότητα. Η οποία εθνική ενότητα εδράζεται αποκλειστικώς επί των απόψεων και της πρακτικής του Βενιζέλου και των ομοφρόνων του. Επίσης εξουθενώνει τη χώρα. Ακριβώς μάλιστα την ώρα που τη σώζει ο Σωτήρας Βενιζέλος.

Το θανάσιμο αμάρτημα

Πάντως η μυθολογία του μελό διδάσκει ότι ο μικρός λουστράκος, όταν μεγαλώνει, γίνεται ένας άνθρωπος με συμπόνια, με αρχές, «χρήσιμος στην κοινωνία», με αυτοθυσία και αλληλεγγύη προς τους άλλους. Πουθενά δεν λέει ότι γίνεται θαυμαστής και εκφραστής του ολοκληρωτισμού. Πουθενά δεν λέει ότι κανένας άλλος πλην Αυτού δεν έχει δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του και να προσπαθεί να την καταστήσει πλειοψηφική. Και ότι, αν το κάνει, διασπά την εθνική ενότητα.

Λένε πολλοί «άσπονδοι» – αλλά και πραγματικοί, ειλικρινείς – φίλοι του ότι το θανάσιμο αμάρτημα του Βενιζέλου είναι η αλαζονεία. Ότι, στο τέλος, θα γίνει για τον φιλόδοξο υπουργό πολιτικά μοιραία. Ίσως γι’ αυτό οι συνομιλητές του, ως φιλεύσπλαχνοι Σαμαρείτες, έσπευσαν να τον προστατεύσουν.

● Όλγα Τρέμη: «Και τι θα έπρεπε, να μην έχουμε πολυφωνία;».

● Παύλος Τσίμας: «Είναι και η πολυφωνία ένα από τα κεκτημένα μας που θέλουμε να διατηρήσουμε, να μην το χάσουμε».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος όμως έχει, προφανώς, πάρει τον δρόμο του. Τον δρόμο χωρίς επιστροφή:

«Βεβαίως, η πολυφωνία η δημοκρατική. Αλλά εδώ μιλάμε για την ανάγκη ύπαρξης του έθνους. Δηλαδή η Δημοκρατία δεν συμβιβάζεται μ’ αυτό που λέγεται εθνική ενότητα, εθνική στρατηγική, κοινωνική συναίνεση; Η Δημοκρατία δεν είναι το πολίτευμα του ερασιτεχνισμού, της ανευθυνότητας και της επικίνδυνης επαφής με το ναρκοπέδιο. Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα της ευθύνης και της προοπτικής».

Με απλά λόγια, ο συνταγματολόγος Βενιζέλος, ο άνθρωπος που θέλει να ηγηθεί της πάλαι ποτέ «μεγάλης δημοκρατικής παράταξης», μας λέει ότι:

1. Η πολυφωνία ενδέχεται να μην είναι δημοκρατική. Διότι η πολυφωνία είναι δημοκρατική υπό όρους. Με βασικότερο όλων να συμφωνείς με την άποψη Βενιζέλου.

2. Η δημοκρατία πρέπει να είναι συμβατή με την εθνική στρατηγική, δηλαδή με τη στρατηγική που διαμορφώνει ο Βενιζέλος. Και με την εθνική ενότητα. Όπως την αντιλαμβάνεται ο Βενιζέλος, ο οποίος διαπρέπει στη στρατηγική του εθνικού διαχωρισμού με γελοίες κατασκευές του είδους «κόμμα του ευρώ», του οποίου προφανώς ηγείται ο Βενιζέλος, και «κόμμα της δραχμής», στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όλοι οι άλλοι, με μόνο κριτήριο το ότι διαφωνούν με τον Βενιζέλο.

Σε κάθε άλλη περίπτωση η δημοκρατία δεν είναι δημοκρατία. Και το έθνος, το οποίο επιβίωσε επί αιώνες από επιδρομές και κατοχές, από επαναστάσεις και σφαγές, από πτωχεύσεις, πολέμους, καταστροφές, ένα έθνος που επέζησε χύνοντας ωκεανούς αίματος, θα πάψει να υπάρχει. Εκτός αν όλοι εμείς συμφωνήσουμε με τον Βενιζέλο.

Η «πεφωτισμένη ολιγαρχία»

3. «Η Δημοκρατία δεν είναι το πολίτευμα του ερασιτεχνισμού, της ανευθυνότητας και της επικίνδυνης επαφής με το ναρκοπέδιο».

Δηλαδή η δημοκρατία είναι ένα άθλημα για «επαγγελματίες» και «ειδικούς», οι οποίοι, με αυτές τις ιδιότητες, μπορούν να είναι ταυτοχρόνως και «υπεύθυνοι». Κάτι σαν τους εξ απονομής «αρίστους» της Διαμαντοπούλου. Αυτό, όμως, αν θυμόμαστε καλά από το δημοτικό, λέγεται ολιγαρχία.

Και, καθώς οι «ολίγοι», οι «άριστοι», οι «επαγγελματίες» και οι «υπεύθυνοι» παραπέμπουν σε ένα είδος επαγγελματικής «πεφωτισμένης ολιγαρχίας», αξίζει να δούμε τι έγραφε στα Νέα, στις 25 Ιανουαρίου 2012, ένας δημοσιογράφος που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί, με όρους Βενιζέλου, ούτε «ερασιτέχνης» ούτε «ανεύθυνος» ούτε μανιακός με τα «ναρκοπέδια». Γιάννης Πρετεντέρης λοιπόν:

«Η κρίση όμως καλλιεργεί σχεδόν παθολογικά το σύνδρομο του σωτήρα. Κι από σωτήρες, να φάνε κι οι κότες. (...) Θα δεχτώ ακόμη, για την οικονομία της συζήτησης, ότι οι επιδιώξεις τους στοχεύουν απλώς στην ανόρθωση της πατρίδας και ότι οι προθέσεις τους είναι οι αγνότερες. Το ζήτημα όμως δεν είναι μόνο τι επιδιώκουν. Αλλά και πώς το επιδιώκουν. (...)

Αν διεκδικούν να αναλάβουν την καθοδήγηση του τόπου προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, τότε στις δημοκρατίες δεν υπάρχει άλλη μέθοδος από την κάλπη. Και τότε, αν ο ελληνικός λαός αποδεχτεί την ευγενή καθοδήγησή τους, ευχαρίστως να μας οδηγήσουν και στην Κόλαση.

Τα άλλα που ακούω περί “κυβερνήσεων των αρίστων” που θα υπέρκεινται “των κομμάτων” και θα πολιτεύονται με γνώμονα κάποιο ομιχλώδες “συμφέρον του τόπου”, το οποίο θα προσδιορίζεται ερήμην του λαού, δεν είναι απλώς μπαρούφες. Είναι πολύ επικίνδυνα πράγματα. Διότι ακόμη και η πιο πεφωτισμένη ολιγαρχία δεν είναι τελικώς παρά μια άθλια ολιγαρχία».

Από μια άποψη, κρίμα ίσως που, κατά τη χθεσινή συνέντευξη Βενιζέλου, ο Πρετεντέρης απουσίαζε από το πάνελ...

4. «Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα της ευθύνης και της προοπτικής».

Ποιας προοπτικής; Αυτής που ζούμε εδώ και μια διετία. Και αυτής που προδιαγράφουν οι συμφωνίες του Βενιζέλου και του Παπαδήμου. Άνευ λοιπών σχολίων.

114 (λέξεις)

Όλα αυτά μας είπε ο Βενιζέλος χθες το βράδυ. Μόνο με 56 λέξεις. Φυσικά θα μπορούσε να μας πει τα ίδια και με λιγότερες – και να είναι πολύ πιο ευθύς και σαφέστερος. Για την ακρίβεια χρειάζονταν μόλις 21. Τόσες χρειάστηκε ο απείρως πιο ειλικρινής – όπως πάντα άλλωστε – συναντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παπαδήμου Θεόδωρος Πάγκαλος για να περιγράψει την αντίληψή του για όσα εξελίσσονται ή δρομολογούνται σήμερα στην Ελλάδα:

«Είναι μεγάλο πρόβλημα για τους συμπολίτες μου, εγώ όμως είμαι υπέρ του να χάνει κανείς την εθνική κυριαρχία του. Πάντα ήμουν».

Όμως ο Πάγκαλος προέρχεται από αστικό τζάκι. Παραδοσιακό, με καταγωγή από το Βυζάντιο. Απόγονος στρατηγού. Με λαμπρές επιδόσεις στα θέματα δημοκρατίας και εθνικής κυριαρχίας.

● Όπως η συνθήκη του 1926, στα χρόνια τη δικτατορίας του, που προέβλεπε τη συγκυριαρχία της Γιουγκοσλαβίας στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και την κοιλάδα του Αξιού.

● Όπως αργότερα, την περίοδο της Κατοχής.

Ως εκ τούτου ο Θεόδωρος Πάγκαλος, με όνομα βαρύ σαν Ιστορία, δεν μασάει τα λόγια του. Τα λέει «τσεκουράτα». Διότι δεν τον κατατρύχει το σύνδρομο του λουστράκου. Επομένως μπορεί να λέει ευθέως αυτό που πάντα πίστευε.

Χωρίς εμείς να χρειαζόμαστε 1.130 λέξεις για να περιγράψουμε τι εννοεί. Μόλις 114 (συμπτωματικά συμβολικός ο αριθμός) είναι αρκετές...