Ο διπλός ρόλος του ασβεστίου στην απώλεια μνήμης

Τα επίπεδα ασβεστίου παίζουν σημαντικό ρόλο στην γνωστική εξασθένηση λόγω γήρανσης, αλλά και στην αναζωογόνηση της μνήμης σύμφωνα με νέα έρευνα

Εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα για τη γνωστική λειτουργία κατά τη γήρανση αποτελούν τα επίπεδα ασβεστίου σε συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύτταρα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα του Πανεπιστημίου του Λέστερ προσφέροντας νέες ενδείξεις για το πώς και το γιατί οι γνωστικές λειτουργίες φθίνουν... κατά τη γήρανση.

Όσο μεγαλώνουμε, η μνήμη μας ξεκινά να αποδυναμώνεται και το να μάθουμε νέα πράγματα γίνεται όλο και δυσκολότερο. Ο καθηγητής Nick Hartell από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ εξέτασε αν τα επίπεδα ασβεστίου στον ιππόκαμπο, το μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την εκμάθηση και τη μνήμη, ενδέχεται να παίζουν κάποιο ρόλο.

Οι περισσότερες έρευνες σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου έχουν εστιάσει στα μετασυναπτικά κύτταρα απλά επειδή η μέτρηση των επιπέδων ασβεστίου σε προσυναπτικά κύτταρα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ο καθηγητής Nick Hartell και οι συνεργάτες του υπερπήδησαν αυτό το εμπόδιο αναπτύσσοντας ένα ειδικό στέλεχος σε ποντίκια που εκφράζει μια φθορίζουσα πρωτεΐνη και ανιχνεύει το ασβέστιο εντός των προσυναπτικών τμημάτων του ιππόκαμπου του εγκεφάλου τους.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις γνωστικές λειτουργίες των πειραματόζωων στους έξι, 12, 18 και 24 μήνες και βρήκαν μία ξεκάθαρη συσχέτιση μεταξύ της γνωστικής ικανότητας και των προσυναπτικών επιπέδων ασβεστίου. Στα μεγαλύτερα ποντίκια, οι ομοιοστατικές διαδικασίες οι οποίες θα έπρεπε να κρατήσουν τα επίπεδα ασβεστίου μεταξύ των κυττάρων εντός ορίων ξεκινούν να υπολειτουργούν, δημιουργώντας συσσώρευση ασβεστίου στα προσυναπτικά κύτταρα εντός του ιππόκαμπου.

Πειραματικά αυξάνοντας τα επίπεδα του διακυτταρικού προσυναπτικού ασβεστίου στον εγκέφαλο των πειραματόζωων νεότερης ηλικίας τροποποιήθηκαν οι συναπτικές τους ιδιότητες και συμπεριφέρονταν όπως εκείνα μεγαλύτερης ηλικίας. Το πιο συναρπαστικό από όλα τα αποτελέσματα είναι ότι η αντίστροφη διαδικασία έφερνε επίσης αποτέλεσμα: η μείωση του διακυτταρικού ασβεστίου στους εγκεφάλους των γηραιότερων ποντικιών αναζωογονούσε τις συνάψεις τους – οι οποίες προφανώς είχαν τεράστια σημασία για τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τη γήρανση.