Ελληνική ΑΟΖ και Ευρωπαϊκή Γεωπολιτική

Του  Νίκου Λυγερού

Όταν εξετάζουμε τη Μεσόγειο αντιλαμβανόμαστε ότι όλα τα νησιά της είναι ευρωπαϊκά και μάλιστα ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στη Μεσόγειο. 

Επιπλέον, αυτή η ΑΟΖ είναι συνεκτική, ιδιότητα η οποία είναι ουσιαστική και για τα δρομολόγια των πλοίων, ειδικά για τα LNG, και ακόμα περισσότερο για τους αγωγούς φυσικού αερίου ή πετρελαίου. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει εδώ και καιρό μια ανεξάρτητη πηγή ενέργειας από τη Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν. 

Τώρα με τα... κοιτάσματα που βρέθηκαν στο Ισραήλ και στην Κύπρο έχει πρόσβαση σε αυτά μέσω της Ελλάδας. 

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει και την εξόρυξη φυσικού αερίου στην Κύπρο, αλλά και τη θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ. Διότι ο συνδυασμός των δύο με τις απαιτήσεις του Ισραήλ δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης ενός οριζόντιου ενεργειακού κόμβου στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Αυτός ο άξονας έχει μια γεωπολιτική σημασία, η οποία είναι πολύ ισχυρή και δεν έχουμε ακόμη αντιληφθεί στην πατρίδα μας τις επεκτάσεις της. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκτά με αυτό το νέο πλαίσιο μια ιστορικότητα, η οποία σχετίζεται βέβαια με την παλαιότερη ιστορία της. Και πάνω σε αυτό το ιστορικό υπόβαθρο, βλέπουμε διαχρονικά νοητικά σχήματα που διασχίζουν τους αιώνες. Όταν εξετάζουμε αποκλειστικά τα οικονομικά συμφέροντα, διότι υπάρχει έλλειψη στρατηγικής, δεν αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλο είναι το βάθος της κοινής μας ιστορίας. 

Όταν όμως μελετάμε τη γεωπολιτική της περιοχής, είμαστε αναγκασμένοι ν’ αποδεχτούμε ότι η γεωοικονομία δεν ορίζει τα πάντα. Υπάρχουν στοιχεία πιο θεμελιακά που αναδεικνύει η τοποστρατηγική, τα οποία λειτουργούν ως μια ανοιχτή δομή. 

Πάνω σε αυτή βασίζεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και δεν είναι τυχαίο βέβαια που η ένταξη της Κροατίας ενσωματώνει και τη μεγαλύτερη ΑΟΖ από τις πρώην Γιουγκοσλαβικές χώρες. 

Το τοπολογικό και συνεκτικό στοιχείο που ελαχιστοποιεί τα σύνορα, ενώ ταυτόχρονα μεγιστοποιεί τα εμβαδά λειτουργεί με έναν αποτελεσματικό τρόπο και για το θέμα της ΑΟΖ. Είναι λοιπόν σημαντικό να ξεπεράσουμε τις φοβίες μας, τώρα που τα γεωπολιτικά δεδομένα έχουν αλλάξει ριζικά με τη θέσπιση της Κυπριακής ΑΟΖ και με τις τρεις συμφωνίες της Κύπρου με την Αίγυπτο, τον Λίβανο κα το Ισραήλ. 

Το άνοιγμα υπάρχει ήδη και πρέπει ν’ ακολουθήσουμε το δρόμο για να πείσουμε τους πάντες ότι δεν είναι ανάγκη να μας πιέζουν οικονομικά, αφού προσφέρουμε μεγάλες δυνατότητες στον τομέα της ενέργειας. 

Με τη θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ δίνουμε ένα σήμα σε όλους ότι δεν πρόκειται να περιμένουμε παθητικά. Θα αντισταθούμε αποτελεσματικά στις οικονομικές πιέσεις δείχνοντας ότι περνάμε σε μια νέα φάση πιο δυναμική και αποτελεσματική προς όφελος όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι πρόκειται για ανάπτυξη και όχι μόνο για οικονομία.

Νίκος Λυγερός