"Από το «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» στο «Μνημόνιο ίσον χρεοκοπία»"

Eίναι πια ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι η κυβέρνηση  έχει εισέλθει σε τροχιά αποσταθεροποίησης. 

Η πολιτική εμβέλεια του διλήμματος «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» συνεχώς συρρικνώνεται.  

Έχει περάσει ανεπιστρεπτί ο καιρός που οι κυβερνώντες και τα παπαγαλάκια τους διαβεβαίωναν αλαζονικά ότι η ασκούμενη πολιτική είναι η λύση και χλεύαζαν όσους προειδοποιούσαν γι’ αυτό που ήδη συντελείται.  

Αποδεικνύεται ότι η συνταγή της τρόικας όχι μόνο δεν εγγυάται διέξοδο από την κρίση, αλλά βυθίζει την οικονομία στην ύφεση, οδηγώντας τη στη χρεοκοπία.

Η πρόσφατη ...

διαδήλωση επιβεβαίωσε ότι, εκτός από τις αντιστάσεις των κάθε φορά θιγόμενων επαγγελματικών ομάδων, αναπτύσσεται και ένα κίνημα συνολικής αμφισβήτησης του Μνημονίου, το οποίο ροκανίζει την εκλογική επιρροή της κυβέρνησης αλλά και τη δυνατότητά της να κυβερνά.

Ο Γιώργος Παπανδρέου αναζητούσε εναγωνίως διέξοδο στην Ευρώπη.  

Η Άνγκελα Μέρκελ, όμως, του επιφύλαξε ανώμαλη προσγείωση. Προς το παρόν τουλάχιστον, το μόνο που συζητά είναι η επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου από την ΕΕ.

Η εξέλιξη αυτή επιδεινώνει ένα ιδιαιτέρως δυσμενές πολιτικό κλίμα. Οι ενδοκυβερνητικές αντιθέσεις, οι δυσλειτουργίες και τα προβλήματα συντονισμού δεν είναι περιστασιακά φαινόμενα. Είναι σε μεγάλο βαθμό απόρροια της ολοένα και μεγαλύτερης δυσκολίας του Παπανδρέου και των υπουργών του να εφαρμόσουν την πολιτική του Μνημονίου. Είναι σημάδια ότι η κυβέρνηση αρχίζει να παραπαίει.

Από την πλευρά της, η τρόικα επιχειρεί να αντιμετωπίσει το αδιέξοδο που προκαλεί η συνταγή της με μία φυγή προς τα εμπρός. Οι πιέσεις για νέα και ολοένα πιο επώδυνα μέτρα καθίστανται ασφυκτικές. Κατηγορεί την κυβέρνηση Παπανδρέου για ολιγωρία. Κατηγορία που επαναλαμβάνουν και όσοι θεωρούν το Μνημόνιο όχι απλώς αναγκαίο κακό, αλλά «ευλογία» (για να θυμηθούμε τη ρήση Πάγκαλου).

Η κυβέρνηση Παπανδρέου είναι μία ομάδα κατά κανόνα ερασιτεχνών, χωρίς στρατηγική, χωρίς μέθοδο και χωρίς καθοδηγητικό κέντρο. 

Έχοντας στην πραγματικότητα παραχωρήσει ατύπως στους δανειστές την αρμοδιότητα χάραξης πολιτικής, το μόνο που κάνει η ίδια είναι να σερβίρει τις πολιτικές που της υπαγορεύει η τρόικα. Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται την κοινή γνώμη είναι εισαγόμενος. Τα εκβιαστικά διλήμματα του τύπου «Μνημόνιο ή χρεοκοπία», που σε μεγάλο βαθμό έχουν ακινητοποιήσει την ελληνική κοινωνία, δεν είναι τίποτε άλλο από παραλλαγή της τακτικής του σοκ, που το ΔΝΤ έχει ήδη εφαρμόσει σε άλλες χώρες.

Στη θέση του καταρρέοντος κλεπτοκρατικού, σπάταλου και ανορθολογικού μοντέλου, είναι ζωτική ανάγκη να θεμελιωθεί ένα υγιές και παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης.  

Αντί γι’ αυτό, με την καθοδήγηση της τρόικας, η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται το σοκ που έχει προκαλέσει στην κοινωνία ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, για να επιβάλει μια θεραπεία, η οποία, αντί να βελτιώνει, επιδεινώνει την κατάσταση του «ασθενούς», αντί να ανατάσσει την οικονομία, προκαλεί οικονομικά και στη συνέχεια κοινωνικά ερείπια.

Η Ελλάδα έχει περιέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. 

Αντί για τη νεοφιλελεύθερη συνταγή της τρόικας, διέξοδο μπορεί να εγγυηθεί μόνο ένα εθνικό σχέδιο εξυγίανσης και ανασυγκρότησης της οικονομίας και της κοινωνίας. 

Τα προβλήματα της χώρας έχουν ιθαγένεια και ιθαγένεια πρέπει να έχουν και οι λύσεις. Χρειαζόμαστε νέα πολιτικά εργαλεία, νέες αποτελεσματικές πρακτικές. Έξυπνοι και ρεαλιστικοί τρόποι έχουν κατά καιρούς προταθεί, αλλά παραμένουν στα συρτάρια. 

Το έλλειμμα ήταν πάντα στην πολιτική βούληση.

Μία πολιτική στοχευμένων δραστικών παρεμβάσεων θα μπορούσε να εξοικονομήσει τεράστιους πόρους και να συρρικνώσει σε σύντομο χρόνο το έλλειμμα, λόγω της γιγαντιαίας λεηλασίας και σπατάλης του δημόσιου χρήματος. 

Η κριτική ότι αυτά είναι μη ρεαλιστικά υποκρύπτει ιδιοτέλεια ή ανοησία. Είναι αλήθεια ότι η κοινή γνώμη έχει βαρεθεί να ακούει για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για πάταξη της διαφθοράς, για λειτουργικό εκσυγχρονισμό του κράτους κ.λπ., επειδή αυτές οι επαγγελίες έμειναν επί δεκαετίες συνθήματα. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το γεγονός ότι το ριζικό νοικοκύρεμα αποτελεί ζωτική ανάγκη.

Το ίδιο ισχύει και για τις λιμνάζουσες αναπτυξια κές δυνατότητες της χώρας. Εάν υπήρχε εθνικό σχέδιο εκμετάλλευσης αυτών των δυνατοτήτων, η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να υπερβεί το φαύλο κύκλο της ύφεσης, στον οποίο την έχει εγκλωβίσει το Μνημόνιο, και σύντομα να εισέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. 

Μία τέτοια σφαιρική πολιτική θα έστελνε ένα έμπρακτο μήνυμα ότι η κυβέρνηση δεν μαζεύει απλώς χρήματα, αλλά ότι πραγματικά θεμελιώνει ένα νέο υγιές και παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης.

Σταύρος Λυγερός

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα"