Γιατί έχασε η σοσιαλδημοκρατία;

Του Γιωργου Aρχοντα*

Ας αντιστρέψουμε το ερώτημα: Γιατί έχασε η σοσιαλδημοκρατία;

Πρωτίστως γιατί δεν έπεισε ότι θα μπορούσε να κάνει κάτι καλύτερα από την Κεντροδεξιά στην οικονομική κρίση. Την ώρα που η κεντροδεξιά προσπαθούσε -με κυμαινόμενη επιτυχία- να ανταποκριθεί στην κρίση όπως αυτή εξελίσσεται, οι σοσιαλιστές σχεδόν επέχαιραν για την κατάρρευση του «νεοφιλελευθερισμού». Ενός συστήματος που εν πολλοίς και οι ίδιοι έχουν στηρίξει και υπηρετήσει.

Αυτή η ιδεολογική χαιρεκακία δεν συνοδεύτηκε από ρεαλιστικές προτάσεις για την έξοδο από την κρίση. Η συνταγή για περισσότερο κράτος δεν γοήτευσε τους Ευρωπαίους που, όπως φαίνεται, ακόμη θυμούνται τι συνεπάγεται αυτή η επιλογή. Με λίγα λόγια, η μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία της δεκαετίας του '90, που έπειθε τους κεντρώους και τη μεσαία τάξη για τη διαχειριστική της ικανότητα, δεν υπάρχει πια. Και αυτό έγινε ακόμη πιο σαφές από τη σιωπή της Κεντροαριστεράς σε μια σειρά από θέματα που αναδείχθηκαν αυτές τις εκλογές σε κριτήρια εκλογικής επιλογής για ένα σημαντικό κομμάτι των Ευρωπαίων ψηφοφόρων: η ασφάλεια, η λαθρομετανάστευση, τα όρια της Ευρώπης έμειναν ζητήματα-ταμπού.

Αφέθηκε έτσι η Κεντροδεξιά να τοποθετηθεί χωρίς ουσιαστικά αντίπαλο ως η πολιτική δύναμη της υπευθυνότητας και του διαχειριστικού ρεαλισμού. Και μάλιστα, ενσωματώνοντας στο μείγμα της πολιτικής της στοιχεία που προνομιακά ανήκαν στην Αριστερά, όπως η εξασφάλιση δικτύου προστασίας για τους λιγότερο προνομιούχους.

Η λυδία λίθος σ' αυτές τις εκλογές ήταν λοιπόν η οικονομική κρίση. Και κατ' επέκταση, η δυνατότητα του πολιτικού συστήματος να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που θέτει ένα τέτοιων διαστάσεων πρόβλημα. Οσοι ακόμα πιστεύουν στην πολιτική, όπως αυτή διεξάγεται σήμερα, ψήφισαν κόμματα εξουσίας, έστω με τη λογική του μη χείρονος. Οσοι έχουν απολέσει αυτήν την ελπίδα, απείχαν ή ψήφισαν κόμματα ακραία ή μονοθεματικά. Σ' αυτή τη συνθήκη, οι σοσιαλιστές, με το βάρος των εσωτερικών τους προβλημάτων, δεν μπόρεσαν να απευθυνθούν πειστικά ούτε στο ένα κοινό ούτε στο άλλο.

* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι πολιτικός επιστήμονας.
Καθημερινή