Αυτό που φοβούνταν εξ αρχής αρκετοί σκεπτόμενοι παράγοντες, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, δείχνει ήδη να συμβαίνει. Η «ελληνική περίπτωση» εξελίσσεται πλέον σε θρυαλλίδα πιεστικών εξελίξεων για άλλες χώρες του Νότου, με πρώτο «ντόμινο» την Πορτογαλία, σε εφαλτήριο πτωτικών προσδοκιών για το ευρώ- και κατ επέκταση σε «δαμόκλειο σπάθη» για την ίδια την Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Η εξέλιξη αυτή εντείνει τις πιέσεις προς τις ηγέτιδες ευρωπαϊκές δυνάμεις να αντιδράσουν συντεταγμένα, πλην όμως ενδεχομένως να ωθήσει και σε βεβιασμένους χειρισμούς, ιδίως στην περίπτωση της Γερμανίας, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο ενός «ατυχήματος», όπως εκ των υστέρων θεωρείται ότι συνέβη, με την κατάρρευση της Lehman Brothers.Κι αυτό καθώς η κυβέρνηση Μέρκελ καλείται να στηρίξει άμεσα την Ελλάδα ενώ...
...η κοινή γνώμη της χώρας της είναι αντίθετη, κι έχοντας μπροστά της κρίσιμες εκλογές που μπορούν να πλήξουν σοβαρά την κυβέρνηση της.
Εν ολίγοις, το ελληνικό πρόβλημα χρηματοδότησης, έχει πλέον εξελιχθεί σε κομβικό θέμα που θα επηρεάσει δραματικά την περαιτέρω εξέλιξη της ΟΝΕ, είτε προς την κατεύθυνση της περαιτέρω οικονομικής ενοποίησης, είτε δημιουργώντας πλέον φυγόκεντρες δυνάμεις, κάτι που ορισμένοι εκτιμούν ως πιθανό, τουλάχιστον στην περίπτωση της Γερμανίας.
Προφανώς στο συγκεκριμένο παιχνίδι, σημαντικό ρόλο παίζουν οι διεθνείς κερδοσκόποι, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, που γνωρίζουν τα παραπάνω δεδομένα. Οι κερδοσκόποι, χρησιμοποιώντας την «ευκαιρία» της Ελλάδας, ανεβάζουν τώρα τον «πήχη» του προβλήματος, μέσω της Πορτογαλίας, δοκιμάζοντας στην πράξη τις αντοχές της ΟΝΕ και των ισχυρών της κρατών.
Το χειρότερο δε είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν- με ελληνική αφετηρία- σε μια περίοδο που υπάρχουν εκτιμήσεις ακόμη και για την εκδήλωση μιας διεθνούς κρίσης «κρατικών χρεών», καθώς κάτι τέτοιο είναι σύνηθες επακόλουθο των τραπεζικών κρίσεων, όπως αυτή που εκδηλώθηκε ανά τον κόσμο το 2008-2009.
Κατά πόδας ακολουθεί η Πορτογαλία, έπεται η Ισπανία;
Ενδεικτικό του τι συμβαίνει στην πράξη είναι το γεγονός ότι η Πορτογαλία βρίσκεται πλέον – στα μάτια των αγορών- στην θέση που βρισκόταν η Ελλάδα, περίπου στα μέσα του Ιανουαρίου, όταν ήδη είχε ξεσπάσει πανικός εσωτερικά για τις δημοσιονομικές εξελίξεις και η χώρα βαλλόταν καθημερινά από ξένα δημοσιεύματα.
Το spread του 10ετους ομολόγου της Πορτογαλίας, ξεπέρασε χθες τις 240 μονάδες (επίπεδα στα οποία βρισκόταν τον Ιανουάριο το αντίστοιχο ελληνικό ομόλογο) ενώ τα «ασφάλιστρα κινδύνου», τα περιβόητα πλέον CDS, για το πενταετές ομόλογο της, έφτασαν χθες τις 347 μονάδες βάσης, περίπου όσο ήταν τα αντίστοιχα ελληνικά, στα μέσα του Γενάρη.
Κι όλα αυτά χωρίς η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή χώρα να έχει κατηγορηθεί για αναξιοπιστία όπως η Ελλάδα, ή να έχει βρεθεί (ακόμη) στο επίκεντρο έντονα αρνητικών δημοσιευμάτων- και βεβαίως πριν ακόμη γίνει γνωστή η χθεσινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της, από την Standard & Poors.
Ελάχιστη ώρα μετά ακολούθησε η νέα υποβάθμιση της χώρας μας από τον ίδιο οίκο σε επίπεδο “junk”.
H αδιαφανής- κι ενδεχομένως χειραγωγούμενη- αγορά των CDS «προεξοφλoύσε» χθες το μεσημέρι πιθανότητα χρεοκοπίας για την Πορτογαλία σε ποσοστό… 26%, (σ.σ. εμείς είχαμε ήδη φτάσει το… 46%) σε χειρότερη δηλαδή θέση από την Ισλανδία και την Λετονία- και σε απόσταση αναπνοής από την Ουκρανία.
Ανεβασμένα σε υψηλά ποσοστά, σε σχέση με τον Ιανουάριο είναι επίσης τα spreads (και τα CDS) της Ισπανίας. To spread του 10ετούς ομολόγου της ήταν χθες στις 105 μονάδες (έναντι 73 στις 15/1) και το CDS ήταν στις 188 μονάδες, έναντι 122 στις 14/01.
Χθες επίσης, είχαμε και το συμβάν της οριακής υπερκάλυψης σημαντικής έκδοσης εντόκων γραμματίων της Ιταλίας, παρά το αυξημένο επιτόκιο, που ευλόγως επιβάρυνε το κλίμα.
Στο μεταξύ, σε προχθεσινή του ανάλυση με τίτλο «Greek bail out : Containment or Contagion» ο οίκος Fitch αφού πρώτα εξετάζει την πορεία των CDS της Ελλάδας και της Πορτογαλίας., καταλήγει ότι σε αμφότερες εκδηλώνονται ισχυρές πιέσεις με προσδοκίες για αδυναμία πληρωμών που αυξάνονται για την περίοδο 1 έτους.
Στη συνέχεια, μελετώντας την εξέλιξη των CDS σε ευρώ και των CDS σε δολάρια για τον κίνδυνο της Γερμανίας, του οικονομικού «στυλοβάτη» δηλαδή της ΟΝΕ, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αγορά των «ασφαλίστρων κινδύνου» εκτιμά πως η παροχή του πακέτου στήριξης στην Ελλάδα , είναι πιθανό ότι δεν θα καταφέρει να περιορίσει την χρηματοδοτική κρίση εντός των ελληνικών συνόρων.
Αντιθέτως, σημειώνει, είναι πιθανό να επιδράσει σε όλες τις οικονομίες της ευρωζώνης, λόγω εκτεταμένων «ανησυχιών» για την αξία του Ευρώ.
Τα λάθη των «ισχυρών» Ευρωπαίων
Ωστόσο τα «διλλήματα» που αντιμετωπίζουν τώρα οι ισχυροί μας εταίροι στην ΟΝΕ, οφείλονται σε σημαντικό βαθμό σε πολιτικά σφάλματα του προηγούμενου διαστήματος, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, σημειώνοντας τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Την αρχική άρνηση των Γερμανών να συζητήσουν οποιοδήποτε πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα
- Το γεγονός ότι οι πρώτες ανακοινώσεις για «στήριξη» από την ΟΝΕ τον Μάρτιο, ήταν εξαιρετικά ασαφείς και δημιούργησαν μεγάλες αμφιβολίες για το αν υπάρχει σχέδιο.
- Το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα τα 45 δις. ευρώ – που προβλέπει το σχέδιο- θεωρούνται από εκπροσώπους των αγορών ως «ασπιρίνη» για το ελληνικό πρόβλημα, δημιουργώντας την αίσθηση ότι η χώρα μας δεν θα έχει λύση για τις μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης της το 2011 και το 2012Κι έτσι έρχονται στο προσκήνιο τα «σενάρια» για τυχόν επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους, την οποία μάλιστα εμφανίστηκε χθες να θέτει επίσημα επί τάπητος με δήλωση του, εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος της κας Μέρκελ!
Είναι προφανές ότι οιαδήποτε αναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους, όσο ομαλή, προσχεδιασμένη και «ήπια» αν είναι, θα έχει συνέπειες όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Ειδικότερα δε, στην Ευρώπη.
Αν μάλιστα δεν είναι ούτε ομαλή ούτε ήπια, (εφόσον δηλαδή προβλέπει μείωση του ύψους του χρέους, εις βάρος των δανειστών, και μάλιστα σοβαρή) οι συνέπειες μπορεί να είναι ζοφερές.
Κι αυτό καθώς σχεδόν το 85% του ελληνικού χρέους το κατέχουν ξένοι επενδυτές με τα μεγαλύτερα ποσά να αφορούν γαλλικές και δευτερευόντως γερμανικές τράπεζες (περίπου 75 και 45 δις. δολάρια αντιστοίχως)
Σαφώς εξαιρετικά δυσμενής θα είναι και η επίδραση στο status της ίδιας της ΟΝΕ και του ευρώ, ενώ μεγάλη θα είναι και η πιθανότητα «μετάστασης» σε άλλες χώρες με δυσμενή δημοσιονομικά στοιχεία.
Κατά τις εκτιμήσεις ξένων οίκων όμως, προκειμένου να σταματήσει να συζητείται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, (με όλες τις βλαπτικές επιδράσεις που έχει στις αγορές ομολόγων) απαιτείται (πέραν της εφαρμογής σκληρών μέτρων περικοπής των κρατικών δαπανών, διαρθρωτικών αλλαγών κ.λ.π. από την πλευρά της χώρας μας) η χρηματοδότηση της χώρας μας επί τριετία με ποσό της τάξεως των 100-150 δις. ευρώ συνολικά, κάτι που προς το παρόν δεν συζητείται από τους εταίρους μας.
Κίνδυνος ανεξέλεγκτων συνεπειών
Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένους αναλυτές, είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει διάθεση από την πλευρά ορισμένων τουλάχιστον εταίρων μας, να δοθεί στην Ελλάδα, βοήθεια τόσο μεγάλου ύψους.
Το μέχρι τώρα συμπέρασμα πάντως, αναφέρει στο euro2day.gr υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, είναι ένα. «Οι προσδοκίες των Ευρωπαίων ότι θα χαλιναγωγούσαν την έκταση του προβλήματος είτε με ασαφείς υποσχέσεις βοήθειας, είτε με την απλή ύπαρξη ενός μηχανισμού στήριξης, είτε απλά με την διαδικασία ενεργοποίησης αυτού του μηχανισμού, αποδείχτηκαν φρούδες.
Κι αυτό θα πρέπει να απασχολήσει τους πάντες. Διότι μέχρι στιγμής δεν είναι μόνον η ελληνική κυβέρνηση που φάνηκε να μην συνειδητοποιεί την έκταση του προβλήματος, με αποτέλεσμα να σύρεται από τις αγορές. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με την κορυφή της πολιτικής ηγεσίας της ΟΝΕ.
Περαιτέρω λανθασμένοι ή ανεπαρκείς χειρισμοί, είτε από ελληνικής πλευράς, είτε κυρίως, σε αυτή τη φάση, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενδέχεται να κλιμακώσουν την κρίση σε επίπεδα που λίγους μήνες πριν θα φάνταζαν αδιανόητα, με βαριές συνέπειες για όλη την Ευρώπη».
Υπό το πρίσμα όλων αυτών των εξελίξεων, δεν παύει να είναι άμεση και επιτακτική η απαίτηση ενεργοποίησης της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδος, ειδικώς δε της κυβέρνησης, για την αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας και τη λήψη μέτρων που πραγματικά θα «ξαφνιάσουν» (ευχάριστα) τις αγορές, αναφέρουν στο euro2day.gr παράγοντες της αγοράς, κάνοντας μνεία των χθεσινών δηλώσεων του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και των απόψεων πολιτικών και μη προσωπικοτήτων.
του Γιώργου Παπανικολάου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου