«Ρέγκα με ξινόγαλο»!

Τι θα γίνει όταν μεγαλώσει ένας έφηβος μετανάστης, που νιώθει Σουηδός, αλλά παράλληλα δηλώνει «Ελληνοαμερικανός με λίγο πολωνικό και σκοτσέζικο αίμα στις φλέβες του», μιλάει σπαστά σουηδικά -κατ' άλλους και σπαστά ελληνικά- και αποκαλύπτει ότι το αγαπημένο του πιάτο είναι η ρέγκα με ξινόγαλο, μια σουηδική συνταγή;

Μα τι άλλο εκτός από... πρωθυπουργός της Ελλάδας!

Σε μία κατάθεση ψυχής, που πέρασε...
απαρατήρητη, και με τη φωνή του έντονα χρωματισμένη στους τόνους του νόστου, μιλώντας τον περασμένο Ιανουάριο σε ραδιοφωνικό σταθμό της Σουηδίας, ο Γιώργος Α. Παπανδρέου ταξίδεψε τους ακροατές του πίσω στον χρόνο. Θυμήθηκε τα εφηβικά του χρόνια στο Jacobsberg, όταν το καλοκαίρι εργαζόταν ως καθαριστής στο σχολείο της πόλης. Εφερε ξανά στον νου του την έντονη γαστριμαργική συγκίνηση που ένιωσε όταν πρωτοδοκίμασε γνήσιο σουηδικό φαγητό, ενώ αποκαλύπτει ότι, παρά τα χρόνια που πέρασαν, ακόμη θυμάται το ξύλο που έφαγε από τον δάσκαλό του στην Ελλάδα επειδή δεν έκανε σωστά μια άσκηση πολλαπλασιασμού.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός μίλησε στον σουηδικό ραδιοφωνικό σταθμό αποδεχόμενος ουσιαστικά την πρόσκληση του «καλού φίλου και συναδέλφου Leif Pagrotsky».

«Είπα “ναι” στο πρόγραμμα “Καλοκαίρι”, μη γνωρίζοντας τι περίμεναν από εμένα. Ξαφνικά, ήμουν 20 χρόνια πίσω στον χρόνο, στα τόσα πολλά σουηδικά καλοκαίρια» εξήγησε ο Γιώργος Παπανδρέου, εκκινώντας το προσωπικό του ταξίδι στον χρόνο.

«Μία εικόνα ξεχωρίζει καθαρά. Ημουν στο Jacobsberg, ήμουν μόνος σε ένα άδειο σχολείο. Η αποστολή μου ήταν να καθαρίσω ολόκληρο το κτίριο, το δάπεδο, τους τοίχους, τους διαδρόμους, τα παράθυρα και τις τουαλέτες, να καθαρίσω με τρίψιμο κάθε θρανίο, να τρίψω κάθε λέξη, φράση, εξίσωση, ακόμη και το όνομα της αγαπημένης ομάδας ποδοσφαίρου του καθένα, τον καλύτερο φίλο ή κάποιον που ήταν ερωτευμένος-η ή σχεδόν ερωτευμένος-η. Ολα θα καθαρίζονταν έτσι ώστε το σχολείο να μπορούσε να είναι έτοιμο τον Αύγουστο να δεχτεί τους νέους μαθητές. Το όνομά μου είναι Γιώργος Παπανδρέου».

Μετά τις πρώτες αναμνήσεις και τις απαραίτητες συστάσεις, η αφήγηση έγινε πιο προσωπική. «Τώρα, όταν κάθομαι εδώ μπροστά στο μικρόφωνο, καταλαβαίνω μέσα μου ότι είμαι επίσης Σουηδός, τουλάχιστον εν μέρει. Ενας Σουηδός που μιλάει σπαστά τη γλώσσα και σίγουρα όχι με την τέλεια αίσθηση της γραμματικής, αλλά τώρα που ήρθα εδώ να κάνω αυτό το πρόγραμμα, αντιλαμβάνονται πόσο Σουηδός εξακολουθώ να είμαι».

Ο... Σουηδός Ελληνας πρωθυπουργός θυμήθηκε ότι «όταν έφυγα από το σχολείο σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, είχα πάει σε οκτώ διαφορετικά σχολεία σε όλο τον κόσμο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ελλάδα, στη Σουηδία και στον Καναδά. Αυτό με έκανε να έχω επίγνωση του τι μαθαίνει κάποιος για τη δημοκρατία στο σχολείο. Τη μεγαλύτερη διαφορά, φυσικά, έζησα μεταξύ του ελληνικού και του σουηδικού σχολείου. Μπορώ να σας δώσω ένα παράδειγμα. Αν κοιτάξετε πιο κοντά σε μένα, θα ανακαλύψετε ότι τα μπροστινά δόντια μου έχουν ένα διαφορετικό χρώμα και πως το ένα είναι τεχνητό. Εχασα το πραγματικό δόντι μου, όταν ένας από τους δασκάλους μου στην Ελλάδα με χτύπησε τόσο δυνατά, που ένα δόντι μου έσπασε. Είχα πολλαπλασιάσει κάτι λάθος».

Στη συνέχεια ο Γιώργος Παπανδρέου έλυσε και το... μυστήριο της διαμόρφωσης των πολιτικών του ιδεών. «Πολλά από αυτά που κάνω είναι εμπνευσμένα από τον χρόνο μου εδώ, η Σουηδία με έχει διαμορφώσει. Η Σουηδία δεν είναι μόνο ένα νησί που πέρασα στον δρόμο μου προς την Ιθάκη».

Ενθυμούμενος τις πρώτες του μέρες στη σκανδιναβική χώρα, αναπόλησε και τις απορίες που του γεννήθηκαν. «Η Σουηδία είναι ένα μέρος που, όταν ήρθα εδώ, σε ηλικία 16 ετών, και είχε για μεσημεριανό γεύμα αποξηραμένο αίμα χοίρου με σάλτσα μαρμελάδα στο σχολείο Vigbyholmskolan, σκέφτηκα: πώς αυτό μπορεί να είναι δυνατόν; Πρέπει να είναι μια πολύ πιο φτωχή χώρα από τη δική μας. Σε ποιον θα ερχόταν η σκέψη να φάει αποξηραμένο αίμα χοίρου γαρνιρισμένο με μαρμελάδα;» είπε ο Παπανδρέου, εξηγώντας όμως ότι «σήμερα, το αγαπημένο μου πιάτο είναι ρέγκα με ξινόγαλο (σουηδική συνταγή)»!

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αγάπη του για τη σουηδική γλώσσα αλλά και στο γεγονός ότι στην «ελληνική πολιτική σκηνή με περιγράφουν συχνά ως έναν Σουηδό, γιατί οι άνθρωποι με θεωρούν ασυνήθιστο, ήσυχο και επιφυλακτικό στους τρόπους».

Τέλος, με φιλοσοφική διάθεση ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε ότι «όπου κι αν πάω, θυμάμαι πάντα ότι ένα μέρος του εαυτού μου θα παραμείνει πάντα σουηδικό. Είναι αυτή η εμπειρία που θα ήθελα να μεταφέρω, και που σε μεγάλο μέρος είναι κι ένας φόρος τιμής προς τη Σουηδία. Κατά κάποιον τρόπο, έχει να κάνει επίσης με το πώς εγώ ως ένα νεαρό αγόρι και άνδρας έγινα Σουηδός, είμαι επίσης Ελληνοαμερικανός, με λίγο πολωνικό και σκοτσέζικο αίμα στις φλέβες έχει διαμορφώσει τις αξίες μου ως πολιτικός, μ' έχει επηρεάσει. Και ζούμε σε έναν κόσμο όπου εμείς αντιμετωπίζουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας, αναρωτιόμαστε πώς θα μπορέσουμε να ζήσουμε με την πολυπολιτισμική μας ταυτότητα. Τι είναι σημαντικό για εμάς. Τι είναι αναγκαίο και τι μπορούμε να απελευθερώσουμε...».

Οι Ελληνες χρήστες του Διαδικτύου μπορούν να ακούσουν τι είπε ο Γιώργος Παπανδρέου και στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=TqYWhasxYQw.


Γιώργος Τραπεζιώτης