Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2022

Το μακρύ χέρι του Πούτιν στα Βαλκάνια

Οι νέες εκλογές στη Βουλγαρία, οι τέταρτες σε διάστημα 18 μηνών, δείχνουν την αστάθεια που επικρατεί στη γειτονική χώρα, μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Πέτκοφ, ύστερα από τη σύγκρουσή της με τη Ρωσία. 
Ενώ η Δύση βλέπει τα οικονομικά προβλήματα στα Βαλκάνιά, που φαίνονται δυσθεώρητα ενόψει του δύσκολου χειμώνα, το Κρεμλίνο καιροφυλακτεί για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση.
Οι εκλογές που σφραγίζουν την ανατροπή της φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης Πέτκοφ στη Βουλγαρία και την πρωτιά του κόμματος του πρώην προέδρου Μπορίσοφ είναι εν μέρει... αποτέλεσμα της σύγκρουσης της με τη Ρωσία. Η άτεγκτη προσέγγιση του Πέτκοφ απέναντι στη διαφθορά, τις σχέσεις με τη μαφία και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είχε ως αποτέλεσμα την πτώση της κυβέρνησης του που οδήγησε στη σημερινή διαδικασία.
Η μεγάλη εξάρτηση της Βουλγαρίας από τη Ρωσία για το φυσικό αέριο υπήρξε βασικό στοιχείο των πολιτικών εξελίξεων, καθώς η οικονομική κρίση επηρεάζει το πολιτικό τοπίο της γειτονικής χώρας. Πλέον, η νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί, εάν σχηματιστεί, θα διαφέρει ριζικά από την προηγούμενη, τουλάχιστον στη στάση απέναντι στη Ρωσία.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ ετοιμάζεται για την πλήρη επαναφορά του, ενώ το μειονοτικό φιλοτουρκικό «Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθερίας» και ακραίο- εθνικιστικό κόμμα της Αναγέννησης φαίνονται ως μεγάλοι νικητές. Η άνοδος της ακροδεξιάς και των εξτρεμιστικών κομμάτων μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία επιτυχία για τους σκοπούς του Κρεμλίνου. Οι απώλειες των περισσότερο μετριοπαθών κομμάτων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας καταγράφονται και στις σημερινές εκλογές.

Η ενίσχυση των λαϊκίστικών σχηματισμών δεν περιορίζεται ωστόσο μόνο στη Βουλγαρία. Αντίστοιχες σε κάποιο βαθμό ήταν και οι εξελίξεις στα άλλα βαλκανικά κράτη, όπως για παράδειγμα στη Σερβία.
Η αύξηση της επιρροής τριών εθνικιστικών κομμάτων στην εκλογική διαδικασία της Σερβίας στιγμάτισε τα τελικά αποτελέσματα, καθώς τα φιλορωσικά αισθήματα τους και ο αντιδυτικισμός τους ήταν εμφανή.

Το Κρεμλίνο προσπαθεί να εκμεταλλευτεί κάθε χαραμάδα που εντοπίζει στην περιοχή με παραδοσιακούς αλλά και νέους τρόπους, όπως φαίνεται κι από την περίπτωση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνη. Ανάλογα με τις στοχεύσεις της, η Μόσχα υποστηρίζει άλλοτε Σέρβους και άλλοτε Κροάτες πολιτικούς, για να δημιουργήσει την επιδιωκόμενη αναταραχή.

Η περίπτωση του Μαυροβουνίου είναι χαρακτηριστική, καθώς η επιχείρηση εναντίον του φιλοδυτικού Μίλο Τζουκάνοβιτς απέτυχε την ύστατη ώρα, όταν κι αποκαλύφθηκε η δράση πρακτόρων. Η εκμετάλλευση της ρευστότητας στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της ατζέντας του Κρεμλίνου.

Ωστόσο, το Μαυροβούνιο κατάφερε να γίνει πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ, όπως και το κράτος της Βόρειας Μακεδονίας. Τα Σκόπια αποτελούν βασικό στόχο αποσταθεροποίησης του ρωσικού μηχανισμού, λόγω των αδύναμων θεσμών, του έντονου στοιχείου της διαφθοράς καθώς και των οπισθοδρομικών αντιλήψεων που συχνά επικρατούν.

Η καθυστέρηση των Ευρωπαίων να επιταχύνουν την πλήρη ενσωμάτωση των Βαλκανίων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δημιουργεί όλο και περισσότερες ευκαιρίες για το Κρεμλίνο που εξακολουθεί να έχει εκεί στραμμένο το βλέμμα της. Η άνοδος του λαϊκισμού και του εξτρεμισμού μπορεί να είναι προάγγελος εξελίξεων, καθώς η σκιά της Ρωσίας φαίνεται όλο και μεγαλύτερη, παρά τις αρνητικές εξελίξεις για εκείνη στην Ουκρανία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: