Επιστολή στον πρωθυπουργό

Προς τον κ. Πρωθυπουργό Γεώργιο Α. Παπανδρέου

Κοινοποίηση:

Στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου

Στα μέλη της Βουλής των Ελλήνων              

15.05.2011

Γράφει η Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, Πρ. Πρύτανης και Καθηγήτρια στο

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Κύριε Πρωθυπουργέ,

Με αίσθημα ευθύνης, αλλά και με περισσή αγωνία για την οικτρή  τύχη της πατρίδας μας, αποφασίσαμε  να σας απευθύνουμε  την παρούσα.

Δεν είναι ακριβώς, στις προθέσεις μας, η όποια  προσπάθεια επιμερισμού ευθυνών, για την  κατάσταση στην οποία   έχει περιέλθει η Ελλάδα, καθώς πιστεύουμε ότι όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων 15-20 ετών βαρύνονται με  τις ίδιες περίπου  ενοχές.   Επειδή, ωστόσο, ουδόλως, ευθύνεται ο ελληνικός λαός, παρότι του ζητούνται  συνεχείς και ολοένα πιο απάνθρωπες θυσίες,  από το περίφημο Μνημόνιο, σκεφθήκαμε ότι επιβάλλεται να σας κοινοποιήσουμε τους προβληματισμούς μας, για να διευκολυνθεί έτσι η λήψη των αναγκαίων μέτρων. Τοσούτο μάλλον που, όπως θα διαπιστώσετε, από τα αποτελέσματα  τελευταίων σχετικών...

δημοσκοπήσεων, οι προβληματισμοί μας αυτοί φαίνεται ότι απασχολούν  συντριπτικό ποσοστό των συμπολιτών μας.

Κρίνουμε, επίσης,  περιττό να επιχειρηματολογήσουμε, αναφορικά  με την παντελή αδυναμία ευόδωσης των στόχων του Μνημονίου, που είναι πια αυταπόδεικτη. Πράγματι, το Μνημόνιο αφού επικαιροποιήθηκε αρκετές φορές, επιβάλλοντας συνεχώς πρόσθετες θυσίες στο λαό μας, και αφού  ήδη η τρόικα μας υποχρέωσε να ενδώσουμε στη δραματική  επιστροφή της αγοράς εργασίας μας, στις συνθήκες ζούγκλας, που επικρατούσαν στις αρχές του 19ου αιώνα,  τώρα γίνεται ήδη συζήτηση για ένα νέο Μνημόνιο, με ακόμη επαχθέστερους όρους.

Αν υπήρχε, έστω και η παραμικρή ελπίδα, αυτές οι άγριες  θυσίες να αποδώσουν και να σωθεί η Ελλάδα, να είστε βέβαιος κύριε Πρωθυπουργέ, ότι θα ήμασταν πρώτοι και καλύτεροι στις επάλξεις, όλοι εμείς οι Έλληνες καθηγητές, για να συνδράμουμε τις προσπάθειές σας. Πρόκειται, όμως, δυστυχώς, για Σισύφειο  έργο. Δεν υπάρχει ούτε μια πιθανότητα στο εκατομμύριο να στεφθεί από επιτυχία αυτό το συνονθύλευμα,

που βαπτίστηκε Μνημόνιο, αλλά ούτε και οι Λερναίες Ύδρες, στις οποίες αδιάκοπα  εκφυλλίζεται. Αν, παρά ταύτα, καταδικαστούμε να  παραμείνουμε δέσμιοι  του Μνημονίου τότε, αφού ξεπουληθεί το σύνολο της δημόσιας περιουσίας- που όπως γνωρίζετε  ανήκει  στον ελληνικό λαό, και συνεπώς  ουδείς έχει δικαίωμα να την αγγίξει χωρίς τη δική του συγκατάθεση-, αφού εξαθλιωθεί πλήρως ο λαός μας, και αφού οι ελληνικές πόλεις καταστούν αβίωτες, εξαιτίας της αναπότρεπτης κοινωνικής έκρηξης,  τότε θα έρθει η ώρα για να  συρθούμε  σε αναδιαπραγμάτευση/αναδιάρθρωση  του χρέους.  Στη λύση, δηλαδή,  που με τόση εμμονή αρνείστε,   χωρίς όμως και να αναφέρετε  πειστικά επιχειρήματα. Θα πρόκειται, ωστόσο τότε, για ελεγχόμενη πτώχευση, με τους δυσμενέστατους γερμανικούς όρους, που από κοινού και με το νέο Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας, θα οριστικοποιούν   την Ελλάδα  στην κατηγορία  εκσυγχρονισμένης   αποικίας  του πλούσιου Βορρά. Συνθήκες δια βίου λιτότητας και υποτέλειας, διεύρυνσης των αναπτυξιακών ανισοτήτων  μεταξύ κέντρου και ευρωπαϊκής περιφέρειας, και προσανατολισμός της οικονομίας

προς  δραστηριότητες που εξυπηρετούν τον   ευρωπαїκό   Βορρά.

Αντιλαμβανόμαστε, ασφαλώς,  κύριε Πρωθυπουργέ, τους έντονους ενδοιασμούς σας να προβείτε στην καταγγελία αυτής της  δανειακής σύμβασης,  που όχι μόνο υπογράψατε, αλλά και  όπως ήδη προκύπτει από δηλώσεις του προέδρου του ΔΝΤ, την προκαλέσατε, και μάλιστα σε χρόνο πολύ προγενέστερο από τό  οριακό σημείο της αδυναμίας μας να δανειστούμε στις αγορές.  Όμως, τα λάθη είναι ανθρώπινα, αρκεί να  αναγνωρίζονται,   να   καταβάλλεται  προσπάθεια να διορθωθούν και προπαντός να μην επιρρίπτονται σε ώμους αθώων.

Προκειμένου  να πειστείτε, κύριε Πρωθυπουργέ,  για το πόσο εγκληματική είναι η εμμονή σας, να βασανίζετε και να διαλύετε τον ελληνικό λαό και την κοινωνική του συνοχή, με την επιβολή θυσιών χωρίς αντίκρισμα, θα αρκούσε  να ρίξετε μια  σύντομη ματιά στον υπολογιστή σας,  και ειδικότερα  στα όσα  καθημερινώς αναφέρονται στο ελληνικό πρόβλημα,  και παράλληλα στη  μία και μοναδική  διαθέσιμη λύση . Και, επιτέλους,   διερωτηθείτε, κύριε Πρωθυπουργέ,  με τι φόντα, με τι επιχειρήματα και με ποια λογική οι δικοί  σας υπουργοί, αλλά κι εσείς ο ίδιος, διαφοροποιείστε με τόσο απόλυτο τρόπο από τις απόψεις  πρωτοκλασάτων οικονομολόγων, εμμένοντας σε μια  αδιέξοδη, για την Ελλάδα, πορεία.

Εμείς, οι υπογράφοντες Έλληνες καθηγητές, προτείνουμε  να καταγγείλετε πάραυτα  το Μνημόνιο, και βεβαίως  να συνοδεύσετε αυτήν την καταγγελία με τα   πολυάριθμα και αλληλοσυμπληρούμενα επιχειρήματα που διαθέτετε: επαχθές-απεχθές χρέος, απαίτηση πληρωμής  κατοχικού δανείου και  επανορθώσεων, νομικής φύσης ατέλειες κατά την υπογραφή του Μνημονίου –αντισυνταγματικότητά του, αλλά  και επίκληση της δυσμενούς οικονομικής πολιτικής, για τις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες, που πάγια  ακολουθήθηκε  από την  ΕΕ-Ευρωζώνη. Ότι, δηλαδή, θα όφειλε να προβληθεί στις διαπραγματεύσεις, και  πριν από την υπογραφή του  Μνημονίου, που όμως δυστυχώς  δεν έγιναν ποτέ.

Η καταγγελία του Μνημονίου, θα πρέπει ακόμη  να συνδυαστεί με  παύση πληρωμών των εξωτερικών μας υποχρεώσεων,   μέχρις ότου προσδιοριστούν οι όροι της αναδιαπραγμάτευσης, που πάντως αναπότρεπτα θα   περιλαμβάνουν και κάποιο κούρεμα. Το κούρεμα αυτό, που έχει  ενσωματωθεί,  εδώ και  καιρό  στις αγορές,  εφόσον δεν υλοποιείται διογκώνεται καθημερινά..  Και ενώ άρχισε με από 30%  του χρέους,  ξεπερνά ήδη το 50%, προκειμένου να είναι αποτελεσματικό. Είναι, συνεπώς,  ξεκάθαρο ότι δεν έχουμε χρόνο και ότι πρέπει να βιαστούμε.

Έχουμε, βέβαια,  πλήρη συνείδηση των μειονεκτημάτων και των κινδύνων ενός  κουρέματος. Ωστόσο, εμείς, σε αντίθεση με την κυβέρνηση της οποίας προίσταστε κύριε Πρωθυπουργέ, συγκρίνουμε τα αναμενόμενα δυσμενή  αποτελέσματα αυτού του κουρέματος, με το χάος στο οποίο μας οδηγεί η παραμονή μας στο Μνημόνιο. Καταλήγουμε, γι αυτό, στο συμπέρασμα  ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή, και  ότι το δίλημμα για αναδιάρθρωση ή  για μη  αναδιάρθρωση  δεν είναι παρά  ψευδοπρόβλημα. Αναφερόμαστε, στο σημείο αυτό,  σε  έναν από τους προσφιλέστερους   όρους της  κυβέρνησής σας,  τους μονόδρομους, των οποίων η υιοθέτηση από την πλειοψηφία των ελληνικών  ΜΜΕ, καθιστά

άκρως προβληματική την αντικειμενική ενημέρωση μας.  Και για μας υπάρχει, κάποτε,  ο περιοριστικός όρος του  μονόδρομου. Αλλά, σε αντίθεση με την κυβέρνησή σας,  ως μονόδρομος  για μας, τώρα,   εμφανίζεται η  αναδιάρθρωση-αναδιαπραγμάτευση-κούρεμα του χρέους  μας, που πρέπει να γίνει με όρους όσο γίνεται λιγότερο επώδυνους για την Ελλάδα,  και όχι φυσικά το εγκληματικό Μνημόνιο.

Ουδόλως,  εξάλλου,  παραβλέπουμε τον κίνδυνο η αναδιάρθρωση-αναδιαπραγμάτευση,  αλά ελληνικά,  από κοινού με το κούρεμα και με τη στάση πληρωμών, να μας θέσει εκτός της Ευρωζώνης. Εκτιμούμε, καταρχήν,  μικρό ως ελάχιστο αυτόν  τον κίνδυνο,  επειδή   θα σήμαινε πρώτον την αρχή του τέλους του ευρώ, – κάτι που φαίνεται να έχει συνειδητοποιηθεί από το διευθυντήριο της ΕΕ-  αλλά και δεύτερον  θα οδηγούσε σε  ολοσχερή απώλεια των χρημάτων των δανειστών μας.

Ωστόσο,  επειδή τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί, γι αυτό και  επιβάλλεται να λάβουμε υπόψη τα πάντα, στο μέτρο πάντοτε  του δυνατού. Μια έξοδος, λοιπόν,  από την  Ευρωζώνη, αν και δεν έχει προηγούμενο,  μπορεί  ωστόσο να παρομοιωθεί με πολεμική σύρραξη, με πολύ  δυσάρεστες    συνέπειες.  Ανάμεσα σε όσα

μπορούν σχετικά να προβλεφθούν, υπάρχει σοβαρός  κίνδυνος να προκληθεί πανικός στις τράπεζες, υποτίμηση της δραχμής έναντι του ευρώ,  ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, και σνομπισμός των αγορών απέναντί μας, που όμως δεν διαρκεί πολύ, όπως φαίνεται από προηγούμενες εμπειρίες. Δεδομένου, ωστόσο, ότι θα πρόκειται για προγραμματισμένες κινήσεις, πιστεύουμε ότι το εύρος των αρνητικών αυτών  συνεπειών  θα  είναι δυνατόν, μέχρις ορισμένου σημείου,  να ελεγχθεί.  Π.χ. θα μπορούσε να επιδιωχθεί,  εκ των προτέρων εξασφάλιση κάποιου βαθμού συναίνεσης των εταίρων μας,  μερική    κρατικοποίηση τραπεζών, κρατική εγγύηση για τα συνταξιοδοτικά ταμεία.   Κυκλοφορεί, εξάλλου,  ως εναλλακτική λύση, και η έξοδος προβληματικού μέλους από την  Ευρωζώνη για, εκ των προτέρων,  ορισμένο χρόνο με  επάνοδό του στη συνέχεια.

Αποτελεί γενική ομολογία ότι η συμπεριφορά της ΕΕ απέναντί μας δεν ήταν αυτή της αλληλεγγύης. Και παρότι κατηγορηθήκαμε με σκαιότητα, αλλά συχνότατα άδικα, δεν κατορθώσαμε να ψελλίσουμε ούτε μια λέξη για την υπεράσπισή μας. Αντιθέτως, οι ηγέτες μας, έσκυψαν το κεφάλι και δέχθηκαν τον εξευτελιστικό ρόλο διαχειριστών  σε ένα θέατρο του παράλογου. Τώρα, όμως, έχουμε εθνική υποχρέωση να

αγωνιστούμε για τη σωτηρία της πατρίδας  μας και των παιδιών μας. Η ΕΕ-Ευρωζώνη αντιμετωπίζει τεράστια λειτουργικά προβλήματα, που απειλούν σοβαρά την επιβίωσή της. Και εμείς, στο χείλος πια του γκρεμού, είναι καιρός  να συνειδητοποιήσουμε ότι το τόσο  ασήκωτο βάρος του δημόσιου χρέους διαθέτει και άλλη όψη. Και αυτή η άλλη είναι το  δικό μας ισχυρότατο όπλο.

Μια  αναδιάρθρωση, με τις παραπάνω προδιαγραφές,  θα ελάφρυνε σαφώς  το βάρος της  αντιμετώπισης  του χρέους και θα περιόριζε αισθητά τις θυσίες του ελληνικού λαού,  αλλά όμως  δεν θα ήταν πανάκεια. Σε πανάκεια, ωστόσο,  θα μπορούσε να εξελιχθεί,  αν ακολουθείτο και από ανάπτυξη. Ανάπτυξη, που φυσικά αποκλείεται

όσο παραμένουμε με το Μνημόνιο.  Για την ανάπτυξη της Ελλάδας, που προς το παρόν φαντάζει ως απραγματοποίητο όνειρο, υπάρχουν άπειρες δυνατότητες, και ας σημειωθεί ότι  ανάμεσά  μας βρίσκονται  αρκετοί με εξειδικευμένες γνώσεις,  ιδέες και σχέδια, που θα βοηθούσαν αποφασιστικά αυτή την προσπάθεια. Οι πολύ δυσμενείς συνέπειες από την τυχόν έξοδό μας από το ευρώ, θα μπορούσαν έτσι και κάτω από ορισμένες συνθήκες να εξουδετερωθούν, σχετικά σύντομα,  χάρη στις ευκολίες που εξασφαλίζει  ένα εθνικό νόμισμα, όπως  ανάμεσα σε άλλα είναι η δυνατότητα υποτίμησής του, η δημιουργία ελεγχόμενου πληθωρισμού, που θα ενθαρρύνει την οικονομική δραστηριότητα, αλλά και η πιθανή  επιβολή κάποιων περιοριστικών μέτρων στις εισαγωγές, για την ενίσχυση εθνικών παραγωγικών κλάδων.

Θεωρούμε, ακόμη, ότι απολύτως πρωταρχική  ανάγκη της  κάθε  προσπάθειας για ανάπτυξη, επιβάλλεται να  είναι μια ριζική αναδιανομή του εισοδήματος, καθώς η ανισοκατανομή, που ενισχύθηκε με όλα  τα μέσα στην Ελλάδα –και όχι μόνο-  τα τελευταία 30 περίπου χρόνια,  έχει  αγγίξει εκείνο το ακραίο σημείο, πέρα από το οποίο παρεμποδίζεται πολύ

σοβαρά η  λειτουργία της οικονομίας και κάθε αναπτυξιακή της προσπάθεια.

Τέλος, αναφερόμαστε εντελώς  ακροθιγώς στα εθνικά μας θέματα, των οποίων πολυάριθμες εξελίξεις μας πανικοβάλουν, αλλά και μας εξοργίζουν,  και τα οποία είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν μέσα στο καθεστώς υποτέλειας και μέσα στα όρια της περιφρόνησης, που μας επιφυλάσσονται από   το Μνημόνιο. Συνεπώς, κι αν ακόμη υποτεθεί ότι θα δεχόμασταν την οικονομική μας υποδούλωση στο Μνημόνιο, έξω βέβαια από κάθε λογική, αυτή θα έπρεπε να αποκλειστεί με κάθε τρόπο και κάθε θυσία,  από τη στιγμή που  θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την εθνική μας υπόσταση.

Για όλους αυτούς τους λόγους, κύριε Πρωθυπουργέ, παίρνουμε την πρωτοβουλία να σας ζητήσουμε να προχωρήσετε άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες, ώστε η Ελλάδα να ξαναγίνει ανεξάρτητο κράτος και οικονομία ικανή να προσβλέπει σε αναπτυξιακή διάσταση.

Οι Υπογράφοντες

1) Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη,

Πρ. Πρύτανης και Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας