Απόφαση ΕΕ για το Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης – το παρασκήνιο & τα κρυφά σημεία της

Οι 17 χώρες της ΕΕ συμφώνησαν τη Δευτέρα ότι ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης (ΜΜΣ) που θα μπει σε λειτουργία από τα μέσα του 2013 θα έχει  καταβεβλημένη κεφαλαιακή βάση ύψους 80 δις ευρώ, προς καταβολή κεφάλαια ύψους 620 δις ευρώ, τα οποία θα πρέπει να καταβληθούν αν μία χώρα αδυνατεί να πληρώσει το χρέος της. Το συνολικό διαθέσιμο κεφάλαιο προς δανεισμό του ΜΜΣ θα είναι 500 δις ευρώ.

Το επιτόκιο των δανείων του ΜΜΣ θα είναι μικρότερο κατά 1,00% από αυτό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και θα υπολογίζεται με βάση το euribor και την προσαύξηση κατά ...200 μονάδες βάσης για δάνεια τριών ετών ενώ για τα δάνεια που θα αποπληρώνονται μετά τα τρία έτη η προσαύξηση θα είναι 300 μονάδες βάσης. Δεδομένου ότι δε θα υπάρχει επιπλέον χρέωση 50 μονάδων βάσης όπως συμβαίνει με τα δάνεια του EFSF, η συνολική μείωση του επιτοκίου σε σχέση με αυτό του EFSF είναι της τάξης του 1,50%.

Όσον αφορά στη φόρμουλα με την οποία θα γίνονται οι υπολογισμοί των εισφορών κάθε κράτους, αναμένονται τροποποιήσεις έτσι ώστε να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνο ο πληθυσμός αλλά και η οικονομική δύναμη της χώρας, κάτι που θα μειώσει ελαφρά το ύψος των εισφορών των φτωχότερων κρατών.

Ο ΜΜΣ θα μπορεί, αν χρειαστεί, να αγοράζει κρατικά ομόλογα από την πρωτογενή αγορά ομολόγων σύμφωνα με την απόφαση της 11ης Μαρτίου αλλά δε θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά ομολόγων ούτε να παρέχει δάνεια για την αγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά.

Παρασκήνιο & κρυφά σημεία της απόφασης

• Η απόφαση ουσιαστικά υιοθετεί πλήρως τις θέσεις της Γερμανίας ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ρύθμισης ορισμένων τεχνικών λεπτομερειών με τρόπο ευνοϊκό αλλά χωρίς ουσιαστική σημεία για τα φτωχότερα κράτη.
  
• Το ύψος του επιτοκίου φαίνεται σήμερα μικρότερο έναντι του EFSF αλλά καθώς υπολογίζεται με βάση το euribor και δεδομένου ότι τα συμβόλαια του euribor προβλέπουν μεγάλη αύξηση του στο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, το πραγματικό επιτόκιο που θα κληθούν να καταβάλλουν τα προσφυγόντα στο μηχανισμό κράτη το 2013, προβλέπεται πως θα είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που θα κατέβαλλαν σήμερα. Επίσης, όπως έχει δείξει η εμπειρία της Ελλάδας, τα τρία χρόνια δεν είναι αρκετά για την αποπληρωμή του δανείου και έτσι καθώς μετά το πέρας της τριετίας η προσαύξηση στο euribor αυξάνεται με επιπλέον 100 μονάδες βάσης ουσιαστικά τα επιτόκια θα είναι και πάλι υψηλά και το πιθανότερο πάνω από το 5%.
  
• Το ύψος των κεφαλαίων του μηχανισμού είναι μέτριο και σίγουρα δεν είναι αρκετά μεγάλο για να στηρίξει την Ισπανία ή την Ιταλία στην περίπτωση μίας οξείας κρίσης χρέους. Είναι, όμως αρκετό για να παράσχει ρευστότητα σε αυτές χώρες σε περίπτωση κρίσης ρευστότητας.
  
• Ο ΜΜΣ θα παρέχει δάνεια μόνο με παράλληλη υποχρέωση του προσφυγόντος κράτους να υπογράψει ένα ‘μνημόνιο’ με σκληρά δημοσιονομικά μέτρα. Επιπλέον, τα κράτη θα υποχρεούνται να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές τους για να πετύχουν αναδιάρθρωση του χρέους τους, σύμφωνα με τις επιταγές της Γερμανίας. Κανείς δε γνωρίζει πώς ακριβώς θα λειτουργήσει στην πράξη ένα τέτοιο εγχείρημα. 
  sofo10