Ποιοι είχαν συμφέρον να “τινάξουν” στον αέρα την ενωμένη Ευρώπη; Το Κατάρ; η Τουρκία; Το Αζερμπαϊτζάν; Και οι τρεις μαζί;φωσε” και που μπορεί να φτάσει;

Μπορεί για μια ακόμη φορά η Ελλάδα να βρίσκεται στο κέντρο αρνητικής δημοσιότητας με αφορμή την υπόθεση της ευρωβουλευτού Εύας Καϊλή και των «μαύρων» συναλλαγών με το Κατάρ, όμως η διαφθορά στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), που απασχολεί την παγκόσμια δημοσιότητα, δεν είναι ελληνικό πρόβλημα.
Ο ερασιτεχνικός τρόπος του κυκλώματος, στο οποίο συμμετείχε η Καϊλή, με τα χρήματα σε σακούλες, έχει δευτερεύουσα σημασία, εάν ισχύει η ερμηνεία ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός ευρύτερου γεωπολιτικού ζητήματος...
Σ’ αυτή την περίπτωση, όλα όσα γνωρίζουμε και όσα ενδεχομένως πληροφορηθούμε προσεχώς, δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από πρόσχημα που αξιοποιήθηκε με απώτερο στόχο τον έλεγχο του παιχνιδιού στις Βρυξέλλες.
Άρα η διαφάνεια και η κάθαρση, που λειτουργούν ως ανάγκη, εν προκειμένω ίσως αποτέλεσαν μέσο εξυπηρέτησης γεωπολιτικού σκοπού. Είναι κανόνας η πληροφορία να αποθηκεύεται για να χρησιμοποιηθεί όταν αποφασιστεί. Και οι πληροφορίες στο διεθνές περιβάλλον συλλέγονται με τις γνωστές διαδικασίες.

• ΝΟΜΙΜΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΛΟΜΠΙΝΓΚ

Οι Βρυξέλλες ακολούθησαν τα χνάρια της Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με τη συνήθη αποστροφή στη συζήτηση για το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, αυτό «αρέσκεται να επηρεάζεται». Το λόμπινγκ είναι νόμιμη και καταγεγραμμένη δραστηριότητα. Παράλληλα, σε αρκετές περιπτώσεις ακολουθεί και μη νόμιμες οδούς, χρησιμοποιώντας τον χρηματισμό για την επίτευξη των στόχων του και στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες.

Θα θυμούνται οι περισσότεροι και τις περιπέτειες του στρατηγού Μάικ Φλιν με το τουρκικό λόμπι στις ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται, ότι ο εν λόγω ήταν η πρώτη επιλογή του προέδρου Τραμπ για τη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας.

Ο Φλιν έλαβε σημαντικό «δωράκι» μισού εκατομμυρίου δολαρίων για να εξυπηρετήσει την επιδίωξη του Ερντογάν να εκδοθεί στην Τουρκία ο ιμάμης Γκιουλέν. Το ποσό δεν εντοπίστηκε σε κάποια βαλίτσα, ή κρυμμένο σε σπίτι. Εντοπίστηκε στον λογαριασμό εταιρίας του γιου του.

Στην Ευρώπη, είναι γνωστό ότι σε παρόμοιες δραστηριότητες έχουν εμπλακεί και άλλα καθεστώτα, όπως για παράδειγμα αυτό του «αδερφού» του Ερντογάν, του Αζέρου πρόεδρου Αλίγιεφ. Ψίθυροι ακούγονται πλέον και για τους Κινέζους.

• Πάντα υπό την προϋπόθεση ότι το κίνητρο των αποκαλύψεων είναι γεωπολιτικό, ουδείς γνωρίζει που θα σταματήσει το γαϊτανάκι των αποκαλύψεων. Είναι πάντως ενδεικτικό ότι όλοι μιλούν πως το σκάνδαλο Καϊλή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου…

Τέτοιες πρακτικές δεν είναι πρωτοφανείς στην ΕΕ. Είναι κοινό μυστικό ότι λαμβάνουν χώρα χρηματισμοί κοινοτικών αξιωματούχων με σκοπό την εξυπηρέτηση κυρίως εταιρικών συμφερόντων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το λόμπινγκ υπέρ του Κατάρ, ομολογουμένως χοντροκομμένο, μετατράπηκε την κατάλληλη στιγμή σε όπλο. Το ερώτημα που παραμένει είναι ποιος το όπλισε και γιατί. Επισήμως δεν θα αποκαλυφθεί τίποτα.

Στα δημοσιογραφικά γραφεία ήταν γνωστή στο επίπεδο της φημολογίας η εκτός των νομίμων ορίων δράση διαφόρων εταιριών λόμπινγκ στις Βρυξέλλες. Χρηματοδοτούνται συνέδρια και άλλες δράσεις με στόχο τη βελτίωση της δημόσιας εικόνας μίας χώρας, ή μεγάλης εταιρίας που πληρώνει, συχνότερα για την επίτευξη κάποιου συγκεκριμένου στόχου, όχι γενικά για βελτίωση της δημόσιας εικόνας.

Είναι, λοιπόν, σχεδόν κανόνας τα δείπνα που οργανώνουν λομπίστες με Επίτροπους, υψηλόβαθμους υπηρεσιακούς παράγοντες της Κομισιόν και βέβαια ευρωβουλευτές.

Αυτά δεν είναι παράνομα, αλλά είναι παράνομος ο χρηματισμός ή η κάθε είδους δωροληψία. Οι βελγικές αρχές από κάπου έλαβαν πληροφορίες για παράνομη δράση ευρωβουλευτών, τις οποίες δεν μπορούσαν να αγνοήσουν, οπότε κινητοποιήθηκαν.

Όπως προαναφέρθηκε, όποιος έδωσε τις πληροφορίες, πιθανότατα δεν ενδιαφερόταν να καταπολεμήσει τη διαφθορά στην ΕΕ, αλλά να την χρησιμοποιήσει. Όταν περνούν δεκαετίες με ένα σύστημα διαφθοράς σε λειτουργία, πολλά τείνουν να θεωρούνται φυσιολογικά. Ως αποτέλεσμα, τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνουν οι εμπλεκόμενοι χαλαρώνουν.

• ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ…

Ποιοι έριξαν τη σπίθα όμως για να ανάψει η φωτιά; Μια ερμηνεία επιχείρησε να συνδέσει την εξέλιξη με τη 15ετή συμφωνία Γερμανίας-Κατάρ για την προμήθεια σε ετήσια βάση δύο εκατ. τόνων υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Η ερμηνεία χωλαίνει, εκτός των άλλων και λόγω της συμμετοχής της αμερικανικής Conoco Phillips στη συμφωνία. Η ενέργεια είναι καθοριστική μεν, αλλά πάντα υποενότητα του γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Η οριστικοποίηση του ελέγχου της Ευρώπης από τις ΗΠΑ μοιάζει σε αυτή τη φάση αρκετά πειστική ως δυνητική ερμηνεία. Ίσως, η εξέλιξη συνδέεται με τις αιτίες του πολέμου στην Ουκρανία, ιδίως στο σκέλος που αφορά τον γεωπολιτικό έλεγχο της Γηραιάς Ηπείρου.

Εξ ου και η υποψία για εμπλοκή των Αμερικανών. Ελλείψει αποδείξεων, όμως, πρέπει να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις, αναζητώντας στοιχεία που ενδεχομένως θα συμπληρώσουν την εικόνα, επιβεβαιώνοντας ή διαψεύδοντας το εν λόγω σενάριο.

Πέραν της Κίνας και της Ρωσίας που θα ήταν προφανείς στόχοι (σ.σ. οι Ρώσοι έχουν αυτή τη στιγμή εξουδετερωθεί), ενδιαφέρον έχει ενδεχόμενη ομαδική δράση των Κατάρ, Τουρκίας, Αζερμπαϊτζάν στην πρωτεύουσα της Ενωμένης Ευρώπης.

Άπαντες οι εμπλεκόμενοι, σε κρατικό και ατομικό επίπεδο, θα λάβουν τα μηνύματά τους για το νέο πλαίσιο του παιχνιδιού. Εάν όντως το μεγάλο διακύβευμα είναι ο γεωπολιτικός έλεγχος της Ευρώπης.

Του ΖΑΧΑΡΙΑ Β. ΜΙΧΑ, Defence Point

*Ζαχαρίας Μίχας
Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA

ΦΩΤΟ: (L-R) European Parliament President Roberta Metsola, President of the S&D Group Iratxe Garcia Perez and President of the European People’s Party (EPP) Manfred Weber converse at the start of the conference of the Presidents at the European Parliament in Strasbourg, France, 13 December 2022. EPA, JULIEN WARNAND