 |
Platania_01_copy |
Σημαντική για τη Δράμα μια αυτόνομη αρχαιολογική διεύθυνση – Όλα τα κονδύλια πάνε στα μεγάλα αρχαιολογικά έργα
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ με την αρχαιολόγο κα Βασιλική Πουλιούδη, είναι πάντα από τις πλέον ενδιαφέρουσες. Όχι μόνο γιατί τα θέματα τα οποία αναπτύσσονται ξεφεύγουν από την καθημερινότητα και μπορούν να μας ταξιδέψουν στο παρελθόν, αλλά κυρίως γιατί ζούμε δίπλα σε σημαντικές αρχαιότητες που δεν τις γνωρίζουμε και τόσο καλά.
Η αρχαιολόγος κα. Β. Πουλιούδη, είναι αρμόδια Αρχαιολόγος της ΙΗ΄ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Καβάλας και είναι υπεύθυνη για το νομό Δράμας.
Σε μια...
τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε εβδομάδες πριν από τη σημερινή συνέντευξη, είχαμε συζητήσει το ζήτημα της περίπτωσης να ιδρυθεί αυτόνομη αρχαιολογική διεύθυνση στη Δράμα καθώς είχε ακουστεί κάτι τέτοιο.
Όπως μας είπε η ίδια, είναι άγνωστο πού βρίσκεται σήμερα η πρόταση αυτή και σημειώνει ότι αυτό είχε γίνει γνωστό από τον Σύλλογο Αρχαιολόγων ότι είχε προωθήσει μια τέτοια πρόταση προς το υπουργείο Μεταρρύθμισης και είχε πάει για υπογραφή. Έκτοτε, αγνοείται η τύχη της. Εκεί λοιπόν κινείται και η πρώτη μας ερώτηση:
Πόσο ανάγκη έχει σήμερα η Δράμα μια αυτόνομη Αρχαιολογική Διεύθυνση;
«Είναι σημαντική, γιατί κατ’ αρχάς, θα είχαμε τη δυνατότητα να εξυπηρετούμε άμεσα τον πολίτη. Λύνει θέματα γραφειοκρατίας. Το θεωρώ σημαντικό, αυτό, γιατί, όλες οι υποθέσεις της Δράμας, πρέπει να πάνε στην Καβάλα, να πάρουν αριθμό πρωτοκόλλου, να περάσουν από την προϊσταμένη, να χρεωθούν και εφόσον χρεωθούν, να τις πάρω εγώ ή να έρθω στη Δράμα να τις διεκπεραιώσω. Στη συνέχεια να επιστραφούν στην Καβάλα, να γραφούν από την γραμματεία και τέλος να περάσουν πάλι από την προϊσταμένη και να φύγουν. Καταλαβαίνετε ότι χρονικά έχουμε τουλάχιστον 2 εβδομάδες καθυστέρηση, αν και είμαστε οι πρώτοι που γνωμοδοτούμε. Αλλά αυτό δεν είναι το σωστό, να τρέχεις μια ζωή, και εννοώ ότι θα μπορούσαν όλα να γίνουν με πιο ήρεμες προϋποθέσεις και συνθήκες και θα μπορούσαμε να αποδώσουμε περισσότερο.
Άλλο είναι να βρίσκεται ένας αρχαιολόγος στη Δράμα και άλλο να πηγαινοέρχεται στην Καβάλα. Έχουμε παράπονα ανθρώπων, ότι ενώ έχει φύγει το έγγραφο από την γραμματεία της Καβάλας, το έχουν λάβει μετά από δύο εβδομάδες. Φταίει το όλο σύστημα, όλη η διαδικασία.»
Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας. Ποια είναι τα βασικά προβλήματα πού αντιμετωπίζει;
«Από τα βασικότερα προβλήματα, είναι η χρηματοδότηση, τα περισσότερα κονδύλια. Για παράδειγμα, είχαμε τη δυνατότητα να βάλουμε σε ΕΣΠΑ το έργο της Καλλιθέας – Μικροκάμπου, όπου υπήρχε ένα έργο αλλαγής δικτύου ύδρευσης. Ήταν ένα μεγάλο έργο, που άρχιζε από την Καλλιθέα και κατέβαινε στον Μικρόκαμπο για αρκετά χιλιόμετρα.
Κατά τη διάρκεια του έργου βρέθηκαν πολλές αρχαιότητες, τις οποίες δυστυχώς, δεν είχαμε τη δυνατότητα ούτε χρημάτων, ούτε να το εντάξουμε στο ΕΣΠΑ, γιατί ήταν υποέργο και δεν προλάβαμε τις προθεσμίες. Έτσι δεν είχαμε τη δυνατότητα να το ερευνήσουμε περαιτέρω. Το έργο θα εκτεθεί στις 13-15 Μαρτίου 2014, στο Αρχαιολογικό Συνέδριο της Θεσσαλονίκης, όπου θα παρουσιαστούν αυτά που βρέθηκαν στην πορεία του αγωγού.
Στο μεταξύ, πληρώνει ο εργολάβος, καταλαβαίνεται ότι δεν μπορούμε να καθυστερήσουμε και συνεχίζουμε στον ρου του αγωγού. Δεν κάνουμε τίποτα άλλο, ούτε μπορούμε να ελέγξουμε τι υπάρχει τριγύρω. Αυτό είναι το σημαντικό. Να έχουμε τη δυνατότητα κονδυλίων, έστω ποσά της τάξης των 2.000 €, να μπορούμε να ανοίξουμε δυο-τρεις τομές, εκεί που βρέθηκε το νεκροταφείο. Πρόκειται για ένα ελληνιστικό ρωμαϊκό νεκροταφείο μέχρι και την ύστερη ρωμαϊκή εποχή.»
Οι σωστικές ανασκαφές.
Στο σημείο αυτό, η κα Πουλιούδη κάνει αναφορά στις λεγόμενες σωστικές ανασκαφές: «Κάποιες φορές μετά από παράδοση ορισμένων σημαντικών αντικειμένων, θα πρέπει να γίνει μια σωστική ανασκαφή, για να ξέρουμε τι έχει μείνει εκεί, στο συγκεκριμένο αγροτεμάχιο, στον συγκεκριμένο χώρο. Δυστυχώς δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή. Γιατί όταν έρχεται ένα μικρό ποσό στην Εφορία, μοιράζεται Φιλίππους και Θάσο. Είναι λογικό. Το παίρνουν τα μεγάλα πακέτα, τα μεγάλα έργα. Δυστυχώς αυτό γίνεται και τα μικρότερα χάνονται.
Θα μπορούσα να σας πω ότι η Δράμα δεν έχει ερευνηθεί. Υπάρχουν πολλές αρχαιότητες και θεωρώ αναμένουν ανάδειξη και περαιτέρω εξερεύνηση. Αλλά λόγω του ότι έχουμε το έργο των Φιλίππων στην UNESCO, κατά συνέπεια δεν είναι δυνατόν να παραμελήσεις μιας τέτοιας σημασίας έργο και να δώσεις προτεραιότητα στη Δράμα, ακόμα και με την ανάδειξη αρχαιοτήτων που είναι μικρότερης σημασίας.»
Αναφέρεστε σε ανάδειξη και είχα σκοπό να ρωτήσω, τι γίνεται με τον Ελληνιστικό Τάφο της οδού Τροίας στο κέντρο της πόλης, τις κατακόμβες της οδού Βενιζέλου και τον οικισμό του Αρκαδικού. Πώς μπορούν αυτά να γίνουν επισκέψιμα στο κοινό;
«Ο χώρος του Αρκαδικού είναι ανοικτός και περιφραγμένος και μπορεί να δει τον οικισμό οποιοσδήποτε.
Στον χώρο του Ελληνιστικού Τάφου της οδού Τροίας, χρειάζονται συντήρηση τα ασβεστοκονιάματα και οι τοιχογραφίες. Κάποια στιγμή καλέσαμε τη διεύθυνση συντήρησης, η οποία έστειλε μια ομάδα συντηρητών. Αυτό έγινε το 2013. Ήρθε η ομάδα, δούλεψε για μια εβδομάδα και αναβλήθηκαν οι εργασίες λόγω του ότι υπήρχε ανάγκη κάποιων άλλων εργασιών σε άλλο σημείο της Ελλάδας. Προς το παρόν είμαστε σε αναμονή για τις εργασίες συντήρησης τους επόμενους μήνες. Στη συνέχεια, έχουμε προσωπικό φύλαξης, και θα μπορεί να ανοίγει έστω δύο φορές την εβδομάδα. Θα μπορούν να τον επισκέπτονται σχολεία και όποιοι άλλοι επιθυμούν.
Ο Ελληνιστικός Τάφος είναι ένα στολίδι της Δράμας και σίγουρα πρέπει να αναδειχθεί. Εκτός αυτού, είχαμε συζητήσει και με τον αντιδήμαρχο κ. Μλεκάνη και τον δήμαρχο κ. Χαρακίδη, ότι θα πρέπει να γίνει μια διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου, ώστε να μπορούν να σταθμεύσουν κάποια λεωφορεία ή σχολικά που θέλουν να επισκεφτούν τον χώρο. Τώρα δεν μπορεί να μπει κανένας, γιατί τα ασβεστοκονιάματα, με ένα απλό τράνταγμα μπορεί αν πέσουν.
Κατακόμβες.
Δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για τις κατακόμβες. Έχει μπει από πάνω το οδόστρωμα. Το περασμένο καλοκαίρι που είχε γίνει η διαμόρφωση των πλακιδίων της Βενιζέλου, πήγα για να τις δω. Υπάρχουν ρωμαϊκά κτήρια από κάτω. Το ξέρουμε, το γνωρίζουμε, παρ’ όλα αυτά, για να αναδειχτούν θέλει ένα γενναίο οικονομικό πακέτο. Το είχαμε συζητήσει και με τον δήμαρχο κ. Χαρακίδη όταν είχε αναλάβει. Με είχε ρωτήσει αν είναι δυνατόν, να κάνουμε κάτι ανάλογο με το Μουσείο της Ακρόπολης, να τοποθετηθεί ένα τζάμι σε ορισμένα σημεία ώστε ο επισκέπτης να έχει πρόσβαση και να βλέπει την αρχαία Δράμα. Χρειάζεται ένας προγραμματισμός κινήσεων, δράσεων και ανάδειξης του χώρου. Δεν είναι να κάνεις μόνο ανασκαφή. Από εκεί και πέρα πρέπει να την αναδείξεις γιατί θα μείνει ως έργο.
Δεν είναι απλά κατακόμβες. Μιλάμε για κτηριακά συγκροτήματα κατά μήκος της οδού και στα πλαϊνά. Από εκεί μέσα έχουν βγει σημαντικά πράγματα, όπως και στα καταστήματα των Τσακμάκη, η εικόνα της Αγίας Παρασκευής. Είναι κάτι σημαντικό, θα πρέπει να αναδειχθεί και θα πρέπει να μπει σε ένα πρόγραμμα κινήσεων και δράσεων.
Η Αγία Σοφία
Εδώ θα πρέπει να συνεννοηθούν και οι Εφορίες. Υπάρχουν διάφορα στρώματα. Κάποια είναι βυζαντινά, εφόσον εκεί έχει βρεθεί η Αγία Παρασκευή. Έχουμε ευρήματα ότι εκεί υπήρχε μια ρωμαϊκή κώμη. Και να σας πω και τους φόβους μου εδώ, ότι με την νέα ανάδειξη της Αγίας Σοφίας, θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Η Αγία Σοφία, ο εσωτερικός και ο εξωτερικός της χώρος, έχουν μπει σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Έχουν ξεκινήσει εργασίες συντήρησης τώρα. Υπάρχουν σημαντικές τοιχογραφίες εκεί. Επίσης έχουμε διάφορες σημαντικές μαρτυρίες για σαρκοφάγους. Και όταν υπάρχουν τέτοιες μαρτυρίες σε ένα ύψος της τάξεως του ενάμιση μέτρου, δεν μπορείς να ξηλώσεις μια εκκλησία για να κάνεις μια ανασκαφή. Πρόκειται για την αρχαιότερη εκκλησία της πόλης.»
Με τις λαθρανασκαφές στο νομό Δράμας τι γίνεται; Λέγεται ότι υπάρχει μια έξαρση τελευταία.
«Γίνονται πολλές καταγγελίες. Για σημεία προσιτά στον κόσμο, αλλά και σημεία που είναι απομακρυσμένα από σύγχρονους οικισμούς. Για παράδειγμα, είχαμε στην προϊστορική Τούμπα του Καλαμπακίου λαθρανασκαφές αλλά και στο Περιθώρι, όπου υπάρχει ένας ρωμαϊκός οικισμός. Και στην Μικρομηλιά επίσης. Κάνοντας μια περιοδεία σε πολλά σημεία του νομού, ανακάλυψα ότι οι λαθρανασκαφείς δεν κάθονται. Όλη αυτή η διαδικασία υποβιβάζει το έργο μας, αλλά και στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να αναδείξουν τη Δράμα.
Το κακό με τους λαθρανασκαφείς είναι ότι ψάχνουν για χρυσό. Δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι, μέσα σε προϊστορικούς οικισμούς δεν μπορείς να βρεις χρυσό. Κατά συνέπεια όμως καταστρέφουν έναν προϊστορικό οικισμό. Που είναι με πασαλοπήξεις, που είναι επιφανειακός. Θα μπορούσε να βρεθεί και να αναδειχθεί οτιδήποτε.»
Κυρία Πουλιούδη. Αυτή τη στιγμή, πού βρίσκεται η αρχαιολογική σκαπάνη στο νομό
Πλατανιά;
«Μια ανοιχτή αρχαιολογική σκαπάνη έχουμε στην Πλατανιά. Ακρόπολη Πλατανιάς, αλλά τώρα τελευταία έχει βγει και ο ρωμαϊκός αγωγός, του οποίου έχουν εξερευνηθεί μόνο 126 μέτρα. Πρόκειται για έναν αγωγό νερού, που ύδρευε το αρχαίο ρωμαϊκό πόλισμα που υπήρχε κάτω και κοντά στον οικισμό της Πλατανιάς. Δεν είχε καμιά σχέση με την ακρόπολη της Πλατανιάς, η οποία ήταν πάντα το σημείο παρατήρησης της περιοχής, και συνάζονταν όταν είχαν προβλήματα πολεμικών δράσεων. Αυτός ο αγωγός ύδρευε και την ακρόπολη. Η αψίδα του έχει 3,5 μέτρα βάθος, 1,5 έως 2 μέτρα ύψος και 2 μέτρα πλάτος. Αυτός ο ίδιος αγωγός χρησιμοποιήθηκε μετέπειτα και από τους Βυζαντινούς της περιοχής.»
Φωτολίβος – Καντίν Κιοπρού
«Μια άλλη ανοιχτή αρχαιολογική σκαπάνη έχουμε στο Φωτολίβος, με το γεφύρι του Καντίν Κιοπρού, το οποίο το 1996, όταν το ΤΟΕΒ Φωτολίβους θέλησε να κάνει διαμόρφωση της κοίτης του Αγγίτη, κατέστρεψε το ένα τόξο και εκεί βγήκε η γέφυρα και καθαρίστηκε. Μέσα στο 2013 έγινε μια επέμβαση και καθαρίστηκε το γεφύρι με μηχανήματα του Δήμου. Οι επόμενες κινήσεις μας είναι να μετατοπιστεί ο δρόμος και να ανοίξει το γεφύρι ένθεν και εκείθεν. Στο γεφύρι έχουν βρει ρωμαϊκές αναθηματικές επιγραφές, οι οποίες, επειδή δεν υπήρχε τότε το Μουσείο της Δράμας, μεταφέρθηκαν στο Μουσείο των Φιλίππων.
Πιστεύω ότι μας κρύβει ακόμα πολλά το γεφύρι μιας και ονομάζεται και Καντίν Κιοπρού, το οποίο επίσης πιθανότατα ήταν και υδραγωγείο γιατί ακόμα δεν έχουμε βρει το πλάτωμα. Αν και η λέξη μας τα λέει όλα. Καντίν Κιοπρού, είναι τούρκικη ονομασία και σημαίνει η Κύρια Γέφυρα του Αγγίτη. Πιθανότατα ονομάστηκε έτσι, γιατί ίσως η κοίτη του ποταμού ήταν μεγάλη. Έχουμε αναφορές από τον Γάλλο περιηγητή Οζέρ, το 1876, ότι αυτή η γέφυρα τότε είχε 7 τόξα. Δεν αναφέρεται βέβαια ποια ήταν επί Τουρκοκρατίας αλλά τουλάχιστον απ’ αυτά που βγει και διερευνηθεί, έχουμε τη δυνατότητα να δούμε ότι δεν είναι όλα της ρωμαϊκής εποχής.»
Καλλιθέα - Μικρόκαμπος
«Υπάρχει και το έργο της Καλλιθέας – Μικροκάμπου που αναφέραμε παραπάνω. Το έργο προς το παρόν έκλεισε, αλλά είναι σημαντικό να εξερευνήσουμε περεταίρω τον λόφο, γιατί εκεί βρίσκονται οι ταφές. Θα μπορέσουμε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα του χώρου.»
Τι γίνεται με τα προβλήματα φύλαξης όλων αυτών των αρχαιοτήτων;
«Έχουμε μεγάλο πρόβλημα με τη φύλαξη. Για παράδειγμα δεν έχουμε βενζίνη να κινηθεί το προσωπικό. Έχουμε ανάγκη από ένα άτομο, στην περιφερόμενη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων. Ένας υπάλληλος ο οποίος θα γυρνάει καθημερινά στους διάφορους χώρους και θα ελέγχει. Να σας πω ότι πρόσφατα, στην μεγάλη τούμπα της Καλής Βρύσης, πήγαν κάποιοι και έσκαψαν λαθραία. Θα μπορούσε να υπάρχει ένας περιφερόμενος φύλακας να ελέγχει τους χώρους αυτούς για οποιεσδήποτε αλλαγές. Εξωτερική φύλαξη. Τέτοιους φύλακες έχει η Αμφίπολη. Αν έχουμε δυνατότητα να έχουμε εξωτερική φύλαξη, να έχουμε βενζίνη δηλαδή, τότε θα είναι καλύτερα.»
Καταλήγοντας, η κα Β. Πουλιούδη, επισημαίνει ότι σε μεγάλο βαθμό συνεισφέρουν σημαντικά οι φίλοι των αρχαιοτήτων. «Όπως είναι η Φιλοτελική Εταιρεία Δράμας με τον πρόεδρό της κ. Κάζη και όλους τους ανθρώπους του. Ο Δήμος Δράμας, ο Δήμος Παρανεστίου, ο Δήμος Προσοτσάνης που συμπαραστέκονται σ’ αυτό το σημαντικό έργο. Θεωρώ ότι μια υπηρεσία δεν μπορεί να σταθεί μόνη της, αν δεν έχει την συμπαράσταση της Πολιτείας αλλά ταυτόχρονα και των μεμονωμένων ανθρώπων. Μαρτυρίες που κατατίθενται από απλούς ανθρώπους που αγαπούν τον τόπο τους και μπορούμε να ελέγξουμε όλες αυτές τις πληροφορίες να τις αναδείξουμε. Ο κάθε πολίτης μπορεί και πρέπει να αναδείξει αυτό που γνωρίζει. Με την μαρτυρία του και την συμπεριφορά του. Όλοι μαζί γράφουμε ιστορία για τα επόμενα 50-60 χρόνια».
Του Θανάση Πολυμένη
"Πρωινός Τύπος"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου