Ανεκμετάλλευτος θησαυρός η παραγωγή ελληνικής φέτας

Αντιστρόφως ανάλογη η ζήτηση με την προσφορά, με το μερίδιο της Ελλάδας στην παγκόσμια αγορά να είναι μόλις 28%, αν και αποτελεί προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης

Ενας θησαυρός κρυμμένος στην ελληνική φέτα. Τεράστιες είναι οι προοπτικές για την αύξηση του εισοδήματος των Ελλήνων κτηνοτρόφων που παράγουν φέτα, αφού προς το παρόν οι εξαγωγές για το διασημότερο ελληνικό τυρί ανέρχονται σε μόλις 130 εκατ. ευρώ, την ώρα που η δαπάνη για κατανάλωση τυριού με την ονομασία φέτα φτάνει το 1 δισ. ευρώ...

Η φέτα, το ελληνικό τυρί, που είναι γνωστό παγκοσμίως, υστερεί σημαντικά σε επίπεδο εξαγωγών. Το μερίδιο της Ελλάδας στην παγκόσμια αγορά ανέρχεται μόλις σε 28%. Και αυτό παρότι η ΕΕ έχει αναγνωρίσει αμετάκλητα τη φέτα ως 100% ελληνικό προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Είναι λοιπόν αντιληπτό ότι τα περιθώρια ανάπτυξης είναι πολύ μεγάλα.

Ομως το βασικό για τον Ελληνα παραγωγό -ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη είναι η παραγωγή του- είναι η πιστοποίηση του προϊόντος του, δηλαδή ότι παράγεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές της κοινοτικής οδηγίας και πληροί όλες τις προϋποθέσεις. Μάλιστα υπογραμμίζουμε ότι ο νέος νόμος, «ρυθμίσεις για την κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και εκμεταλλεύσεις», που ψηφίστηκε στις αρχές του χρόνου, επιτρέπει στον παραγωγό να προχωρεί στη μεταποίηση του προϊόντος μέσα στην κτηνοτροφική μονάδα.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος, ότι ο παραγωγός θα διατηρεί τον ασφαλιστικό του φορέα που είναι ο ΟΓΑ, ενώ θα μπορεί να διαθέτει απευθείας τα προϊόντα του σε σούπερ μάρκετ, λαϊκές αγορές ή απευθείας στο κατάστημα που θα δημιουργήσει.

Το βασικό για τον Ελληνα παραγωγό -ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη είναι η παραγωγή του- είναι η πιστοποίηση του προϊόντος του, δηλαδή ότι παράγεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές της κοινοτικής οδηγίας

Βέβαια, για να θεωρείται ένα τυρί φέτα, πρέπει να προέρχεται από συγκεκριμένες περιοχές και να παρασκευάζεται με συγκεκριμένες αναλογίες αιγοπρόβειου γάλακτος από ελληνικά ζώα.

Ελλειψη πρώτης ύλης
Ομως η εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας έχει ως αποτέλεσμα την περιορισμένη παραγωγή σε σχέση με τη ζήτηση, λόγω έλλειψης της πρώτης ύλης, που είναι το γάλα από πρόβατα και αίγες.

Θα πρέπει δε να σημειώσουμε ότι το 78% των προβάτων και το 91% των αιγών εκτρέφεται σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, οι οποίες θα ήταν αδύνατο να αξιοποιηθούν διαφορετικά, ενώ 200.000 περίπου οικογένειες έχουν ως κύρια απασχόληση τον κλάδο αυτόν.

Επίσης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι εξαγωγές ελληνικών τυριών σε ποσοστό 75% είναι φέτα. Πέρυσι οι εξαγωγές φέτας ανήλθαν σε 34.000 τόνους, έναντι 33.000 τόνους περίπου το 2010 (αύξηση 3%).

Πρόκειται για εξαγωγές προς 56 χώρες. Το 2011 η αξία της εξαγόμενης φέτας έφθασε τα 182 εκατ. ευρώ από 178 εκατ. ευρώ το 2010. Οι τρεις σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές είναι η Γερμανία (40%), το Ηνωμένο Βασίλειο (14%) και η Ιταλία (12%).

Σημαντικές αγορές αποτελούν επίσης η Σουηδία, η Κύπρος, η Αυστρία, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Γαλλία, η Ελβετία, το Βέλγιο και ο Καναδάς.

Καλή χρονιά φαίνεται να εξελίσσεται το 2012 για τις εξαγωγές φέτας, καθώς το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους συνεχίστηκε με ικανοποιητικούς ρυθμούς η ανοδική πορεία των εξαγωγών με αύξηση του όγκου σε ποσοστό 4,7% σε σχέση με το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουνίου του 2011.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αύξηση του όγκου των εξαγωγών το πρώτο εξάμηνο του 2012 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2011, που ήταν στην Ουκρανία 212%, στα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα 190%, στις ΗΠΑ 108%, στην Ιρλανδία 66% και στην Αυστραλία 60% (τα στοιχεία προέρχονται από ομιλία του προέδρου του ΣΕΚ κ. Παναγιώτη Πεβερέτου).

ΕΠΕΝΔΥΣΗ
Εως και 50% η επιδότηση για κτηνοτρόφους

Ο επενδυτικός νόμος που λήγει στις 31 Οκτωβρίου παρέχει τη δυνατότητα επιδότησης έως και 50% σε κτηνοτρόφους της περιφέρειας που θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους μονάδα παραγωγής και τυποποίησης τυριών, καθώς μπορούν να επωφεληθούν από το καθεστώς της Περιφερειακής Συνοχής. Τα ποσοστά επιχορήγησης ανάλογα με τη ζώνη που βρίσκεται η μονάδα και το μέγεθος της επιχείρησής τους κυμαίνονται από 15% έως 50%.

Συγκεκριμένα στην Α΄ Ζώνη ανήκουν οι Αττική και η Βοιωτία. Στη Γ΄ Ζώνη είναι οι νομοί της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, τα νησιά των Περιφερειών Νοτίου και Βορείου Αιγαίου και των Ιόνιων Νήσων, τα νησιά που ανήκουν διοικητικά σε νομούς της ηπειρωτικής Ελλάδας, καθώς και οι παραμεθόριοι νομοί της χώρας. Στη Β΄ Ζώνη είναι όλες οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας.

Τα ελάχιστα ποσά επένδυσης είναι:

• Για Μεγάλες Επιχειρήσεις επένδυση ελάχιστου ύψους 1 εκατ. ευρώ.
• Για Μεσαίες Επιχειρήσεις επένδυση ελάχιστου ύψους 500.000 ευρώ.
• Για Μικρές Επιχειρήσεις επένδυση ελάχιστου ύψους 300.000 ευρώ.
• Για Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις επένδυση ελάχιστου ύψους 200.000 ευρώ

Τα επιχειρηματικά σχέδια ενισχύονται για δαπάνες, όπως οι κτιριακές εγκαταστάσεις, τα μηχανήματα, συστήματα πιστοποίησης ποιότητας κ.λπ.

Τα επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στις διατάξεις του παρόντος σε εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής κατά κατηγορία, ενισχύονται για τις ακόλουθες δαπάνες:

Δαπάνες

1. Για υλικά περιουσιακά στοιχεία, όπως:

Η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτιριακών, ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων, καθώς και οι δαπάνες διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου. Οι δαπάνες αυτές δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 60% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Για τις νέες επιχειρήσεις το ποσοστό αυτό προσαυξάνεται κατά 10%.

Η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού. Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού του οποίου αποκτάται η χρήση, εφόσον η χρηματοδοτική μίσθωση περιλαμβάνει την υποχρέωση αγοράς αυτών κατά τη λήξη της μίσθωσης.

2. Για άυλα περιουσιακά στοιχεία, όπως δαπάνες συστημάτων διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεις, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστήματος οργάνωσης της επιχείρησης, δαπάνες για τη μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας κ.ά. Το κόστος των ενισχυόμενων άυλων περιουσιακών στοιχείων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.

ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ
Από 40.000 η ίδρυση τυροκομείου

Το ύψος της επένδυσης για να δημιουργήσετε το δικό σας τυροκομείο ξεκινά από τα 40.000 ευρώ, ποσό που απαιτείται για τον εξοπλισμό του, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει η κτιριακή εγκατάσταση. Το κόστος τώρα για τα βασικά μηχανήματα εξοπλισμού διαμορφώνεται ως εξής: δεξαμενές συντήρησης γάλακτος, (παγολεκάνες) από 3.000- 5.000 ευρώ, αποκορυφωτής από 10.000- 30.000 ευρώ, καζάνι βρασμού και πήξης 10.000 έως 20.000 ευρώ, και ακόμα χρειάζονται τράπεζες τυριού, ράφια, ωριμαντήρας και ψυγείο συντήρησης, ενώ για την παραγωγή γιαουρτιού απαιτείται θάλαμος ψύξης - θέρμανσης.

Οι εγκαταστάσεις ενός τυροκομείου θα πρέπει επίσης να πληρούν τις κάτωθι προϋποθέσεις, προκειμένου ο επενδυτής να λάβει τις άδειες:

• Να είναι καθαρές, τακτοποιημένες, χωρίς απορρίμματα και να συντηρούνται ώστε να διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
• Να είναι σχεδιασμένες και κατασκευασμένες ώστε να επιτρέπουν την εφαρμογή κανόνων ορθής υγιεινής.
• Να έχουν επαρκή εφοδιασμό σε ζεστό και κρύο πόσιμο νερό.
• Να έχουν κατάλληλες σίτες σε πόρτες και παράθυρα, ώστε να μην επιτρέπεται η είσοδος εντόμων, τρωκτικών, πτηνών κ.λπ.
• Να έχουν επαρκή φυσικό και τεχνητό φωτισμό.
• Να έχουν επαρκείς εγκαταστάσεις για το πλύσιμο των συσκευών και των επιφανειών που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα.
• Να έχουν κατάλληλη αποχέτευση των λυμάτων.

Οι επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα τυριά είναι απαραίτητο να είναι κατασκευασμένες από υλικά που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Τέτοια υλικά είναι το μάρμαρο, οι ανοξείδωτες κατασκευές ή πλαστικά κατάλληλα για τρόφιμα. Ομως πολλά από αυτά τα υλικά δεν επιτρέπουν το στράγγισμα και επομένως παραμένει υγρασία μεταξύ της επιφάνειας και του τυριού, η οποία διευκολύνει την ανάπτυξη επικίνδυνων μικροοργανισμών. Προϋπόθεση είναι ότι όλες οι επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα τυριά θα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται.

Υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το τυρί πρέπει να πληρούν τους όρους καταλληλότητας για τρόφιμα σύμφωνα με τη νομοθεσία.

ΟΔΗΓΙΕΣ
Σε ποιες αγορές μπορούν να αυξηθούν οι εξαγωγές

Τα σημεία - κλειδιά για την προστασία της ελληνικής φέτας:

• Συνεχής επαγρύπνηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων για τον έγκαιρο εντοπισμό κάθε περίπτωσης σφετερισμού της ονομασίας ΦΕΤΑ.
• Προώθηση και προστασία της Φέτας, σε χώρες στόχους που έχουν έντονο το ομογενειακό στοιχείο (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία) καθώς και σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Κίνα, η Κορέα, οι Ινδίες, οι Χώρες του Κόλπου. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν οι αγορές της Δανίας, του Ιράκ και του Ιράν.
• Εστιασμένη έρευνα αγοράς και ανάλυση ευκαιριών και κινδύνων για τα δίκτυα διανομής σε χώρες-στόχους.
• Εκμετάλλευση όλων των δυνατοτήτων που μας παρέχονται από την Ε.Ε. μέσω των επιδοτούμενων προγραμμάτων προώθησης σε τρίτες χώρες.
• Αναγκαιότητα εντατικών ελέγχων στην αγορά με στόχο την προστασία των καταναλωτών αλλά και των δικαιωμάτων των Ελλήνων κτηνοτρόφων από απομιμήσεις λευκών τυριών τύπου φέτας. Η εφαρμογή ανάγλυφου στη φέτα, όπως εφαρμόζεται ήδη από ορισμένες βιομηχανίες και η ηλεκτρονική διαχείριση των εμπλεκόμενων φορέων σε πλαίσιο ανάλογο με αυτό που εφαρμόζεται στην ηλεκτρονική διασύνδεση των σφαγείων θα αποτελέσουν σημαντικά βήματα για τη εξάλειψη των ελληνοποιήσεων.
• Βελτίωση των υφισταμένων αυτόχθονων φυλών και διαμόρφωση σύγχρονων τύπων ελληνικών φυλών προβάτων και αιγών από τους διασταυρωμένους πληθυσμούς με τη χρήση των ανοικτών γενεαλογικών βιβλίων καθώς και ανάπτυξη ενός σύγχρονου ρυθμιστικού/νομοθετικού πλαισίου για τους ζωικούς γενετικούς πόρους.

Μπλόκο σε Τούρκους και Κινέζους

Τούρκοι και Κινέζοι προσπαθούν να «κατοχυρώσουν» για λογαριασμό τους το όνομα φέτα, για να παράγουν το διάσημο τυρί και να το διαθέτουν στις διεθνείς αγορές.

Προς το παρόν ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κτηνοτρόφων έχει καταφέρει να «μπλοκάρει» τις ενέργειές τους.

Για παράδειγμα στην Τουρκία μία από τις μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες της χώρας με σοβαρή εξαγωγική δραστηριότητα κατέθεσε αίτηση στον αρμόδιο τουρκικό φορέα (Turkish Patent Institute) προκειμένου να κατοχυρωθεί προϊόν της με το εμπορικό σήμα Anatolion Feta Cheese. Η αίτηση έγινε δεκτή και ασκήθηκε προσφυγή από τον ΣΕΚ.

Επίσης στην Κίνα γίνεται προσπάθεια κινεζικής εταιρείας να κατοχυρώσει την ονομασία «Φέτα» ως εμπορικό σήμα στον αρμόδιο κινεζικό οργανισμό. Υπενθυμίζεται ότι στις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και Κίνας για τη σύναψη Συμφωνίας Προστασίας Γεωγραφικών Ενδείξεων και στην προτεινόμενη κοινοτική σύντομη λίστα ονομασιών (short list) έχει συμπεριληφθεί και η ΠΟΠ Φέτα. Και εδώ ο ΣΕΚ θα προχωρήσει σε προσφυγή.

Πού θα απευθυνθώ
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στις κατά τόπους διευθύνσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Έθνος