Το νέο success story στον ηλεκτρισμό: Εισαγωγές από Βουλγαρία, Αλβανία.Τουρκία, Σκόπια.

Το νέο μεγάλο success story που έχουμε φέτος στην ηλεκτροπαραγωγή λέγεται αύξηση των εισαγωγών. 

Όπως δείχνουν τα στοιχεία του 8μήνου Ιαν-Αυγ 2014 του ΑΔΜΗΕ, οι εισαγωγές έχουν αυξηθεί ραγδαία σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, φθάνοντας να συμμετέχουν με 16% στο μίγμα του διασυνδεμένου συστήματος. 
Γίνονται βέβαια και κάποιες εξαγωγές, αλλά το ισοζύγιο είναι συντριπτικά υπέρ των εισαγωγών, όπως φαίνεται στο διάγραμμα. 
Οι γαλάζιες στήλες είναι για το 2013 και οι πράσινες για το 2014....

 

Από ποιες χώρες εισάγουμε ηλεκτρισμό; Όπως δείχνουν οι πράσινες στήλες στη διπλανή εικόνα, εισάγουμε από όπου μπορούμε! Από Τουρκία, Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία, ακόμα κι απ' την Ιταλία, τώρα που μπήκε τελευταία επιτέλους σε λειτουργία το υποβρύχιο καλώδιο, που όλο σε βλάβη ήταν.
Γιατί κάνουμε εισαγωγές ηλεκτρισμού; Φυσιολογικά για δυο λόγους: είτε επειδή δεν μας φτάνει η δική μας παραγωγή είτε επειδή στην περιοχή υπάρχει περίσσεια φθηνής ενέργειας, πιο φθηνής απ' τη δική μας παραγωγή. 

Αν στην περιοχή υπάρχει περίσσεια φθηνής ενέργειας, πιο φθηνής απ' τη δική μας παραγωγή, πάλι υπάρχει πρόβλημα: γιατί η δική μας παραγωγή είναι πιο ακριβή; Εδώ πρέπει κανείς να δει ότι, με την εξαίρεση της Ιταλίας, υπάρχει ένας σημαντικά διαφορετικός παράγοντας: η Ελλάδα έχει νόμισμα το σκληρό ευρώ, ενώ οι υπόλοιπες χώρες έχουν τα δικά τους νομίσματα: τουρκική λίρα, βουλγαρικό λέβα, σκοπιανό δηνάριο, αλβανικό λεκ, όλα δημιουργούν στη νομισματική ισοτιμία ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε βάρος μας. Όπως έχουμε πει και άλλοτε, η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί νοσταλγία για τη δραχμή, αλλά νοσταλγία για την πιο χαμηλή ισοτιμία του ευρώ που είχαμε στα πρώτα χρόνια και που θα λειτουργούσε ευεργετικά στη χειμαζόμενη ΝοτιοΕυρωπαϊκή οικονομία. Έχετε πάρει είδηση ότι τον τελευταίο μήνα και μετά την αποπομπή του Γάλλου Υπουργού Οικονομίας για την κριτική που άσκησε στη Γερμανική πολιτική της λιτότητας, το EUR/USD έχει πέσει απ' το 1,37 στο 1,28 και δείχνει διάθεση για πιο χαμηλά επίπεδα; Την ίδια στιγμή που και το πετρέλαιο σταθεροποιείται σε επίπεδα κάτω των 100 δολάρια/βαρέλι;

Κάτι ακόμα που πρέπει να δει κανείς είναι με ποιο τρόπο παράγεται η ενέργεια που εισάγουμε. Π.χ. η Βουλγαρία φαίνεται να έχει σημαντικό πλεόνασμα παραγωγής απ' τα πυρηνικά της και παρά τη φετινή μείωση στη λιγνιτική της ηλεκτροπαραγωγή, φαίνεται να έχει διαθέσιμες ποσότητες. Ενδέχεται βέβαια να αποτελεί και χώρα διέλευσης της αιολικής ενέργειας της Ρουμανίας και να την απορρίπτουν οι δυο Βαλκανικές χώρες στο δικό μας ηλεκτρικό σύστημα, αλλά αυτό μπορεί να το ξέρει κανείς μόνο αν παρακολουθεί μέρα με τη μέρα τα φορτία στα σύνορα και στις δημοπρασίες ενέργειας. Ή μπορεί η Ρουμανία να στέλνει στη Βουλγαρία ηλεκτρισμό απ' τα πυρηνικά της στο Δούναβη, μια ώρα δρόμο απ' τα σύνορα με τη Βουλγαρία. Όλα αυτά αποτελούν υποθέσεις εργασίας βέβαια, αν κάποιος αναγνώστης γνωρίζει θα μπορούσε να μας διαφωτίσει σχετικά. 

 

Κάνουμε κι εξαγωγές, αλλά πρακτικά μόνο προς την Τουρκία, όπως δείχνει το διπλανό διάγραμμα. Το 2013 κάναμε προς όλη τη γειτονιά μας στα Βαλκάνια, αλλά το 2014 δεν υπάρχουν προγράμματα εξαγωγών. Δεν είναι μόνο οι καλωδιακές διασυνδέσεις που είναι περιορισμένων δυνατοτήτων, περιορισμένων δυνατοτήτων είναι και οι οικονομίες των περισσότερων χωρών της Βαλκανικής. Η πιο ισχυρή οικονομία στην περιοχή ήταν η Ελληνική, αλλά τώρα με τα μνημόνια να δούμε πού θα καταλήξουμε. 

Αν δεν μας φτάνει η δική μας παραγωγή υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στη χώρα, αφού αφενός στα χρόνια των μνημονίων τα φορτία που καλείται να εξυπηρετήσει το ηλεκτρικό σύστημα είναι περίπου στα 2/3 αυτών που ήταν προ μνημονίων και αφ' ετέρου τα τελευταία χρόνια προστέθηκε στο ηλεκτρικό σύστημα σημαντική ονομαστική ισχύς από αιολικά και φωτοβολταϊκά. Η λέξη-κλειδί εδώ είναι το "ονομαστική", καθώς άλλο πράγμα είναι το "ονομαστική" κι εντελώς άλλο πράγμα το "αξιόπιστη" και το "διαθέσιμη": όπως μας έχει πει η Μελέτη Επάρκειας Ισχύος 2013-2020 του ΑΔΜΗΕ, η αξιοπιστία ισχύος των αιολικών λαμβάνεται μόλις 10% κι όπως έδειξαν τα στοιχεία του φετινού 8μήνου, με συντελεστή φόρτισης μόλις 15,7% τον Ιούλιο, αυτό το 10% είναι μάλλον και πάρα-πάρα πολύ, καθώς το 15,7% επιτεύχθηκε προφανώς σε εντελώς ακανόνιστες ώρες. Με άλλα λόγια πληρώνουμε "ένα κάρο λεφτά" για να μην έχουμε αξιόπιστη ισχύ! 

Το μεγάλο πρόβλημα της αγοράς ηλεκτρισμού φαίνεται σ' αυτό εδώ το διάγραμμα, που δείχνει τα όρια διακύμανσης της ζήτησης φορτίου στο διασυνδεμένο σύστημα. Η ελάχιστη ζήτηση έχει πέσει πια πολύ χαμηλά, κάτω κι απ' τα 3.000MW την άνοιξη. Επιπλέον το άνοιγμα ανάμεσα στην ελάχιστη και στη μέγιστη ζήτηση μέσα στον ίδιο μήνα (και μέσα στην ίδια μέρα) παραμένει μεγάλο. Σε μια τόσο ρηχή αγορά, τα περιθώρια ένταξης μονάδων σε λειτουργία γίνονται εξαιρετικά περιορισμένα κι ως γνωστόν "η φτώχεια φέρνει γκρίνια", κανείς παραγωγός δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος, ψάχνουν για "Μηχανισμούς Αποζημίωσης Ισχύος", για το τι σημαίνει "ευελιξία" κι άλλα ευφάνταστα σενάρια. Αν δεν ανακάμψει η οικονομία, για να αυξηθεί η ζήτηση, όλοι θα περιμένουν τη διασύνδεση της Κρήτης για να δώσει φορτία στο σύστημα. Αλλά μήπως τα καλύψουμε κι αυτά με εισαγωγές;

hellas-now