Ελεύθερη η καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης και στην Ελλάδα

Με απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης ανοίγει ο δρόμος για την καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης, προσφέροντας μια αξιόπιστη και κερδοφόρα εναλλακτική καλλιέργεια στους αγρότες

Ελεύθερη και πάλι η καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης στην Ελλάδα. 

Το «πράσινο φως» για την καλλιέργεια της παρεξηγημένης κλωστικής κάνναβης ανάβει η κυβέρνηση ύστερα από δεκαετίες απαγόρευσης στη χώρα μας, προσφέροντας μία αξιόπιστη και κερδοφόρα εναλλακτική πρόταση στους Έλληνες αγρότες...

Πέρα από το επίμαχο συνθετικό «κάνναβη», η κλωστική (βιομηχανική) κάνναβη δεν έχει κανένα άλλο κοινό με την ινδική κάνναβη. Το είδος αυτό, που είναι κοινώς παραδεκτό ότι είναι ακίνδυνο, βρίσκει πλήθος βιομηχανικών εφαρμογών

Το «άνοιγμα» της συγκεκριμένης καλλιέργειας, που από τη δεκαετία του '50 είχε απαγορευτεί στη χώρα κατά παρέκκλιση της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας, επέρχεται με την κατάθεση προς ψήφιση τις επόμενες μέρες στην Ολομέλεια της Βουλής του σχεδίου νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης με αντικείμενο τον Κώδικα για τα ναρκωτικά.

Νομοσχέδιο
Με το σχέδιο νόμου «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών», που πέρασε ήδη από τη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και τη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, προωθείται η εξαίρεση από τις ουσίες που υπάγονται στα ναρκωτικά των προϊόντων κλωστικής κάνναβης (Sativa L).

Συγκεκριμένα, στο άρθρο1 του νομοσχεδίου περί εξαρτησιογόνων ουσιών αναφέρεται ότι «στις παραπάνω ουσίες (ναρκωτικές ουσίες) δεν περιλαμβάνονται τα ακατέργαστα συγκομιζόμενα προϊόντα που προκύπτουν από την καλλιέργεια ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L χαμηλής περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και συγκεκριμένα μέχρι 0,2%, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις καλλιέργειας των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L, οι έλεγχοι τήρησης των όρων και προϋποθέσεων και κάθε σχετικό θέμα».

Πέρα από το επίμαχο συνθετικό «κάνναβη», η κλωστική (βιομηχανική) δεν έχει κανένα άλλο κοινό με την ινδική κάνναβη. Μέχρι σήμερα, όμως, η κλωστική κάνναβη δεν μπορούσε να καλλιεργηθεί στη χώρα μας λόγω της βοτανικής συγγένειας που έχει με την ινδική κάνναβη, η οποία είναι ναρκωτικό (μαριχουάνα), γιατί θεωρούνταν και το είδος αυτό ως ναρκωτική ουσία σύμφωνα με τις απαγορεύσεις του Νόμου 3459/2006 «Κώδικας Νόμων για τα Ναρκωτικά». Ωστόσο, η περιεκτικότητα της κλωστικής κάνναβης σε THC (τετραϋδροκανναβινόλη), μια ψυχοτρόπος ναρκωτική ουσία, είναι μικρότερη από 0,2%, πράγμα που σημαίνει ότι για να υπάρξει επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό από την κατανάλωσή της θα πρέπει να καταναλωθούν τεράστιες ποσότητες με μόνο μία φορά.

Με την απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης, να εξαιρέσει την κλωστική κάνναβη από τα ψυχοτρόπα φυτά, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την καλλιέργειά της ξανά και στην Ελλάδα. Η κλωστική κάνναβη είναι ένα ετήσιο είδος, που ανήκει στην οικογένεια των Cannabaceae. Το είδος αυτό υποδιαιρείται σε πολλά υποείδη. Η κλωστική κάνναβη καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια για τις ίνες της, που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή σχοινιών.

Το είδος αυτό, που είναι κοινώς παραδεκτό ότι είναι ακίνδυνο και βρίσκει πλήθος βιομηχανικών εφαρμογών, καλλιεργούνταν μέχρι σήμερα σε όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα. Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδοτεί επί σειρά πολλών ετών την καλλιέργειά της κλωστικής κάνναβης και παρότι οι γνώστες της καλλιέργειας υπογραμμίζουν ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει το βαμβάκι, η Ελλάδα άφησε για δεκαετίας την ευκαιρία να περάσει ανεκμετάλλευτη. Ο λόγος είχε να κάνει κυρίως με την απροθυμία της πολιτείας να αναλάβει το πολιτικό κόστος κάνοντας τον διαχωρισμό μεταξύ του φυτού που καλλιεργείται για την παρασκευή ναρκωτικών και το φυτό που καλλιεργείται για την παραγωγή ινών.

Κλωστοϋφαντουργία
Παλαιότερα, άλλωστε, στη χώρα μας, και συγκεκριμένα στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, επί δεκαετίες ανθούσε η κλωστοϋφαντουργία που χρησιμοποιούσε ως πρώτη ύλη την κλωστική κάνναβη. Η κάνναβη αποτελούσε διαδεδομένη γεωργική καλλιέργεια και εξαγώγιμο προϊόν, αποτελώντας μάλιστα στήριγμα της οικονομίας πολλών ελληνικών πόλεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1957, οπότε με νόμο απαγορεύτηκε η καλλιέργεια του φυτού, λειτουργούσαν στην Ελλάδα επτά κανναβουργεία που επεξεργάζονταν την ίνα για τη δημιουργία σκοινιών.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ
Αυστηρό το πλαίσιο για τους παραγωγούς στην Ευρώπη

Η καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης δεν απαιτεί χημικά ζιζανιοκτόνα, μεγάλες ποσότητες νερού και ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες, ενώ μπορεί να αποβεί αποδοτικότερη από την καλλιέργεια βαμβακιού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ίδιο το φυτό δεν επιτρέπει τη δράση ζιζανίων, καθαρίζει το έδαφος από τα βλαβερά στοιχεία και το εμπλουτίζει με πολύτιμα συστατικά, προστατεύοντάς το από τη διάβρωση. Είναι ιδανική για συστήματα αμειψισποράς. Eτσι, πολλές χώρες της Ευρώπης άρχισαν να επενδύουν και πάλι στην κάνναβη, ξεκινώντας απευθείας τη βιολογική καλλιέργειά της.

Πέρα από την παραγωγή των πολύ ανθεκτικών της νημάτων, η κλωστική κάνναβη προσφέρει τη δυνατότητα παραγωγής ενός μεγάλου αριθμού προϊόντων, όπως είναι: παραγωγή χαρτιού κάθε είδους (χαρτί εκτυπώσεων, εφημερίδων, συσκευασίας κ.τ.λ.), προϊόντα υφαντουργίας, υλικά κατασκευών (μονωτικά, τούβλα, έπιπλα, συσσωματώματα). Επίσης παράγεται αιθανόλη, αλλά και τάπητες, επενδύσεις αυτοκινήτων κ.ά.

Περιβάλλον
Επίσης, η καλλιέργεια και η μεταποίηση της κλωστικής κάνναβης επιβαρύνουν το περιβάλλον πολύ λιγότερο σε σχέση με την παραγωγή χαρτιού που προέρχεται με βάση το ξύλο των δέντρων και το βαμβάκι. Εχει υπολογισθεί επίσης ότι η απόδοση της κλωστικής κάνναβης σε χαρτί είναι 4 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της χρησιμοποίησης του ξύλου.

Το έλαιο των σπόρων της κλωστικής κάνναβης χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία στη βιομηχανία των καλλυντικών, επειδή έχει πολύ μεγάλη ενυδατική ικανότητα και γι' αυτό χρησιμοποιείται στην παραγωγή κρεμών και αλοιφών.

Η καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης στη Γαλλία και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης επιτρέπεται, αλλά βασίζεται σε έναν αυστηρό κανονισμό λόγω της βοτανικής συγγένειας του φυτού με την ινδική κάνναβη, για την αποφυγή συγχύσεων.

Η καλλιέργεια γίνεται με το σύστημα της συμβολαιακής γεωργίας. Ο καλλιεργητής υπογράφει σχετική σύμβαση με έναν μεταποιητή, ο οποίος έχει τη σχετική άδεια και πιστοποίηση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης της Γαλλίας. Υπάρχει, επίσης, μία Κεντρική Συνεταιριστική Οργάνωση των Παραγωγών της κλωστικής κάνναβης, που υποχρεώνει τους παραγωγούς της να συμπληρώνουν ένα σχετικό ερωτηματολόγιο, αλλά ταυτόχρονα υποχρεούται ο παραγωγός να ειδοποιήσει εγγράφως την τοπική αστυνομία για την καλλιέργεια αυτή.

Ο παραγωγός υποχρεούται επίσης να διατηρεί τις συσκευασίες των σπόρων που χρησιμοποίησε, ώστε να αποδεικνύεται η ακρίβεια της δηλώσεως του παραγωγού όσον αφορά την ποικιλία που χρησιμοποίησε, σε πιθανούς ελέγχους. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, η περιεκτικότητα των σπόρων της κλωστικής κάνναβης σε THC δεν πρέπει να ξεπερνά το 0,2%. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ομαλή καλλιέργεια του φυτού. Οι ποικιλίες που επιτρέπονται στη Γαλλία να καλλιεργούνται είναι:

Ποικιλίες για παραγωγή ινών Beniko, Carmagnola, Cs, Delta Liosa, Delta 405, Fedora 17, Futura 75, Fibranova, Red κ.ά.

Η ΕΕ ενισχύει αγρότες και επιχειρήσεις μεταποίησης

Από το 1990 η Ευρωπαϊκή Ενωση (Οδηγία 1308/1990) έχει αναγάγει την κάνναβη σε μία από τις πλέον προνομιούχες καλλιέργειες. Συγκεκριμένα, η EE ενισχύει τους παραγωγούς για την καλλιέργεια ορισμένων ποικιλιών κάνναβης που προορίζονται για την παραγωγή ινών.

Βασική προϋπόθεση είναι η περιεκτικότητα των φυτών σε τετραϋδροκανναβινόλη να μην υπερβαίνει το 0,2%. Για τη χορήγηση της ενίσχυσης αυτής απαιτείται επίσης η σύναψη σύμβασης για τη μεταποίηση του προϊόντος. Παράλληλα, προβλέπεται και ενίσχυση για τους μεταποιητές.

Από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, πάντως, το Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ) και το Εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε μελέτη με τίτλο «Σχέδιο καλλιέργειας κλωστικής κάνναβης και κλωστικού λιναριού στην Ελλάδα» υπογράμμιζαν ότι «η κλωστική κάνναβη είναι δυνατόν να αποτελέσει μια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και η μεταποίησή της σημαντικό παράγοντα πράσινης ανάπτυξης».

Ιστορία
Μέχρι το 1800 το σπορέλαιο από κάνναβη κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας κατανάλωσης φωτιστικού λαδιού. Με τη διάδοση του λαδιού φάλαινας η χρήση του σπορέλαιου κάνναβης για φωτισμό περιορίστηκε.

Επίσης, σχεδόν όλα τα χρώματα και τα βερνίκια περιείχαν σπορέλαιο κάνναβης. Από το 1937 και μετά σχεδόν όλες οι βαφές φυσικής προέλευσης αντικαταστάθηκαν από πετροχημικά προϊόντα.

ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
Παράγει περισσότερα από 25.000 προϊόντα

Η κλωστική κάνναβη καλλιεργείται παγκοσμίως, όντας μία ποικιλία με διεθνώς αναγνωρισμένες οικολογικές ιδιότητες και το σύνολο του υπέργειου μέρους του είναι πλήρως αξιοποιήσιμο και μπορεί να παράγει περισσότερα από 25.000 προϊόντα όπως ίνες για υφαντά, χαρτί, οικοδομικά υλικά, χρώματα-βερνίκια βαφές, είδη κοσμητικής, φαγητό και συμπληρώματα διατροφής, ενέργεια, βελτιωτικά εδάφους κ.ά.

Είναι φυτό που αναπτύσσεται με μεγάλη ταχύτητα, μέσα σε 6 μήνες φτάνει σε ύψος τα 6 μέτρα. Στον Καναδά καλλιεργούνται 24 ποικιλίες που φτάνουν σε ύψος 2-4,5 μέτρα.

Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται από αυτό το φυτό είναι οι σπόροι και το έλαιο που περιέχουν. Επίσης, οι βλαστοί του για την παραγωγή νημάτων που χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη τους αντοχή και οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την παραγωγή σχοινιών, υφασμάτων, αλλά και χαρτιού αλλά και ως υλικό κατασκευών (μονωτικό).

Το φυτό της κλωστικής κάνναβης φτάνει έως και τα έξι μέτρα ύψος και η ίνα του είναι ιδιαίτερα ανθεκτική. Ενώ ένα νωπό βαμβακερό ύφασμα κάποια στιγμή θα μουχλιάσει, ένα νωπό κανναβικό ύφασμα δεν θα μουχλιάσει ποτέ. Είναι ενδεικτικό ότι από κάνναβη παράγεται και ο καμβάς, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για δεκαετίες στα πανιά των πλοίων.

Εκτός από ίνες για υφαντά, σχοινιά, σπάγκους και υλικά μονώσεων από το υπέργειο μέρος της φυτείας, η κάνναβη παράγει και πλήθος άλλων προϊόντων. Από την ξυλώδη μάζα μπορεί να παραχθεί χαρτί υψηλής ποιότητας (η κάνναβη παράγει τέσσερις φορές περισσότερες ίνες ανά στρέμμα από τα δέντρα, ενώ ο πολτός της δεν περιέχει τα τοξικά υποπροϊόντα του κομμένου ξύλου), μοριοσανίδες, υλικά μονώσεων (οι ίνες κάνναβης έχουν άριστες ηχομονωτικές και θερμομονωτικές ιδιότητες) και οικοδομής. Από την εντεριώνη των στελεχών, υλικά για στρώμνη αλόγων ιππασίας και μικρών οικιακών ζώων. Από τους σπόρους, τροφή ωδικών πτηνών (κανναβούρι), έλαιο για καλλυντικά, σαπούνια, κτηνοτροφές, βερνίκια κ.ά. Με ό,τι μένει μετά την επεξεργασία, μπορούν να παρασκευαστούν βελτιωτικά εδάφους καλλωπιστικών και κηπευτικών φυτών.

Ο πολτός της, τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καύσιμη ύλη.

www.ethnos.gr

primeconomy