Τα 21 πράγματα που μας έμαθε η ελληνική κρίση

Μεταξύ σοβαρού και αστείου. Στο ενδιάμεσο της οικονομικής θεωρίας και της πολιτικής πρακτικής. Βλέποντας τα πράγματα με σοβαρή, αλλά και σκωπτική διάθεση, ο οικονομολόγος της ING, Μαρκ Κλιφ ανάρτησε στο προσωπικό του blog τα 21 πράγματα που μας έμαθε η ελληνική κρίση.

Αυτά είναι τα εξής:

Οι πιστωτές εξακολουθούν να έχουν το πάνω χέρι: Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έλεγε άλλα προεκλογικά και μετά το δημοψήφισμα να θεώρησε πως θα κερδίσει ευνοϊκότερους όρους, εντούτοις αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει σε μια ακόμη πιο σκληρή διαπραγμάτευση.

Η πολιτική κερδίζει την οικονομία, έστω βραχυπρόθεσμα: Υπήρξαν φορές που οι προτάσεις της Ελλάδας πλησίασαν πολύ αυτές των δανειστών, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν μπορούσε να πουλήσει τη συμφωνία στους ψηφοφόρους της.

Η εμπιστοσύνη μετράει: Οι διαπραγματεύσεις πέρασαν από πολλές φάσεις. Ήταν επίπονες και κάποια στιγμή βίαιες. Μόνο μέσω της εμπιστοσύνης, την ύστατη στιγμή, επιτεύχθηκε συμφωνία. Μόνο που η αμοιβαία δυσπιστία παραμένει, καθώς ο Τσίπρας λέει πως δεν πιστεύει αυτή τη συμφωνία.

Μην βασίζεστε σε οικονομικές αναλύσεις: Οι προβλέπεις των δανειστών έχουν αποδειχθεί υπέρμετρα αισιόδοξες υποτιμώντας επανειλημμένα τις ζημιές που έχει υποστεί η ανάπτυξη από τις περικοπές του προϋπολογισμού.

Η λιτότητα έχει πολιτικό κόστος: Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπήδησε από την ύφεση και τη λιτότητα.

Όσο πιο ουσιαστικές γίνονται οι μεταρρυθμίσεις, τόσο πιο δύσκολα εφαρμόζονται: Η διένεξη των τελευταίων μηνών έχει προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην ήδη ισχνή ελληνική οικονομία. Συν τοις άλλοις πυροδότησαν ένα τοξικό πολιτικό κλίμα. Η εποπτεία των δανειστών για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων θα αντιμετωπιστεί με εχθρότητα.

Αν μια στρατηγική έχει αποτύχει, δεν σημαίνει ότι θα εγκαταλειφθεί: Η λιτότητα και η έλλειψη μεταρρυθμίσεων μεγάλωσαν το χρέος αντί να το μικρύνουν. Αυτή η συνταγή θα ακολουθηθεί και σε αυτή τη συμφωνία. Μένει να δούμε αν θα αλλάξει κάτι με τις μεταρρυθμίσεις.

Βεβαιωθείτε πως έχετε ένα σαφές και αξιόπιστο Plan B: Οι απανταχού λαϊκιστές στην Ευρώπη θα πρέπει να προβληματιστούν για το τι συνέβη στην Ελλάδα που βρέθηκε πολύ κοντά στην έξοδο.

Η θεωρία των παιγνίων δύσκολα εφαρμόζεται στην πράξη: Ο Βαρουφάκης που ήταν ειδικός σε αυτά, έχασε. Η Ευρωζώνη είναι ένα παίγνιο όπου μετέχουν πολλοί παίκτες (ο καθένας με τα δικά του κίνητρα) που δρουν αναλόγως.

Υπάρχουν βαθιές διαφορές εντός της Ευρωζώνης: Όχι μόνο στον τρόπο πολιτικής σκέψης, αλλά και στην οικονομία. Η συζήτηση για την Ελλάδα αποκάλυψε παλιές διχόνοιες. Η Γερμανία βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Γαλλία και την Ιταλία.

Η δημοσιονομική ένωση είναι μια μακρινή προοπτική: Μοιάζει μακρινό ακόμη το όνειρο, καθώς δεν υπάρχει αρκετή όρεξη για να μοιραστεί η οικονομική επιβάρυνση σε όλη την Ευρωζώνη.

Η αποπληθωριστική προκατάληψη της Ευρωζώνης: Θα συνεχιστούν οι περικοπές στους προϋπολογισμούς, χωρίς να υπάρχει προσδοκία αντιστάθμισης με μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης.

Η κοινωνική πρόνοια βρίσκεται υπό απειλή: Οι δραστικές μειώσεις στις δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα στέλνουν ένα μήνυμα προς όλους. Οι νέες γενιές θα έχουν λιγότερα από όσα είχαν οι γονείς τους.

Το ευρώ δεν είναι πλέον μη αναστρέψιμο: Το σχέδιο Σόιμπλε για προσωρινό time out έδειξε πως η Ευρωζώνη μπορεί να προχωρήσει ενάντια στην ιδρυτική συνθήκη της.

Χωρίς ανάπτυξη, η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει το χρέος της: Τα προγράμματα στήριξης της ΕΕ υπάρχουν, αλλά είναι μικρά και θα παραδοθούν στην Ελλάδα αργότερα από ότι η λιτότητα και οι μεταρρυθμίσεις.

Το να μεταθέτεις τα πράγματα, τα κάνεις δυσκολότερα: Οι πιστωτές της Ελλάδας εξακολουθούν να μην μιλούν για διαγραφή χρέους φοβούμενοι το πολιτικό κόστος. Έτσι, προτιμούν την επέκταση και την προσποίηση.

Τα επιτόκια θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα: Η ΕΚΤ θα συνεχίσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για να ελέγξει τα επιτόκια.

Το ευρώ θα παραμείνει ένα αδύναμο νόμισμα: Οι ΗΠΑ και η Αγγλία έχουν αποφασίσει να αυξήσουν τα επιτόκιά τους, σε αντίθεση με την ΕΚΤ.

Η ζήτηση στην Ευρωζώνη θα παραμείνει χαμηλά: Η οικονομική ανάπτυξη είναι αδύναμη, ενώ και οι εξαγωγείς προς την Ευρωζώνη θα συνεχίσουν να έχουν πρόβλημα με το αδύναμο ευρώ.

Οι εξαγωγές θα είναι το μόνο φωτεινό σημείο: Οι παραγωγοί στην Ευρωζώνη έχουν επωφεληθεί από την πτώση του ευρώ, καθιστώντας τις τιμές των προϊόντων τους πιο ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μην λαμβάνετε σημαντικές οικονομικές αποφάσεις τη νύχτα: Το τι συνέβη στην τελευταία συνάντηση των ηγετών πρέπει να λειτουργεί ως μια προειδοποίηση. Θολά μάτια και κούραση έπειτα από 16 ώρες διαπραγματεύσεων που έφτασαν έως τις 7 το πρωί.

Διονύσης Μαρίνος

Πηγή:iefimerida.gr