Μέχρι πρότινος ελάχιστοι έδιναν σημασία στις προειδοποιήσεις αναλυτών σαν του Μακότο Νότζι για το ενδεχόμενο η δεύτερη μεγάλη οικονομία του κόσμου να αντιμετωπίσει κερδοσκοπικές πιέσεις ελληνικού τύπου. Τώρα όμως ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας υπαινίχθηκε ότι υπάρχει όντως τέτοιος κίνδυνος.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Μασάακι Σιρακάουα κάλεσε την περασμένη εβδομάδα τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Γιούκιο Χατογιάμα να θέσει υπό έλεγχο το δημόσιο χρέος της χώρας που αποτελεί το μεγαλύτερο του κόσμου ως αναλογία του ΑΕΠ, προειδοποιώντας ότι η εμπιστοσύνη των επενδυτών δεν πρέπει να θεωρείται διασφαλισμένη από την επαύριο της ελληνικής περιπέτειας.
Είναι συνήθως οι πολιτικοί που επιτίθενται στην Τράπεζα της Ιαπωνίας, αλλά τώρα η Τράπεζα ανταπέδωσε την επίθεση.
Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ιαπωνίας συγκεκριμένα προειδοποίησε ότι ένα δημοσιονομικό ναυάγιο απειλεί τη χώρα. Και αυτό συμβαίνει ιδίως επειδή η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα άρχισε να αυξάνει το προεξοφλητικό επιτόκιο κι αυτό συνεπάγεται ό,τι ακριβώς τρέμει η Ιαπωνία: ότι οδεύουμε προς αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων παγκοσμίως που θα αυξήσει το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιαπωνία έχει δικό της νόμισμα, ελέγχει τη νομισματική της πολιτική, έχει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και αποταμιεύσεις κάπου 15 τρις δολαρίων με τις οποίες καλύπτει το χρέος της όταν τα πράγματα ζορίζουν. Περισσότερο του 90% των εκδόσεων των κρατικών ομολόγων αγοράζονται εγχωρίως.
Παρόλα αυτά η Ιαπωνία αντιμετωπίζει μια ανησυχητική τριπλή πρόκληση στα χρόνια που μέλλεται να έρθουν: Αποπληθωρισμό, δημογραφική επιβάρυνση και τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης που την απειλούν με υποβαθμίσεις.
Ο αποπληθωρισμός επιδεινώνεται, όπως φαίνεται από την πτώση του αποπληθωρισμένου ΑΕΠ κατά 3% στο τέταρτο τρίμηνο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση από το 1955 που άρχισαν οι καταγραφές και που υποδεικνύει πόσο δύσκολο θα είναι το 2010.
Η σταθερή ροή των προβληματικών νέων για εταιρείες όπως η Toyota και η Japan Airlines επιβαρύνει το οικονομικό κλίμα στη χώρα, ενώ τα πρωτοσέλιδα για επιδείνωση του αποπληθωρισμού αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά την κατανάλωση.
Αν και η γήρανση του ιαπωνικού πληθυσμού αποτελεί όντως ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης αποδίδουν μεγαλύτερη προσοχή στην δυναμική της οικονομίας. Τον περασμένο μήνα ο οίκος Standard & Poor’s προειδοποίησε ότι μπορεί να υποβαθμίσει την ΑΑ αξιολόγηση της χώρας και η υποβάθμιση ίσως επίκειται.
Οι αγορές περιμένουν ακόμη από την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Χατογιάμα να παρουσιάσει σχέδια για την αποκατάσταση των δημοσιονομικών της χώρας. Ο κίνδυνος είναι ότι μετά την αναταραχή του χρέους στην Ευρώπη οι επενδυτές μπορεί να στρέψουν την προσοχή τους και να βάλουν στο στόχαστρο στην Ιαπωνία. Η κυβέρνηση προετοιμάζει επί του παρόντος μια πολύ μεγάλη έκδοση ομολόγων για τη χρηματοδότηση του σπάταλου προϋπολογισμού της για το οικονομικό έτος που αρχίζει την 1η Απριλίου.
Οι κρατικοί αξιωματούχοι της Ιαπωνίας ίσως μπουν στον πειρασμό να ζητήσουν τη βοήθεια της Goldman Sachs προκειμένου να αφαιρέσουν μέρος του χρέους από τον προϋπολογισμό τους όπως έκαναν και οι Έλληνες. Σε κάθε περίπτωση δεν τους μένει παρά ελάχιστος χρόνος για να βρουν τρόπους για τη διατήρηση του υψηλού δανεισμού τους δίχως να διακινδυνέψουν μια αναταραχή στις αγορές. Και καθώς οι κρατικοί αξιωματούχοι του Τόκιο ζυγίζουν τις επιλογές τους αρκετοί διαχειριστές hedge funds όπως οι David Einhorn και Greenlight Capital στοιχηματίζουν στην κατάρρευση της αγοράς των ιαπωνικών ομολόγων. Είναι σίγουρο ότι θα έχουμε κάποια αύξηση στις αποδόσεις των ιαπωνικών ομολόγων. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Ιαπωνίας είναι 1,32% έναντι 3,77% των αμερικανικών και 4,17% των βρετανικών. Όταν όμως το δημόσιο χρέος σου είναι διπλάσιο από το μέγεθος της οικονομίας σου, ακόμη και μια μετριοπαθής αύξηση στις αποδόσεις σε επιβαρύνει πολύ.
Το γεν παραμένει ακόμα ισχυρό. Είναι δυνατό η μείωση της εμπιστοσύνης στα ιαπωνικά δημοσιονομικά θα οδηγήσει στην κάμψη του; Οι βιομήχανοι θα ευνοούσαν μια ασθενέστερη ισοτιμία, ωστόσο η πτώση του νομίσματος μπορεί να αποσταθεροποιήσει την Ιαπωνία, όπως και κάθε οικονομία.
«Ο αποπληθωρισμός θα αποτελέσει ένα χαρακτηριστικό της ιαπωνικής οικονομίας για δύο τρία χρόνια τουλάχιστον» λέει ο Γκλεν Μαγκουάιρ, επικεφαλής οικονομολόγος Νοτιοανατολικής Ασίας της Societe General στο Χονγκ Κονγκ. «Αυτό σημαίνει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά και το γεν θα εξασθενήσει. Το ερώτημα είναι πόσο».
Η κίνηση της FED για αύξηση του προεξοφλητικού επιτοκίου δανεισμού των τραπεζών κατά 0, 25 μονάδες στο 0,75% έχει οδηγήσει στην ενίσχυση του δολαρίου. Καθώς η FED και η Τράπεζα της Ιαπωνίας κινούνται προς διαφορετικές κατευθύνσεις - η FED αποσύρει ρευστότητα, η Τράπεζα της Ιαπωνίας την ενισχύει – το γεν θα ολισθήσει Το θέμα είναι η διολίσθηση να γίνει με εύκτακτο και διαχειρίσιμο τρόπο.
Το γεν θα υποστεί πιέσεις και εξαιτίας της αύξησης των αντιπαραθέσεων ανάμεσα στην κεντρική τράπεζα και την κυβέρνηση. Την περασμένη βδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Ναότο Καν ανταπέδωσε τις επιθέσεις πιέζοντας την κεντρική τράπεζα να υιοθετήσει έναν πληθωρισμό - στόχο για να σταθεροποιήσει τις πτωτικές τιμές. Ο κεντρικός τραπεζίτης απάντησε με έκκληση για δημοσιονομική υπευθυνότητα.
Προφανώς και θα ήταν καλύτερα οι αψιμαχίες αυτές να μην δημοσιοποιούνται. Παρόλα αυτά αναμένεται ότι η αντιπαράθεση μεταξύ των σχεδιαστών της δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής της Ιαπωνίας θα ενισχυθεί κατά το 2010.
Το σίγουρο είναι πως το Τόκιο δεν έχει καμιά στρατηγική ανάπτυξης δίχως τη συνδρομή του υψηλού δανεισμού και των μηδενικών επιτοκίων. Οι ελπίδες ότι η νίκη του Χατογιάμα στις εκλογές του Αυγούστου θα σήμαινε νέα σκέψη στα παλιά προβλήματα έχουν ήδη ξεφτίσει. Η συνταγή είναι ίδια: μαζικές πωλήσεις ομολόγων και στροφή στην ποσοτική χαλάρωση όπως εισήχθη το 2006. Οι μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ιαπωνίας και την αντιμετώπιση της ενίσχυσης των Κινέζων αναβάλλονται. Αυτό που πρέπει να περιμένουμε είναι αύξηση του ιαπωνικού δημόσιου χρέους, υψηλότερες αποδόσεις και ακόμη χαμηλότερη ανάπτυξη. Ακόμα και αν η Ιαπωνία δεν αποτελεί την επόμενη Ελλάδα, το υψηλό χρέος της θα της δυσκολέψει την πορεία. Κι αυτά δεν είναι καλά νέα για τους επενδυτές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου