Πες “όχι” χωρίς ενοχές!

Απεραντοσύνη και ομορφιά από τον Massimo Valiani

«Oταν προστατεύουμε τα προσωπικά μας όρια, επιτρέπουμε στον εαυτό  μας να έχει  το δικαίωμα της επιλογής»  

Gerald Manley  Hopkins

Εχω στριμωχτεί από μια ασυνήθιστα απαιτητική καθημερινότητα τις τελευταίες μέρες, με αποτέλεσμα να πιάνω τον εαυτό μου όχι μόνο να τρέχει και να μη φτάνει, αλλά να είναι και φορτωμένος  με ενοχές για όλα αυτά που υποτίθεται θα έπρεπε να είχε κάνει κάπως αλλιώς! 

Ε, λοιπόν,  δεν υπάρχει πιο ψυχοφθόρο και “ανώφελο” συναίσθημα από την ενοχή...

Για μένα είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι έχω υποτιμήσει – χωρίς καλά καλά να αντιληφθώ πώς – τον εαυτό μου και έχω δώσει περισσότερη αξία στις επιθυμίες των άλλων, ακόμα κι αν αυτές είναι εκτός τόπου και χρόνου.

Χρειάστηκε λοιπόν να ξαναδιαβάσω ό,τι είχα γράψει εγώ η ίδια για το θέμα των ενοχών, για να ξαναβρεθώ στο “κέντρο” μου και να αντιμετωπίσω την κατάσταση από μια θέση δύναμης και αυτοσεβασμού αυτή τη φορά. Αναδημοσιεύω και εμπλουτίζω μια παλιά ανάρτηση, με οδηγίες άμεσης δράσης, ελπίζοντας ότι βοηθάω όσες φίλες και φίλους βρίσκονται στην ίδια θέση με μένα:

Υπάρχει περίπτωση να μη νιώσεις πιο όμορφα κοιτώντας αυτήν την εμπνευσμένη φωτό του Massimo Valianί, flickr;

Σου είναι δύσκολο να πεις «όχι»; Ανησυχείς μήπως δυσαρεστήσεις  τους άλλους; Εχεις πρόβλημα να εκφράσεις τα πραγματικά σου συναισθήματα; Αν ναι, τα προσωπικά σου όρια είναι μάλλον «χαλαρά» και χρειάζονται ….γυμναστική για να «δυναμώσουν» ώστε να νιώσεις  ασφαλής να εκφραστείς και να συνυπάρχεις αρμονικά με τους άλλους.

Σε κάποιες σχέσεις τα προσωπικά όρια καταπατώνται εύκολα, ενώ σε άλλες παραμένουν σθεναρά και αποτελεσματικά. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο κοντινή και οικεία είναι η σχέση (ερωτική, με τα παιδιά ή τους γονείς) τόσο πιο ευάλωτα είναι τα προσωπικά όρια. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα, ειδικά αν οι παραχωρήσεις γίνονται συστηματικά και επανειλημμένα από τη μία πλευρά.

 Τα σημάδια

Να μερικά σημάδια που δείχνουν χαλαρά προσωπικά όρια:

1. Δυσκολεύεσαι να ζητήσεις αυτό που θέλεις ή χρειάζεσαι
2. Νιώθεις συχνά θύμα των περιστάσεων
3. Παίρνεις τα πράγματα πολύ προσωπικά (και πολύ σοβαρά)
4. Δεν υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου  όταν κάποιος εκφράζει την αντίρρησή του για μια σου ενέργεια ή άποψη
5. Νιώθεις υποχρεωμένη να ανταποδώσεις άμεσα μια εξυπηρέτηση
6. Επιτρέπεις στους άλλους να αποφασίζουν για λογαριασμό σου
7. Αφήνεις την κακή διάθεση και τα προβλήματα των άλλων να χαλάσουν τη μέρα σου
8. Σε πνίγουν οι ενοχές όταν νιώσεις ότι οι άλλοι είναι δυσαρεστημένοι μαζί σου, για οποιοδήποτε λόγο.

Η ερώτηση –κλειδί

Πολύ συχνά η συμπεριφορά των ανθρώπων  είναι αυτοματοποιημένη και, πριν καλά καλά το καταλάβεις, ο έλεγχος έχει χαθεί! Μπορείς να παρατηρήσεις τις ίδιες σου τις αντιδράσεις σε διάφορες καταστάσεις της καθημερινότητας και να αναρωτηθείς κατά περίπτωση: «Νιώθω ελεύθερη να εκφράσω τις πραγματικές μου απόψεις; Εχω την άνεση να ζητήσω αυτό που θέλω;». Οσο πιο συχνά πιάνεις τον εαυτό σου να απαντάει «όχι», τόσο πιο μεγάλη είναι η ανάγκη να δυναμώσεις τα προσωπικά σου όρια.

Η «γυμναστική» των ορίων φέρνει εξαιρετικά αποτελέσματα όταν γίνεται με γενναιοδωρία, αμεσότητα και συναισθηματική ουδετερότητα, χωρίς δικαιολογίες, απολογίες και φλύαρες εξηγήσεις προς τους άλλους (όποιοι κι αν είναι αυτοί). Στην αρχή θα νιώσεις άβολα. Οταν όμως εξασκηθείς λιγάκι, θα διαπιστώσεις ότι βγαίνεις πολλαπλά κερδισμένη: Όχι μόνο θα αρχίσεις να νιώθεις ….ο εαυτός σου, αλλά θα δημιουργείς και πιο ισορροπημένες σχέσεις.

 Ετοιμες απαντήσεις για το ξεκίνημα

Εφοδιάσου με μια «εργαλειοθήκη» έτοιμων απαντήσεων που θα σε βοηθήσουν στο ξεκίνημα της «γυμναστικής» των ορίων. Οσο καλύτερα προετοιμασμένη είσαι τόσο πιο δυνατή θα νιώσεις, παρά το αρχικό μούδιασμα: Για παράδειγμα:

1. Για να θέσεις τα όριά σου απέναντι σε κάποιον θυμωμένο, που φωνάζει και χειρονομεί: «Δεν σου/σας επιτρέπω να μου φωνάζετε. Αν συνεχίσεις θα αναγκαστώ να φύγω από το χώρο» ή “Σταματάμε  τώρα αυτή τη συζήτηση. Θα τη συνεχίσουμε όταν ηρεμήσουν τα πνεύματα”.

2. Απέναντι σε κάποιον επικριτικό ή κακόβουλο: «Ο τρόπος που σχολιάζεις/βλέπεις τα πράγματα δεν με βρίσκει σύμφωνη. Θα  ήταν καλύτερο να σταματήσεις εδώ».

3. Για να κερδίσεις χρόνο όταν δέχεσαι πίεση: «Θα πρέπει να το σκεφτώ. Πάγια τακτική μου είναι να μην παίρνω αποφάσεις αμέσως».

4. Για να αρνηθείς έξτρα υποχρεώσεις: «Παρόλο που το έργο σας είναι εξαιρετικά σημαντικό, είναι αδύνατο να συμμετέχω αυτή την εποχή γιατί ο χρόνος μου ήδη καλυμμένος».

5. Για να βγεις από μία υποχρέωση: «Εξέτασα εκ νέου το πρόγραμμά μου και δυστυχώς διαπίστωσα ότι δεν θα μπορούσα να δώσω την απαιτούμενη προσοχή σ΄ αυτό που μου ζητήσατε. Θα ήθελα να βοηθήσω να βρεθεί ο αντικαταστάτης μου μέχρι την άλλη εβδομάδα».

6. Για να αρνηθείς να (ξανα)δανείσεις χρήματα σ΄ ένα φίλο: «Δεν είμαι σε θέση να σου δώσω ξανά χρήματα. Είμαι πάντα δίπλα σου σα φίλη, σε οικονομικό επίπεδο όμως έχεις να πάρεις την ευθύνη των πράξεών σου».

Κάπως έτσι, ξεστομίζοντας τις «έτοιμες απαντήσεις», ακόμα κι αν δεν τις νιώθεις στην αρχή σαν αληθινές, θα πάρεις θάρρος και θα δεις σύντομα τη διαφορά! Το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στην πρόθεσή σου να δυναμώσεις τα όριά σου και να πάρεις την κατάσταση στα χέρια σου. Kαι για να νιώσεις ακόμα καλύτερα διάβασε το υπέροχο κείμενο του αγαπημένου ιστολογίου Myorama που τοποθετεί τον πολύτιμο  εαυτό σε θέση δύναμης με μια κίνηση-ματ:

"H ακτίνα του Θεού" από τον Massimo Valiani

Εχεις πολλές επιλογές για τη ζωή σου πέρα από την απλή επιβίωση

• Εχεις δικαίωμα να θρηνήσεις για ότι δεν πήρες ενώ το χρειαζόσουν και για ότι σου έδωσαν χωρίς να το θέλεις.

• Εχεις δικαίωμα να καθορίζεις και να ακολουθείς τις δικές σου αξίες και τους δικούς σου κανόνες.

• Εχεις δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και στο σεβασμό.

• Εχεις δικαίωμα να αποφασίζεις, να καθορίζεις και να τιμάς τις δικές σου προτεραιότητες.

• Εχεις δικαίωμα να δίνεις τέλος σε συζητήσεις που σε καταπιέζουν, σε μειώνουν και σε ταπεινώνουν.

• Εχεις δικαίωμα να μην ευθύνεσαι για τις πράξεις, τις συμπεριφορές, τα αισθήματα και τα προβλήματα των άλλων.

• Εχεις δικαίωμα να κάνεις λάθη και να μην πρέπει να είσαι τέλειος.

• Εχεις δικαίωμα στην εμπειρία χωρίς φόβο και ντροπή.

• Εχεις δικαίωμα να καλύπτεις τις προσωπικές σου ανάγκες.

• Εχεις δικαίωμα στην ηρεμία, στη χαρά και στο παιχνίδι.

• Εχεις δικαίωμα να αλλάζεις και να εξελίσσεσαι.

• Εχεις δικαίωμα να μη χαμογελάς όταν κλαις.

• Εχεις το δικαίωμα να συγχωρείς τους άλλους αλλά και τον εαυτό σου.

• Εχεις δικαίωμα να δίνεις και να παίρνεις αγάπη χωρίς όρους!

Πηγές: 1. Amber Rosenberg, From inspiration to realization, από την ιστοσελίδα της www.pacificlifecoach.com, 2. Louise Hay, Love yourself, heal your life workbook (Hay House, 2004) , 3. Φωτογραφίες του Massimo Valiani από το flickr,  4. Ιστολόγιο http://myroama.wordpress.com

http://newagemama.com