Στη θάλασσα του Κωνσταντίνου Βολανάκη

Στο πρώτο λιμάνι της χώρας, εγκαινιάστηκε αφιερωματική έκθεση στον Κωνσταντίνο Βολανάκη. 

Ο ζωγράφος αναμετρήθηκε με την απεραντοσύνη της θάλασσας, όσο κανείς άλλος. 

Αφοσιώθηκε στις μεταβολές του φωτός επάνω στο νερά της, στην απόδοση του φευγαλέου των κυμάτων, στη ζωή των πλεούμενων και των λιμένων. 

Η καλλιτεχνική του παραγωγή, εκτεινόμενη χρονικά σε περίπου μισό αιώνα, καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρο το β΄ μισό του 19ου και τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, απέδωσε ένα σύνολο έργων που τον καθιέρωσαν ως ιδρυτική μορφή της ελληνικής θαλασσογραφίας...

Κωνσταντίνος Βολανάκης, «Το λιμάνι του Βόλου με φεγγαρόφωτο» (1895-1900, λάδι σε καμβά, 58,5x102 εκ.)

Οι άνθρωποι δεν υπήρξαν ποτέ το κυρίως θέμα του Βολανάκη. Ακόμη κι όταν αποδίδει με λεπτομέρεια τη ζωή του λιμανιού, τα καρνάγια, τα καΐκια και τα ατμόπλοια, αποζητούσε πάντοτε αφορμή για να μιλήσει για τη θάλασσα. Αυτή η ειδική θεματική, με σημαντικούς εκπροσώπους στις εθνικές σχολές όλων των χωρών στη διάρκεια του 19ου αιώνα, αποτελεί για την ελληνική περίπτωση ξεχωριστής σημασίας κατηγορία καθώς συνδέεται με τις πρώτες δεκαετίες αστικοποίησης του ελληνικού χώρου.

Παρά την καθιέρωσή του στη σκηνή του Μονάχου, με σπουδές στη Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών, άμεση εμπορική επιτυχία και διεθνή καταξίωση, η βιωματική σχέση του με τη θάλασσα από τη γέννησή του στο Ηράκλειο της Κρήτης (1837) και ο νόστος της πατρίδας καθιστούν αδύνατον να μείνει στις βαυαρικές Άλπεις. Το 1883, εξαιτίας θεμάτων υγείας της συζύγου του αποφασίζει να μετακομίσει στον Πειραιά.

Κωνσταντίνος Βολανάκης, «Μαζεύοντας τα δίχτυα» (1888-1890, λάδι σε καμβά, 40x70 εκ.)

Η έκθεση στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος με τίτλο «Κωνσταντίνος Βολανάκης – Ο ζωγράφος της θάλασσας επιστρέφει στον Πειραιά» σε επιμέλεια της Μαρίας Μιγάδη, συγκεντρώνει σπουδαία έργα του καλλιτέχνη από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Παρουσιάζονται 52 πίνακες της συλλογής του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, η οποία είναι η μεγαλύτερη με έργα του θαλασσογράφου. Επίσης, το κοινό έχει την ευκαιρία να θαυμάσει σημαντικές ιστορικές συνθέσεις, όπως «Η ναυμαχία της Σαλαμίνας, 1882», από τη συλλογή του Αρχηγείου Ναυτικού, «Η έξοδος του Άρεως, 1894» και «Η άφιξη της πριγκίπισσας Σοφίας στο Φάληρο 1889-1890» από τη συλλογή Ευάγγελου και Κατίγκως Αγγελάκου, καθώς και το εμβληματικό έργο «Το λιμάνι του Πειραιά από τη βασιλική προβλήτα, 1886», από τη συλλογή του Δήμου Πειραιά.

Κωνσταντίνος Βολανάκης, «Το λιμάνι του Πειραιά» (1885-1890,λάδι σε καμβά, 50,5x39,5 εκ.)

Ο κύκλος των εικαστικών ιστορικών αφηγήσεων συμπληρώνεται με τις δυο μεγαλειώδεις ελαιογραφίες του Κωνσταντίνου Βολανάκη της μόνιμης συλλογής του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος, οι οποίες απεικονίζουν πολεμικά ναυτικά γεγονότα της Επανάστασης του 1821: «Η Πυρπόληση του τούρκικου δίκροτου στην Ερεσό» και «H Ναυμαχία του Ναβαρίνου».

Κωνσταντίνος Βολανάκης, «Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας» (1890-1895, λάδι σε καμβά, 79 Χ 114 εκ.)

Το αντικειμενικό πλεονέκτημα της έκθεσης είναι πως κατά τη διάρκειά της θα οργανωθούν ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες και παιδιά. Παράλληλα, μέσα στην έκθεση, οι επισκέπτες έχουν πρόσβαση στη διαδικτυακή αίθουσα τέχνης του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη η οποία περιλαμβάνει εικόνες των ζωγραφικών έργων σε υψηλή ανάλυση, σχολιασμό από ιστορικό τέχνης, και βιβλιογραφία. Κρατήστε κι αυτό: προσφέρει τη δυνατότητα ακουστικής περιήγησης για τα άτομα με προβλήματα όρασης.

Κωνσταντίνος Βολανάκης,  Φέρνοντας την ψαριά (1880-1882, λάδι σε καμβά, 54x74 εκ.)

Περιηγηθείτε στη διαδικτυακή αίθουσα τέχνης του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη, εδώ.

Ακτή Θεμιστοκλέους, Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς. Διάρκεια έως 29 Ιουνίου 2024. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη- Σάββατο: 09:00 – 14:00

Kεντρική φωτ.: Κωνσταντίνος Βολανάκης, «Ηλιοβασίλεμα στην ακτή» (χ.χ., λάδι σε καμβά, 42x66,5 εκ.)

Γιώργος Μυλωνάς