Αστυνομία - Νοοτροπία = 0-1

Η κυβέρνηση το 2019 εξελέγη -μεταξύ άλλων- με το ζήτημα της ασφάλειας ως σημαία.

Και πάρα τα επιμέρους λάθη, τα πήγε καλά.

Αποκατάστησε την τάξη στα Εξάρχεια, διέλυσε καταλήψεις, αναβάθμισε την αστυνομία τόσο ηθικά, όσο και υλικοτεχνικά, προστάτευσε επιτυχώς τα σύνορα της χώρας από υβριδικές απειλές και «σφράγισε» τόσο τα χερσαία, όσο και τα θαλασσιά σύνορα. 

Το 2023 επανεξελέγη, μεταξύ άλλων- και για αυτή της την επιτυχία.

Όμως όπως έλεγε ο βρετανός πρωθυπουργός ΜακΜίλαν, «τα γεγονότα» είναι αδυσώπητα στην πολιτική. Σε μια στιγμή μπορούν να αμαυρώσουν επιτυχίες ετών και να ακυρώσουν φιλότιμες προσπάθειες ικανών ανθρώπων...

Η δολοφονική επίθεση εισαγόμενων χούλιγκαν και τα λάθη που έγιναν στην αλληλουχία γεγονότων πριν τις κακουργηματικές πράξεις, είναι μια τέτοια περίπτωση.

Κυβέρνηση και αστυνομία αδίκησαν τους εαυτούς τους και έβαλαν ένα ακατανόητο αυτογκόλ σε έναν αγώνα, στον οποίον παίζουν μόνοι τους…

Δε θα αναφερθώ σήμερα σε λύσεις, διότι δεν υπάρχουν. Τουλάχιστον όχι, όπως τις αντιλαμβάνεται ο μέσος πολίτης.

Οι καρατομήσεις έχουν την αξία τους. Εκτονώνουν τα πνεύματα και συμβολίζουν την διάθεση της Πολιτείας να μην κάνει τα στραβά μάτια σε πλημμελή εκτέλεση καθηκόντων. Δεν αποτελούν όμως ουσιαστική λύση σε ένα σύνθετο πρόβλημα.

Το ζήτημα δεν είναι ποτέ ένα γεγονός, όσο τραγικό και αν είναι.

Το ζήτημα είναι οι γενεσιουργές αιτίες ενός συμβάντος, οι οποίες λειτουργούν επί σειρά ετών και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη συμφορά.

Διαβάζουμε σήμερα – και πολύ περισσότερο θα διαβάσουμε τις επόμενες μέρες- για ανικανότητα.

Οι γνωστοί αφορισμοί σε μια χώρα, η οποία αντιλαμβάνεται τα πάντα συναισθηματικά.

Η ΕΛ.ΑΣ δεν είναι ανίκανη. Αντιθέτως! Σε οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία κατατάσσεται ανάμεσα στα κορυφαία αστυνομικά σώματα της Ευρώπης.

Διαθέτει σοβαρές παραγωγικές σχολές, οι οποίες βγάζουν άρτια εκπαιδευμένα στελέχη, που καμία σχέση δεν έχουν με τα στερεότυπα άλλων εποχών.

Που πάσχει; Εκεί που πάσχει ολόκληρη η χώρα.

Στο ζήτημα της νοοτροπίας.

Σε αυτόν τον απόλυτα καθοριστικό παράγοντα, ο οποίος διαφοροποιεί τους επιτυχημένους από τους αποτυχημένους. Τον θρίαμβο από την καταστροφή.

Κάνεις δε μας έμαθε, ότι η τήρηση των κανόνων και των διαδικασιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μας.

Να ξεχωρίζουμε την όποια χαλαρότητα της προσωπικής μας ζωής, από την σοβαρότητα που απαιτεί ο επαγγελματικός μας βίος.

Για όλους μας, η αυστηρή τήρηση των κανόνων είναι «τυπολατρία» και όποιος την εφαρμόζει είναι «κολλημένος» και απαξιώνεται αυτομάτως.

Λόγος πολύς γίνεται για τον αποτρεπτικό ρόλο της αστυνομίας. Έχω γράψει πολλάκις, ότι το έγκλημα είναι ζήτημα κοινωνικό και η αστυνομία δεν μπορεί να πολεμήσει τις αιτίες της εγκληματογένεσης. Αυτό που μπορεί να κάνει, είναι να καταστέλλει (κάτι που έκανε επιτυχώς στην περίπτωση αυτή) αλλά και να προλαμβάνει την εκδήλωση παράνομων πράξεων.

Με ποιον τρόπο; Με το δίκτυο πληροφορίων που διαθέτει και με την αναπροσαρμογή των περιπολιών και του συστήματος παρακολούθησης στα δεδομένα που παρέχουν οι πληροφορίες.

Οι αρχές επιτηρούσαν τις ορδές hooligans καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Μόλις το κομβόϊ διασπάστηκε – προφανώς για να μπερδέψει τις αρχές- το παιχνίδι χάθηκε. Κάνεις δεν ήξερε το επόμενο βήμα και προφανώς το δίκτυο πληροφοριών δεν λειτούργησε, ως προς τις επόμενες κινήσεις των δολοφόνων.

Ακόμα θυμάμαι την αστυνομική εκπαίδευση στο Σικάγο, τμήματα της οποίας παρακολούθησα, ως ειδικευόμενος επιστήμων.

«Ποιος ειδοποιεί ποιον» ήταν κάτι στο οποίο επέμεναν φορτικά!

Ποιος θα ενημερώσει ποιον σε περίπτωση ανάγκης; Ποιος θα εφαρμόσει το «σχέδιο Β» αν κάτι πάει στραβά; Ποιος θα καλύψει τα κενά;

Μην ξεχνάμε, ότι οι αστυνομικές επιχειρήσεις εξελίσσονται, μέσα στην κοινωνία και όχι σε ελεγχόμενες συνθήκες. Το ενδεχόμενο να ανατραπούν τα δεδομένα είναι όχι μόνο πιθανό, άλλα σχεδόν βέβαιο.

Είναι προφανές, ότι εκεί χάθηκε το παιχνίδι. Μόλις άλλαξαν οι συνθήκες και δε μπορούσε να ακολουθηθεί η πεπατημένη, το καλά οργανωμένο σχέδιο πήγε περίπατο.

Αμαυρώνοντας την εικόνα ενός άξιου αστυνομικού σώματος.

Κοστίζοντας τη ζωή ενός νέου ανθρώπου.

Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας αποκαλέσει «κολλημένο» επειδή θέλετε να καλύψετε όλα τα ενδεχόμενα στη δουλειά σας, χαμογελάστε με συγκατάβαση και συνεχίστε.

Τώρα ξέρετε…..

Κωνσταντίνος Δούβλης

* Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης.