Οι τελευταίες εξελίξεις καθιστούν αναγκαία την ανάληψη διορθωτικών πρωτοβουλιών στις σχέσεις Αθήνας - Τρίπολης.
Η NAVTEX την οποία εξέδωσε χθες η Αθήνα κατόπιν αιτήματος της Κοινοπραξίας που έχει αναλάβει το Οικόπεδο «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» αφορά περιοχές νοτιότερα από την περιοχή που είχε δεσμευθεί στις 7 Νοεμβρίου, αλλά βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες αρκετά βορειότερα της μέσης γραμμής την οποία έχει ορίσει η Ελλάδα μονομερώς ως εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της (βάσει του νόμου Μανιάτη και ελλείψει συμφωνίας με τη Λιβύη)...
Η Λιβύη το 2019 πριν την υπογραφή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου είχε αντιδράσει στην αδειοδότηση των Οικοπέδων νοτίως της Κρήτης υποστηρίζοντας ότι εμπίπτουν σε λιβυκή υφαλοκρηπίδα την οποία βεβαίως υπολογίζει (χωρίς πάντως να έχει γνωστοποιήσει μονομερώς συντεταγμένες στον ΟΗΕ) με μετακίνηση της μέσης γραμμής προς Βορρά, διαγράφοντας την επήρεια της Γαύδου και άλλων νησίδων και με βάση τη γραμμή κλεισίματος του Κόλπου της Σύρτης.
Μετά το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019 δημιουργήθηκαν βεβαίως νέα δεδομένα, καθώς εάν επιχειρηθεί από τη Λιβύη (με τη στήριξη της Τουρκίας) να υποστηριχθεί ότι ο τρόπος υπολογισμού του Τουρκολιβυκού θα αφορά όλη την περιοχή νοτίως της Κρήτης - και με νοητή προέκταση προς τα δυτικά της σημερινής γραμμής παράνομης οριοθέτησης Τουρκίας - Λιβύης - τότε ένα τεράστιο μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας θα βαφτιζόταν λιβυκό. Και η Λιβύη θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι οι περιοχές των σημερινών ερευνών…επικαλύπτουν τη Λιβυκή υφαλοκρηπίδα. Και για τον λόγο αυτό αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, η συνέχιση της σιωπής ή η επίσημη αντίδραση της Τρίπολης.
Καλά ενημερωμένες πηγές πάντως δεν αποκλείουν η αντίδραση να έρθει τελικά μέσω Τουρκίας με την επίσπευση υλοποίησης του τελευταίου Μνημονίου που υπέγραψε η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά και τον ορισμό περιοχών για έρευνες με τουρκικό ερευνητικό σε αυτές ακριβώς τις περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, τις οποίες η Λιβύη θα επιχειρήσει να σφετερισθεί με τους ακραίους και παράλογους υπολογισμούς του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Ανάγκη αποσαφήνισης της πολιτικής έναντι της Λιβύης
Την ίδια ώρα όμως είναι αναγκαία η επανεξέταση των σχέσεων με τη Λιβύη όπως διαμορφώθηκαν μετά το επεισόδιο της 17ης Νοεμβρίου.
Το επεισόδιο στο αεροδρόμιο της Τρίπολης έχει μεγαλώσει το ρήγμα με την Τρίπολη και δυσκολεύει τους χειρισμούς, καθώς η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά συνεχίζει να εκπροσωπεί νόμιμα τη χώρα και πολλές ευρωπαϊκές χώρες μάλιστα έχουν απευθείας επαφές μαζί της προκειμένου να εδραιώσουν τη θέση τους στη Λιβύη.
Την Παρασκευή στο περιθώριο της 4ης υπουργικής συνόδου του Ευρωμεσογειακού φόρουμ, η λίβυα ΥΠΕΞ, Ν.Μανγκούς, είχε την ευκαιρία για συναντήσεις με ευρωπαίους ομολόγους της (Ισπανία, Μάλτα), αλλά και με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζ.Μπορέλ. Στη συνάντηση μάλιστα με τον κοινοτικό αξιωματούχο η κα.Μανγκούς, σύμφωνα με τα λιβυκά ΜΜΕ, σε μια σαφή αιχμή εναντίον του Ν.Δένδια «εξέφρασε τις θέσεις της Λιβύης, απορρίπτοντας προκλήσεις που έχουν στόχο την κυριαρχία της ή προσπαθούν να υπονομεύσουν τις διμερείς σχέσεις της με τους γείτονές της στη Μεσόγειο».
Ο γάλλος πρέσβης μόλις χθες ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών της Λιβύης τη δημιουργία μηχανισμού αναθεώρησης και ενεργοποίησης των συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ των δύο χωρών και για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι γαλλικές εταιρείες στην επανέναρξη των εργασιών τους στη Λιβύη.
Η Αθήνα δεν θα μπορεί να κρύβει για πολύ το κεφάλι στην άμμο και να υποκρίνεται ότι δεν υπάρχει κυβέρνηση στη Λιβύη. Ακόμη και σε μια στιγμή κρίσης θα είναι υποχρεωμένη να αποτανθεί σε όποιον έχει στα χέρια του τη σφραγίδα του κράτους της Λιβύης και αυτός προς το παρόν είναι ο κ.Ντμπεϊμπά. Και η όποια πίεση είτε από την Ε.Ε. είτε από τις ΗΠΑ θα ασκηθεί προς τον κ.Ντμπεϊμπά και σε αυτό θα πρέπει να έχει ρόλο και παρουσία η Ελλάδα. Κυρίως όμως δεν μπορεί να αυτοαποκλεισθεί η Ελλάδα από τις εξελίξεις σχετικά με τη Λιβύη. Για παράδειγμα, εάν κληθεί η Ελλάδα στη Διάσκεψη του Βερολίνου, θα αρνηθεί τη συμμετοχή της ώστε να μη νομιμοποιήσει την κα.Μανγκούς;
Θα πρέπει να αναζητηθεί άλλη φόρμουλα από αυτή της πλήρους διακοπής των σχέσεων με τη Λιβύη και αυτό θα πρέπει να γίνει με τρόπο που θα διασώζει τα προσχήματα και θα εκφράζει τη βούληση διατήρησης των σχέσεων με την κρατική οντότητα της Λιβύης και έντονη αποδοκιμασία των παράνομων και αυθαίρετων ενεργειών της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Η αποστολή πρεσβευτή ή έστω επιτετραμμένου (ακόμη κι αν υποχρεωθεί να παραδώσει τα αντίγραφα διαπίστευσης στην κα.Μανγκους ως επικεφαλής του υπουργείου Εξωτερικών) είναι επιβεβλημένη.
Η διατήρηση της εντύπωσης που δημιουργήθηκε και διακινήθηκε τεχνηέντως στην Τρίπολη, ότι η Ελλάδα αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας και υποστηρίζει τις δυνάμεις του Χαφτάρ και του Α.Σάλεχ στην Ανατολική Λιβύη, θα πρέπει να αντιστραφεί. Ακόμη και μετά την ομαλοποίηση της κατάστασης στη Λιβύη (που πάντως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα) οι δυνάμεις της Δυτικής Λιβύης θα έχουν ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών της χώρας και δεν θα πρέπει να συντηρηθεί αυτή η εικόνα εχθρότητας με την Ελλάδα.
Ενεργή στο παιχνίδι
Με πρωτοβουλίες εκτονωτικές της έντασης που δεν θα αλλάζουν αλλά αντίθετα θα ενισχύουν την ελληνική θέση, περί απαράδεκτης υπέρβασης των αρμοδιοτήτων που είχε η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, η Αθήνα οφείλει να μείνει ενεργή στο παιγνίδι της Λιβύης έστω και εάν από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη δεν έχει να περιμένει και πολλά.
Η απουσία κάθε επαφής δεν επιτρέπει και την αξιοποίηση του «ευρωπαϊκού χαρτιού», (με τελευταίο το ισχυρό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, καταδίκης του Μνημονίου του 2019), ώστε και όσοι από την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά δεν ανήκουν στον κύκλο επιρροής της Άγκυρας, αλλά και η κοινή γνώμη, να ενημερωθούν για τον λόγο της κρίσης στις σχέσεις με την Ελλάδα αλλά και για τον θετικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στήριξης προς τη Λιβύη.
Είναι σαφές ότι η ανελαστική θέση που υιοθετήθηκε από το ΥΠΕΞ, κινείται στο πλαίσιο της αιγυπτιακής θέσης που δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση της Τρίπολης (αν και το Κάιρο διατηρεί επιτετραμμένο στην Τρίπολη). Όμως η Αίγυπτος έχει άλλου είδους συμφέροντα και βαρύνοντα ρόλο για τις εξελίξεις στη Λιβύη και θα πρέπει να υπάρχει από πλευράς Καίρου ένα πολύ ισχυρό «επιχείρημα» ώστε να υιοθετήσει ο κ.Δένδιας την πολιτική της απονομιμοποίησης της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά. Ενα επιχείρημα, που θα ξεπερνά τη συμφωνία για τη συνεργασία στη΄Ερευνα και Διάσωση και θα έχει πολύ πιο ουσιαστικό και επιχειρησιακό χαρακτήρα σε περίπτωση ενδεχόμενης πρόκλησης της Τουρκίας με όχημα την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Η κυβέρνηση οφείλει να αποσαφηνίσει τη θέση της σχετικά με τη Λιβύη και εάν αναγνωρίζει την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά (με όλους τους περιορισμούς που υπάρχουν στη δικαιοπρακτική της δυνατότητα) ή όχι.
Η NAVTEX την οποία εξέδωσε χθες η Αθήνα κατόπιν αιτήματος της Κοινοπραξίας που έχει αναλάβει το Οικόπεδο «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» αφορά περιοχές νοτιότερα από την περιοχή που είχε δεσμευθεί στις 7 Νοεμβρίου, αλλά βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες αρκετά βορειότερα της μέσης γραμμής την οποία έχει ορίσει η Ελλάδα μονομερώς ως εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της (βάσει του νόμου Μανιάτη και ελλείψει συμφωνίας με τη Λιβύη)...
Η Λιβύη το 2019 πριν την υπογραφή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου είχε αντιδράσει στην αδειοδότηση των Οικοπέδων νοτίως της Κρήτης υποστηρίζοντας ότι εμπίπτουν σε λιβυκή υφαλοκρηπίδα την οποία βεβαίως υπολογίζει (χωρίς πάντως να έχει γνωστοποιήσει μονομερώς συντεταγμένες στον ΟΗΕ) με μετακίνηση της μέσης γραμμής προς Βορρά, διαγράφοντας την επήρεια της Γαύδου και άλλων νησίδων και με βάση τη γραμμή κλεισίματος του Κόλπου της Σύρτης.
Μετά το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019 δημιουργήθηκαν βεβαίως νέα δεδομένα, καθώς εάν επιχειρηθεί από τη Λιβύη (με τη στήριξη της Τουρκίας) να υποστηριχθεί ότι ο τρόπος υπολογισμού του Τουρκολιβυκού θα αφορά όλη την περιοχή νοτίως της Κρήτης - και με νοητή προέκταση προς τα δυτικά της σημερινής γραμμής παράνομης οριοθέτησης Τουρκίας - Λιβύης - τότε ένα τεράστιο μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας θα βαφτιζόταν λιβυκό. Και η Λιβύη θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι οι περιοχές των σημερινών ερευνών…επικαλύπτουν τη Λιβυκή υφαλοκρηπίδα. Και για τον λόγο αυτό αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, η συνέχιση της σιωπής ή η επίσημη αντίδραση της Τρίπολης.
Καλά ενημερωμένες πηγές πάντως δεν αποκλείουν η αντίδραση να έρθει τελικά μέσω Τουρκίας με την επίσπευση υλοποίησης του τελευταίου Μνημονίου που υπέγραψε η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά και τον ορισμό περιοχών για έρευνες με τουρκικό ερευνητικό σε αυτές ακριβώς τις περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, τις οποίες η Λιβύη θα επιχειρήσει να σφετερισθεί με τους ακραίους και παράλογους υπολογισμούς του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Ανάγκη αποσαφήνισης της πολιτικής έναντι της Λιβύης
Την ίδια ώρα όμως είναι αναγκαία η επανεξέταση των σχέσεων με τη Λιβύη όπως διαμορφώθηκαν μετά το επεισόδιο της 17ης Νοεμβρίου.
Το επεισόδιο στο αεροδρόμιο της Τρίπολης έχει μεγαλώσει το ρήγμα με την Τρίπολη και δυσκολεύει τους χειρισμούς, καθώς η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά συνεχίζει να εκπροσωπεί νόμιμα τη χώρα και πολλές ευρωπαϊκές χώρες μάλιστα έχουν απευθείας επαφές μαζί της προκειμένου να εδραιώσουν τη θέση τους στη Λιβύη.
Την Παρασκευή στο περιθώριο της 4ης υπουργικής συνόδου του Ευρωμεσογειακού φόρουμ, η λίβυα ΥΠΕΞ, Ν.Μανγκούς, είχε την ευκαιρία για συναντήσεις με ευρωπαίους ομολόγους της (Ισπανία, Μάλτα), αλλά και με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζ.Μπορέλ. Στη συνάντηση μάλιστα με τον κοινοτικό αξιωματούχο η κα.Μανγκούς, σύμφωνα με τα λιβυκά ΜΜΕ, σε μια σαφή αιχμή εναντίον του Ν.Δένδια «εξέφρασε τις θέσεις της Λιβύης, απορρίπτοντας προκλήσεις που έχουν στόχο την κυριαρχία της ή προσπαθούν να υπονομεύσουν τις διμερείς σχέσεις της με τους γείτονές της στη Μεσόγειο».
Ο γάλλος πρέσβης μόλις χθες ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών της Λιβύης τη δημιουργία μηχανισμού αναθεώρησης και ενεργοποίησης των συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ των δύο χωρών και για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι γαλλικές εταιρείες στην επανέναρξη των εργασιών τους στη Λιβύη.
Η Αθήνα δεν θα μπορεί να κρύβει για πολύ το κεφάλι στην άμμο και να υποκρίνεται ότι δεν υπάρχει κυβέρνηση στη Λιβύη. Ακόμη και σε μια στιγμή κρίσης θα είναι υποχρεωμένη να αποτανθεί σε όποιον έχει στα χέρια του τη σφραγίδα του κράτους της Λιβύης και αυτός προς το παρόν είναι ο κ.Ντμπεϊμπά. Και η όποια πίεση είτε από την Ε.Ε. είτε από τις ΗΠΑ θα ασκηθεί προς τον κ.Ντμπεϊμπά και σε αυτό θα πρέπει να έχει ρόλο και παρουσία η Ελλάδα. Κυρίως όμως δεν μπορεί να αυτοαποκλεισθεί η Ελλάδα από τις εξελίξεις σχετικά με τη Λιβύη. Για παράδειγμα, εάν κληθεί η Ελλάδα στη Διάσκεψη του Βερολίνου, θα αρνηθεί τη συμμετοχή της ώστε να μη νομιμοποιήσει την κα.Μανγκούς;
Θα πρέπει να αναζητηθεί άλλη φόρμουλα από αυτή της πλήρους διακοπής των σχέσεων με τη Λιβύη και αυτό θα πρέπει να γίνει με τρόπο που θα διασώζει τα προσχήματα και θα εκφράζει τη βούληση διατήρησης των σχέσεων με την κρατική οντότητα της Λιβύης και έντονη αποδοκιμασία των παράνομων και αυθαίρετων ενεργειών της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Η αποστολή πρεσβευτή ή έστω επιτετραμμένου (ακόμη κι αν υποχρεωθεί να παραδώσει τα αντίγραφα διαπίστευσης στην κα.Μανγκους ως επικεφαλής του υπουργείου Εξωτερικών) είναι επιβεβλημένη.
Η διατήρηση της εντύπωσης που δημιουργήθηκε και διακινήθηκε τεχνηέντως στην Τρίπολη, ότι η Ελλάδα αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας και υποστηρίζει τις δυνάμεις του Χαφτάρ και του Α.Σάλεχ στην Ανατολική Λιβύη, θα πρέπει να αντιστραφεί. Ακόμη και μετά την ομαλοποίηση της κατάστασης στη Λιβύη (που πάντως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα) οι δυνάμεις της Δυτικής Λιβύης θα έχουν ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών της χώρας και δεν θα πρέπει να συντηρηθεί αυτή η εικόνα εχθρότητας με την Ελλάδα.
Ενεργή στο παιχνίδι
Με πρωτοβουλίες εκτονωτικές της έντασης που δεν θα αλλάζουν αλλά αντίθετα θα ενισχύουν την ελληνική θέση, περί απαράδεκτης υπέρβασης των αρμοδιοτήτων που είχε η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, η Αθήνα οφείλει να μείνει ενεργή στο παιγνίδι της Λιβύης έστω και εάν από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη δεν έχει να περιμένει και πολλά.
Η απουσία κάθε επαφής δεν επιτρέπει και την αξιοποίηση του «ευρωπαϊκού χαρτιού», (με τελευταίο το ισχυρό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, καταδίκης του Μνημονίου του 2019), ώστε και όσοι από την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά δεν ανήκουν στον κύκλο επιρροής της Άγκυρας, αλλά και η κοινή γνώμη, να ενημερωθούν για τον λόγο της κρίσης στις σχέσεις με την Ελλάδα αλλά και για τον θετικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στήριξης προς τη Λιβύη.
Είναι σαφές ότι η ανελαστική θέση που υιοθετήθηκε από το ΥΠΕΞ, κινείται στο πλαίσιο της αιγυπτιακής θέσης που δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση της Τρίπολης (αν και το Κάιρο διατηρεί επιτετραμμένο στην Τρίπολη). Όμως η Αίγυπτος έχει άλλου είδους συμφέροντα και βαρύνοντα ρόλο για τις εξελίξεις στη Λιβύη και θα πρέπει να υπάρχει από πλευράς Καίρου ένα πολύ ισχυρό «επιχείρημα» ώστε να υιοθετήσει ο κ.Δένδιας την πολιτική της απονομιμοποίησης της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά. Ενα επιχείρημα, που θα ξεπερνά τη συμφωνία για τη συνεργασία στη΄Ερευνα και Διάσωση και θα έχει πολύ πιο ουσιαστικό και επιχειρησιακό χαρακτήρα σε περίπτωση ενδεχόμενης πρόκλησης της Τουρκίας με όχημα την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Η κυβέρνηση οφείλει να αποσαφηνίσει τη θέση της σχετικά με τη Λιβύη και εάν αναγνωρίζει την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά (με όλους τους περιορισμούς που υπάρχουν στη δικαιοπρακτική της δυνατότητα) ή όχι.
Και επίσης να διαμορφώσει εναλλακτικά σενάρια για το πως ακριβώς θα πορευθεί το επόμενο διάστημα εφόσον αυτή η κυβέρνηση την οποία αναγνωρίζουν η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ παραμείνει έστω και με αυτές τις περιορισμένες αρμοδιότητες για αρκετούς μήνες ακόμη…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου