Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2023

Η πρώτη ανάγνωση των κυπριακών εκλογών και οι προκλήσεις

O πρώην ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσε τα προγνωστικά που τον έφερναν στην πρώτη θέση και τώρα καλείται να αναμετρηθεί με τον Α. Μαυραγάνη, πρώην επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας για το Κυπριακό, τον οποίο στήριξε το ΑΚΕΛ, στο δεύτερο γύρο, της 12ης Φεβρουαρίου. Ωστόσο, η διαφορά μεταξύ τους είναι μικρότερη απ’ ότι αναμενόταν.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης συγκέντρωσε τη στήριξη του μεσαίου χώρου και θα διεκδικήσει τη νίκη απέναντι στον Ανδρέα Μαυρογιάννη, υποψήφιο με τη στήριξη ΑΚΕΛ. Το φαβορί ήταν και παραμένει ο Χριστοδουλίδης, ο οποίος κατάφερε να διεμβολίσει την...

κυριαρχία των δυο μεγάλων παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων, του δεξιού ΔΗΣΥ και του άλλοτε κραταιού κομμουνιστικού ΑΚΕΛ.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου αποτελεί το μεγάλο χαμένο του πρώτου γύρου, λόγω της αποτυχίας του να συσπειρώσει το κόμμα του και να αποτρέψει τις διαρροές προς τον Ν. Χριστοδουλίδη. Στην Κύπρο θεωρείται πως του στοίχισε η διαλλακτική στάση του απέναντι στη διαπραγμάτευση με την τουρκική πλευρά, αλλά κυρίως ότι αποτέλεσε τον αποδέκτη της φθοράς της δεκαετούς διακυβέρνησης. Επιβεβαιώθηκε δηλαδή πως μία παράταξη στην Κύπρο δεν μπορεί να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές και να εξασφαλίσει μία τρίτη συνεχόμενη θητεία.

Οι εξαγγελίες του Νεοφύτου προφανώς θεωρήθηκαν ως προεκλογικά τεχνάσματα, εκπροσωπώντας ένα κόμμα που βρισκόταν στην κυβέρνηση για δέκα χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πρόταση για φορολογική μεταρρύθμιση. Δεδομένης της πολυσυλλεκτικής υποψηφιότητας του Νίκου Χριστοδουλίδη, με τη στενή σύνδεση του με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ο Νεοφύτου δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί το χαρτί της συνέχισης της σταθερότητας. Αν και τα ποσοστά της υποψηφιότητας Νεοφύτου δεν ήταν πολύ κάτω από τα ποσοστά που κατέγραψε ο ΔΗΣΥ στις βουλευτικές εκλογές, τώρα θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της τρίτης θέσης.

Το Κυπριακό και η Οικονομία, όπως φυσικά και η αντιμετώπιση της διαφθοράς, είναι τα μεγάλα θέματα που έχει να αντιμετωπίσει ο νέος Πρόεδρος, όποιος και αν είναι αυτός.

Στο μεν Κυπριακό πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι μετά και τις τουρκικές εκλογές οι πιέσεις των Αμερικανών για επανέναρξη των συνομιλιών, θα επανέλθουν. Αλλά δύσκολα θα καταστεί εφικτό να επιτευχθεί πρόοδος, καθώς τόσο η Άγκυρα, όσο και η τουρκοκυπριακή πλευρά υπό τον Ερσιν Τατάρ επιμένουν στη λύση των δυο κρατών ή πιο συγκαλυμμένα σε αναγνώριση «κυριαρχικής ισότητας και ισότιμου διεθνούς στάτους» των Τουρκοκυπρίων.

Τόσο, ο Ν. Χριστοδουλίδης, όσο και ο Α. Μαυρογιάννης έχουν πλούσια εμπειρία από τις διαπραγματεύσεις και δεν αναμένεται να διαφοροποιηθούν ιδιαίτερα στους χειρισμούς. Ένας αστερίσκος παραμένουν οι δογματισμοί του ΑΚΕΛ, που ίσως δεσμεύουν τον κ. Μαυρογιάννη.

Ωστόσο και οι δύο τους αποτελούν μοναδικές περιπτώσεις που δεν προέρχονται από τον σκληρό πυρήνα των παραδοσιακών κομμάτων.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν έχει συμπληρώσει ακόμα τα 50 του χρόνια, καθιστώντας τον ένα τέκνο της γενιάς που μεγάλωσε μετά την εισβολή. Η εμπειρία του στο Υπουργείο Εξωτερικών σημαίνει πως είναι γνώστης των κρίσιμων παραμέτρων για τα κατεχόμενα εδάφη από την τουρκική πλευρά. Βέβαια, άγνωστο είναι κατά πόσο θα επιχειρήσει την υπέρβαση για την εύρεση μίας λύσης για το νησί, τη στιγμή που έχει απέναντι του μία αδιάλλακτη τουρκοκυπριακή ηγεσία, ενώ και στο εσωτερικό των Eλληνοκυπρίων ενδεχομένως να πλειοψηφεί η προοπτική της διατήρησης της στασιμότητας στο Κυπριακό.

Από την άλλη μεριά, τα ψηλά ποσοστά που κατέγραψε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης θα παίξουν τον δικό τους ρόλο. Ο έμπειρος διπλωμάτης χαρακτήριζε τον εαυτό του ως τον απόλυτο υποψήφιο της λύσης και δήλωνε αποφασισμένος να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να ξεκλειδώσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Καθώς το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου παραμένει, θα φανεί κατά πόσο αυτό θα συνδυαστεί με μία νέα δυναμική για την έναρξη διαπραγματεύσεων.

Εξαιρετικά σημαντικό για την εικόνα της Κύπρου διεθνώς, θεωρείται η πολιτική συμμαχιών, τόσο με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, όσο και με την Αίγυπτο και άλλες αραβικές χώρες, ένας τομέας όπου ο Ν. Χριστοδουλίδης διατηρεί ένα πλεονέκτημα από τη θητεία του ως υπουργού Εξωτερικών. Ο Μαυρογιάννης έχει θητεύσει στο υπουργείο Εξωτερικών παλαιότερα ως διευθυντής γραφείου, αλλά και σε πόστα στις Βρυξέλλες.

Έτερο στοίχημα για τον νέο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, η διαχείριση της οικονομικής κρίσης, η εσωτερική διακυβέρνηση και φυσικά η αντιμετώπιση της διαφθοράς. Το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται ακόμη χαμηλότερα στον τελευταίο διεθνή δείκτη διαφθοράς, εξαιτίας του σκανδάλου με τις χρυσές βίζες, η εμπλοκή στην υπόθεση των υποκλοπών με παράνομο λογισμικό (η εταιρεία πριν μετακομίσει στην Ελλάδα είχε την έδρα της στην Κύπρο) και οι εξυπηρετήσεις σε ξένους επιχειρηματίες, σίγουρα προβληματίζουν. Η ανατροπή της αρνητικής διεθνούς εικόνας αναμένεται να αποτελέσει βασική προτεραιότητα του νέου Προέδρου.

Το μείζον ζήτημα φυσικά είναι η αύξηση του κόστους ζωής που προκαλεί αντιδράσεις από τα σωματεία των εργαζομένων και αναμένονται πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του. Το μεγάλο ιδιωτικό χρέος σε συνδυασμό με τον αυξημένο κόστος δανεισμού ουσιαστικά θέτει ως μονόδρομο την εκμετάλλευση των επιχορηγήσεων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της διαχείρισης της κυπριακής οικονομίας μετά την πανδημία.

Ηλίας Τασόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια: