Το σχέδιο Μητσοτάκη για «διεθνοποίηση» των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων

Μπορεί η επιστολή Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες για τις υψηλές τιμές πώλησης των προϊόντων στην Ελλάδα από τις πολυεθνικές να προκάλεσε αμφισβητήσεις όσον αφορά στην πιθανή αποτελεσματικότητα όμως η «μεγάλη εικόνα» είναι άλλη. 

Η χώρα αντιμετωπίζει πολλά και σοβαρά προβλήματα, η επίλυση των οποίων απαιτεί πόρους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι οποίοι είναι δύσκολο έως αδύνατο να βρεθούν όταν έχουμε ως δεδομένα και το υψηλό χρέος, αλλά και τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις...

Τα προβλήματα δεν είναι άγνωστα: δημογραφικό, στεγαστικό, περιβαλλοντικό, αμυντική θωράκιση, χαμηλό εισόδημα, επενδυτικό κενό στη χώρα. Ποια λοιπόν φαίνεται να είναι η κεντρική πολιτική απόφαση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού; Να «διεθνοποιήσει» όλα αυτά τα ζητήματα ακολουθώντας το επιτυχημένο – όπως αποδείχτηκε στην πράξη – παράδειγμα της πανδημίας. Αδιάψευστα τα στοιχεία που δείχνουν ότι ο ρυθμός ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας μετά το 2021 (και ειδικά μετά το 2023 όταν και έχασε τη δυναμική του το φαινόμενο του ελατηρίου) θα ήταν «κλάσμα» του σημερινού αν δεν υπήρχε το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η επιστολή στην Φον Ντερ Λάιαν είναι προσπάθεια διεθνοποίησης του θέματος πώλησης προϊόντων σε πολύ υψηλές τιμές σε κάποιες χώρες συγκριτικά με κάποιες άλλες. Δεν αναφέρθηκαν τυχαία τα παραδείγματα κάποιων χωρών. Και είναι σαφές ότι καμία αγορά των 10 εκατομμυρίων κατοίκων δεν μπορεί να τα βάλει με εταιρείες που απευθύνονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια πελάτες ανά την υφήλιο.

Με σταθερά βήματα, καλλιεργείται η ιδέα του να υπάρξει ένα Ταμείο Ανάκαμψης ΙΙ για να θωρακιστούν οι ευρωπαϊκές χώρες απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Και αυτό δεν είναι ελληνικό πρόβλημα. Δεν χρειάζονται μόνο τα ελληνικά νοικοκυριά ενεργειακή θωράκιση ούτε μόνο ο ελληνικός στόλος οχημάτων ριζική ανανέωση. Καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα μόνο με τους πόρους του κρατικού προϋπολογισμού και αυτό είναι το βασικό επιχείρημα του να υπάρξει ένα ακόμη πακέτο στήριξης: για να χρηματοδοτηθούν οι επενδύσεις όλων των χωρών.

Υψηλές και οι αμυντικές δαπάνες. Έγινε ένα «λογιστικό» βήμα με το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς δεν ενεργοποιείται η διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος αν μια χώρα ξεφύγει λόγω εξοπλιστικών δαπανών. Αλλά υπάρχει και το ταμειακό ζήτημα. Πώς θα πληρωθούν όλοι αυτοί οι εξοπλισμοί; Θα υπάρχει διαλειτουργικότητα; Θα θωρακιστούν περαιτέρω τα ευρωπαϊκά σύνορα και κυρίως ο ευρωπαϊκός ουρανός (σ.σ και πριν από λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός επανέφερε την ιδέα του ευρωπαϊκού iron dome).

Και μένει το δημογραφικό. Διεθνοποίηση του προβλήματος και εκεί καθώς και πάλι δεν μιλάμε για ελληνικό ζήτημα. Υπογεννητικότητα και γήρανση δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα. Υπάρχει σε όλη την Ευρώπη και οι κοινές πολιτικές θα βοηθήσουν περισσότερο στην επίλυση. Αναμένεται να τεθεί και αυτή η διάσταση από τον πρωθυπουργό μέσα στην εβδομάδα όταν και ανοίξει η συζήτηση για τον Εθνικό σχέδιο για το Δημογραφικό. Η επίλυση του δημογραφικού δεν θα γίνει με αυξημένα επιδόματα κάτι που έχει καταστεί σαφές και από άλλες χώρες. Απαιτεί συνολικό (και κοστοβόρο) ανασχεδιασμό υποδομών  ώστε να δημιουργηθεί το αίσθημα της ασφάλειας και της προοπτικής στα νέα ζευγάρια. 

Νίκος Ζαργάνης