8 Μαρτίου: παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα της γυναίκας.
Μια ακόμη χρονιά με εκδηλώσεις, ημερίδες, δηλώσεις και εορτασμούς.
Θα ειπωθούν και θα γραφτούν πολλά,για την αξία της γυναίκας, για τα προβλήματά της, για την ισότιμη συμμετοχή της στην κοινωνία και...
στα κέντρα λήψης πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων και πολλά άλλα.
Στο κείμενο αυτό δεν θα αναφερθώ στα προβλήματα των γυναικών και πως αυτά αντιμετωπίζονται από την κοινωνία ή το πολιτικό μας σύστημα.
Αλλά, θα αναφέρω τι χάνει σε οικονομικό επίπεδο μια χώρα που υποτιμά τις γυναίκες της.
Από μακροοικονομική σκοπιά, η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας μπορεί αποδεδειγμένα να βοηθήσει την οικονομική ανάπτυξη.Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγή γνώσης, αγαθών και υπηρεσιών, αποτελεί μονόδρομο για την ευημερία των κοινωνιών μας.
Όμως, μόλις οι μισές από τις γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για εργασία, έχουν δουλειά. Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη έως και κατά 27% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ορισμένες χώρες. Το νούμερο αυτό προκύπτει από πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Η συμμετοχή γυναικών στην ηγεσία των επιχειρήσεων συνδέεται με εντυπωσιακά αυξημένη κερδοφορία. Συνοδεύεται από μακροπρόθεσμη στοχοθεσία και μεγαλύτερες επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους.
Εταιρείες με διοικητικά συμβούλια που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το 1/3 από γυναίκες, δείχνουν κέρδη αυξημένα κατά 42%. Στους δε μετόχους, φθάνουν μερίσματα αυξημένα κατά 53%.
Παρόλα αυτά, στην Ευρώπη, τα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιριών στην Ευρώπη αποτελούνται μόνον κατά 14% από γυναίκες. Από τις εταιρείες αυτές, λιγότερο από 3% διευθύνονται από γυναίκες.
Ένα κοινό πλεονέκτημα φαίνεται να διαθέτουν οι 5 πιο ανταγωνιστικές οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον κόσμο: γυναίκες ενταγμένες στην ερευνητική και οικονομική δραστηριότητα. Ο λόγος είναι απλός: οι ανθρώπινοι πόροι – το ταλέντο – είναι πλέον ένας συντελεστής παραγωγής το ίδιο σημαντικός με το κεφάλαιο.
Μια κοινωνία που δεν αξιοποιεί τις γυναίκες είναι μια σπάταλη κοινωνία, που σίγουρα δεν μπορεί να αποτελέσει πρότυπο «έξυπνης ανάπτυξης» για την παγκόσμια κοινότητα.
Η άμεση συνάρτηση οικονομικής ευμάρειας και ίσων ευκαιριών μεταξύ των φύλων καθίσταται προφανής,με μια απλή σύγκριση ανάμεσα σε δυο λίστες του Word Economic Forum: εκείνη της ισότητας των φύλων και εκείνη της ανταγωνιστικότητας. Για το έτος 2014-2015, οι πέντε εκ των δέκα περισσότερο ανταγωνιστικών οικονομιών στον κόσμο ήταν κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Φινλανδία 3η, Γερμανία 4η, Σουηδία 6η, Ολλανδία 8η και Βρετανία 10η. Όμως, οι ίδιες χώρες ήταν ανάμεσα στις είκοσι δικαιότερες χώρες στον κόσμο όσον αφορά στην ισότητα δικαιωμάτων και ευκαιριών μεταξύ των φύλων (Φινλανδία 2η, Γερμανία 14η, Σουηδία 4η, Ολλανδία 13η, Βρετανία 18η).
Αντίστοιχο συμπέρασμα προκύπτει και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην έκθεση προόδου οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής σύγκλισης επισημαίνεται η χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, καθώς επίσης και το μεγάλο μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, κυρίως στις νότιες περιφέρειες της Ευρώπης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ανισότητα αυτή προϋπήρχε της κρίσης. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα ίδια κράτη που παραδοσιακά χαρακτηρίζονται από ευρεία ανισορροπία ισχύος μεταξύ των φύλων, αποδεικνύονται ως τα πιο οικονομικά ευάλωτα κράτη, σε επίπεδο δημοσιοοικονομικών, ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας. Αυτό μας έδειξε η πρόσφατη οικονομική κρίση.
Η συνάρτηση ευημερίας, ανταγωνιστικότητας και ισότητας των φύλων δεν είναι καθόλου τυχαία. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς η καινοτομία που χρειαζόμαστε σήμερα μπορεί να ανθίσει σε ένα συντηρητικό τεχνο-επιστημονικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, εδραιωμένο σε ξεπερασμένες κοινωνικές αντιλήψεις, όπως η άνιση ιεράρχηση των φύλων.Επίσης, μια οικονομία που δεν είναι φιλική προς τις γυναίκες εργαζόμενες και καταλήγει να «τιμωρεί» τη μητρότητα στο όνομα της παραγωγικότητας, είναι μια κοινωνία υπογεννητικότητας και, συνεπώς, δημογραφικού, ασφαλιστικού, δημοσιοοικονομικού, καταναλωτικού και αναπτυξιακού μαρασμού.
Αντίθετα, οι προοπτικές είναι καλύτερες για μια οικονομία που αναγνωρίζει αλήθειες όπως ότι οι γυναίκες είναι ένας ισχυρός οικονομικός παράγοντας. Εκτιμάται ότι επηρεάζουν έως και το 80% των καταναλωτικών δαπανών διεθνώς, δηλαδή μια αγορά 15 τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Για να έρθουμε τώρα σε εθνικό επίπεδο.
Σύμφωνα με το δείκτη παγκόσμιας οικονομικής ανισότητας μεταξύ αντρών και γυναικών του World Economic Forum η Ελλάδα του 2016 είχε την 92η θέση ανάμεσα σε 144 κράτη.
Το ερώτημα είναι γιατί είμαστε τόσο χαμηλά.
Αξίζει να δούμε προσεκτικά των δείκτη αυτό και από τι αποτελείται.
Ουσιαστικά έχουμε τέσσερις συστάδες μεταβλητών: οικονομική ανισότητα, μόρφωση, υγεία, πολιτική εξουσία.
Οι Ελληνίδες δεν υστερούν ούτε στην υγεία, ούτε στη μόρφωση.
Υστερούν στην πολιτική και στην οικονομική ισχύ. Και για να γίνω λίγο πιο προκλητική το πολιτικό μας σύστημα είναι τόσο καλό και ανοιχτό απέναντι στις γυναίκες όσο και οι επιχειρήσεις μας.
Όσον αφορά το εισοδηματικό χάσμα ανδρών και γυναικών η Ισπανία έχει ένα χάσμα 50%, εάν μιλάμε με όρους κατά κεφαλή εισοδήματος. Η Πορτογαλία έχει γύρω στο 30%. Η Ολλανδία γύρω στο 20%. Η Ελλάδα 100% και η Τουρκία άνω του 250%.
Θα πρέπει να σχεδιάσουμε πολιτικές που έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα και δράσεις αξιοποίησης «του άλλου μισού» των ανθρώπινων πόρων μας, προκειμένου να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η εμπειρία κρατών-μελών που βρίσκονται στην αιχμή της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας και παράλληλα έχουν κάνει πράξη την ουσιαστική ισότητα, θα πρέπει αποτελεί μια πηγή έμπνευσης που μπορεί να κινητοποιήσει την χώρα στο σύνολό της.
Προς το παρόν, εν μέσω οικονομικής κρίσης, για χώρες όπως η δική μας, η ανάπτυξη και η ισότητα των φύλων φαίνεται να αποτελούν διακριτές πολιτικές που σπάνια και ευκαιριακά συναντώνται.
Η ισότητα των φύλων για τις χώρες που αγωνίζονται να προσεγγίσουν δεδομένους στόχους παραγωγικότητας και αναπτυξιακά μεγέθη, φαίνεται ίσως ως δευτερεύων πολιτικός στόχος. Η επένδυση σε ποιοτικούς συντελεστές παραγωγικότητας, για παράδειγμα στην παιδεία, την έρευνα, την επιστήμη, την τεχνολογία, μπαίνει σε δεύτερη μοίρα έναντι πιο «πεζών» στόχων άμεσης προτεραιότητας, όπως η δημοσιοοικονομική προσαρμογή.
Επειδή η Ελλάδα χρειάζεται την δημιουργία πρότασης για μια «έξυπνη ανάπτυξη» ώστε να οδηγηθούμε άμεσα στην ανάκαμψη και στη δομική ανασυγκρότηση του παραγωγικού μας μοντέλου δεν μπορεί να μην λάβουμε σοβαρά μια ακόμη σπατάλη από τις πολλές που μας χαρακτηρίζουν.Αυτήν του ανθρώπινου δυναμικού μας λόγω φύλου.
Στον φετινό εορτασμό της Ημέρας της Γυναίκας ας μη μείνουμε στο τυπικό του σκέλος. Χρειάζεται να περάσουμε άμεσα από τον συμβολισμό στην πράξη.
Γιατί ο σεβασμός ανάμεσα στους ανθρώπους, ανάμεσα στα φύλα, δεν θα εμπεδωθεί με αυτονόητο τρόπο στην κοινωνία. Χρειάζεται σκληρή δουλειά από όλους μας.
Ας είναι αυτό το μήνυμα του φετινού εορτασμού της Ημέρας της Γυναίκας.
* Η κ. Βάσω Κόλλια είναι πολιτικός επιστήμων, πρώην Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών.
liberal.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου