ΕΚΤ, “το κοριτσάκι με τα σπίρτα”

Τις τελευταίες μέρες η Ευρωζώνη έχει εισέλθει σε μία περιδίνηση των αγορών, και το ευρώ έχει χάσει σημαντικό μέρος από τη γυαλάδα του.

Μία σειρά από συμβάντα έχουν δημιουργήσει κρίση αξιοπιστίας του ευρώ, παρά το γεγονός ότι τα συνολικά μάκρο της Ευρωζώνης είναι ίσα ή καλύτερα από τις δύο άλλες σχετιζόμενες οικονομίες, την αμερικανική και την βρετανική.  

Η Ευρωζώνη έχει συνολικό  κρατικό χρέος 87% και δημοσιονομικό έλλειμμα 4,7% του ΑΕΠ της για το 2011, ενώ οι ΗΠΑ 98,3% και 10%, και η Βρετανία 84% και 9,5% αντίστοιχα...

Ξεκάθαρα οι αγορές δεν λογίζουν μόνο τα ποσοστά χρέους και ελλείμματος προς ΑΕΠ στην αξιολόγησή τους, αλλά και άλλα χαρακτηριστικά λειτουργικά και ψυχολογικά.

Συγκεκριμένα, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αντιστέκεται και αγκομαχά να αγοράσει ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα και όταν το κάνει φροντίζει να είναι απειροελάχιστες οι ποσότητες που αγοράζει για να στηρίξει χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού, οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Βρετανίας επιδίδονται άρδην στην μαζική αγορά κρατικών ομολόγων των κρατών τους, χωρίς μάλιστα να ανησυχεί κανείς για την κίνησή τους αυτή.

Σημαντικότερο όμως όλων, είναι πως οι κεντρικές τράπεζες αυτές αποτελούν τον εγγυητή των ομολόγων, ουσιαστικά καθιστώντας τα αξιόγραφά τους ασφαλή από τυχόν “κούρεμα”, και άρα διασφαλίζοντας στους επενδυτές και τις αγορές τη σιγουριά ότι το κεφάλαιό τους δεν κινδυνεύει από καμιά απομείωση λόγω αδυναμίας πληρωμής. Αυτό το διατηρούν διότι έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε εκτύπωση “νέου” χρήματος προς αγορά ομολόγων των χωρών τους, για να διορθώσουν οποιεσδήποτε στρεβλώσεις των αγορών. 

Αυτό ονομάζεται Quantitative Easing (Ποσοτική Χαλάρωση) και έχει ήδη εφαρμοστεί αθρόως τόσο από την FED, όσο και από την Bank of England.

Ο λόγος που η Πορτογαλία με έλλειμμα 9,1% και κρατικό χρέος 93% αξιολογείται ως “σκουπίδι” και η Αγγλία με 10,4% έλλειμμα και 80% χρέος αξιολογείται ως ΑΑΑ, είναι πως η Πορτογαλία δεν έχει  την εγγύηση της ΕΚΤ για τα χρέη της. 

Με άλλα λόγια η Πορτογαλία μπορεί να χρεοκοπήσει διότι η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται καταστατικά να εκτυπώσει ευρώ για να αγοράσει τα Πορτογαλικά ομόλογα, ενώ η ΒοΕ ήδη το κάνει!

Αντίστοιχα, η ΕΚΤ δεν έχει βάσει των κανονισμών της τη δυνατότητα να αποσυμφορεί τις δευτερογενείς αγορές από υπερπροσφορά κρατικών ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης, με αποτέλεσμα την καχυποψία των αγορών προς τις χώρες της Ευρωζώνης, και την συνεπακόλουθη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού.

Αν σε αυτό προσθέσουμε τη δημιουργία συναλλαγματικού κινδύνου από την πιθανότητα εξόδου μιας χώρας από την Ευρωζώνη, που με μαεστρία εισήγαγαν οι τριστεράστιοι Μέρκελ και Σαρκοζί στο τέλος του Οκτωβρίου, σε στενή συνεργασία με τον δικό μας τριστεράστιο Γιώργο Α. Πανανδρέου, η εμπιστοσύνη των αγορών ότι “οι Ευρωπαίοι ξέρουν τι κάνουν” ασυμπτωτικά αγγίζει το μηδέν.

Είναι άξιον απορίας αν οι πολιτικοί που αναπόφευκτα θα διαδεχθούν τους σημερινούς, θα έχουν το χρόνο να εξορθολογίσουν και να ολοκληρώσουν τον ελλειμματικό ρόλο της ΕΚΤ, και να την καταστήσουν αληθινό υπερασπιστή του κοινού νομίσματος, και όχι το “κοριτσάκι με τα σπίρτα” που είναι σήμερα...

Άγης Βερούτης

Market Talk