Πολύ σωστά είπε σε πρόσφατη συνέντευξη ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε ότι: “Η άμβλυνση των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας του συμφώνου σταθερότητας και η δημιουργία νέων χρεών θα είναι για τις ευρωπαϊκές χώρες το μεγαλύτερο σφάλμα που μπορεί να γίνει".
Είναι κάτι που έχω πει εδώ και πολλά χρόνια. Δεν μπορείς...
δηλαδή να εξυγιάνεις την οποιαδήποτε οικονομία προσθέτοντας νέα χρέη, νομίζοντας ότι αυτά τα νέα χρέη θα αυξήσουν την οικονομική δραστηριότητα περισσότερο από το ποσοστό επιπλέον χρέους, με σκοπό να πετύχεις μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Πολύ απλά κάτι τέτοιο δεν θα γίνει στην Ελλάδα (και στις περισσότερες περιπτώσεις χωρών της Ευρώπης) για πολλούς λόγους.
Αφενός στην Ευρώπη έχουμε δημογραφικό πρόβλημα. Ο πληθυσμός της Ευρώπης (όπως και της Ιαπωνίας) έχει αρχίσει και μειώνεται ή απλά είναι σταθερός. Δεν έχουμε δηλαδή την προσδοκία ότι σε 20 χρόνια θα είμαστε περισσότεροι και άρα, θα έχουμε εξ ορισμού περισσότερη οικονομική δραστηριότητα επειδή έχουμε περισσότερο πληθυσμό. Στην τωρινή φάση, ακόμα και αν το ευρωπαϊκό χρέος μείνει σταθερό ονομαστικά (κάτι που δεν προβλέπεται ακόμα), το κατά κεφαλήν χρέος θα αυξάνεται σαν αποτέλεσμα του δημογραφικού προβλήματος.
Ένας άλλος λόγος είναι διότι ο αναπτυξιακός πολλαπλασιαστής που θεωρητικά παίρνεις για κάθε ευρώ νέου χρέους, έχει αποδεχτεί ότι δεν λειτουργεί και τόσο καλά εδώ και αρκετά χρόνια.
Υπάρχουν δυο βασικοί λόγοι για αυτό. Ο ένας έχει να κάνει με τα επίπεδα χρέους στην Ευρώπη που είναι παντού αυξημένα. Όσο μεγαλύτερο το χρέος, τόσο λιγότερο το όφελος (μάλιστα πάνω από το 90% χρέους επί του ΑΕΠ ίσως να μην υπάρχει όφελος). Ο δεύτερος λόγος είναι, για να μπορείς να διεγείρεις την οικονομία για να έχεις περισσότερη ανάπτυξη από τα λεφτά που ξοδεύεις για αυτή την ανάπτυξη, θα πρέπει να έχεις μια ανταγωνιστική οικονομία ώστε αυτά τα λεφτά να μην φύγουν από την οικονομία, ή να έχεις μια κλειστή οικονομία (δραχμή, φραγμούς κτλ).
Στην περίπτωση της Ελλάδος για παράδειγμα, αν αρχίσεις και ξοδεύεις λεφτά με σκοπό να προκαλέσεις ανάπτυξη, το μόνο που θα κανείς είναι να σου μείνει το χρέος, διότι τα λεφτά αυτά λόγω τους χρέους που έχουμε, δεν θα μπορούν να προσφέρουν ανάπτυξη τέτοια ώστε να πέσει ο λόγος χρέος προς ΑΕΠ. Δεύτερον, τα περισσότερα από αυτά θα... τσουβαλιαστούν και θα πάνε στο εξωτερικό, διότι ακόμα κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη σε τίποτα και σε κανέναν.
Όσον αφορά τα δάνεια για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχει υποσχεθεί η ΕΚΤ, δεν θα δοθούν με τα γνωστά ελληνικά κριτήρια από το παρελθόν που όλοι ξέρουμε. Δανεικά και αγύριστα (θαλασσοδάνεια) δεν υπάρχουν, και για να μπορείς να πάρεις ένα τέτοιο δάνειο, θα πρέπει να είσαι αξιόχρεος. Πέραν του ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ζήτηση για πιστώσεις, δεν υπάρχουν και αρκετοί αξιόχρεοι πιστωτές ώστε να μπορούν να δοθούν λεφτά με το τσουβάλι ακόμα και αν υπήρχαν.
Η κατάληξη είναι ότι ας μην περιμένει η ελληνική πολιτική ηγεσία λεφτά με το τσουβάλι προκειμένου να τα σπαταλήσει στην οικονομία (όπως στο παρελθόν), για να νομίζουμε ότι έχουμε ανάπτυξη.
Άρα τι επιλογές έχουμε;
Ουσιαστικά καμία. Έτσι όπως τα έχουμε κάνει (και μην έχετε καμία αμφιβολία ότι εμείς τα έχουμε κάνει) έχουμε έναν πολύ δύσκολο δρόμο μπροστά μας.
Και επειδή τα λεφτά θα είναι δυσεύρετα, όσο περισσότερο αλλάζουμε το πως λειτουργεί αυτή η οικονομία, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε να ανακάμψουμε μακροπρόθεσμα, είτε μας διαγραφεί το χρέος είτε όχι και είτε πάρουμε λεφτά ή όχι, από την ΕΚΤ ή από αλλού.
george.kesarios@capital.gr
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου