Πήγε για να μείνει στη Γάζα ο ισραηλινός στρατός: Τα νέα δεδομένα

Για επιχειρήσεις διαρκείας και για παραμονή των Ισραηλινών δυνάμεων για απροσδιόριστο διάστημα μετά από τη λήξη των συγκρούσεων, προειδοποιεί το Ισραήλ, κάτι που θα αλλάξει τα δεδομένα και σε διπλωματικό επίπεδο και επί του πεδίου.

Ήδη η πολεμική προετοιμασία του Ισραήλ, αλλά και η τακτική που έχει επιλεγεί για το «καθάρισμα» της Γάζας προϊδεάζουν για μεγάλο διάστημα συνέχισης των επιχειρήσεων, όπως ο Μ. Νετανιάχου τη Δευτέρα έβαλε ένα νέο χαρτί στο τραπέζι.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε, ότι το Ισραήλ μπορεί να κυβερνά τη Γάζα για «αόριστο χρονικό διάστημα», μετά το τέλος του πολέμου προσθέτοντας ότι... «έχουμε δει τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει αυτό. Όταν δεν έχουμε αυτή την ευθύνη για την ασφάλεια, αυτό που έχουμε είναι η έκρηξη του τρόμου της Χαμάς σε μια κλίμακα που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε...».

Η δήλωση αυτή του Μ. Νετανιάχου δεν είναι ακόμη γνωστό εάν αποτελεί καθαρή επιλογή ή εάν ο ισραηλινός πρωθυπουργός χρησιμοποιεί ως φόβητρο την επιβολή ισραηλινής κατοχής στη Λωρίδα της Γάζας προκειμένου να χαλαρώσει η πίεση που δέχεται το Ισραήλ να διακόψει τη στρατιωτική επιχείρηση στο έδαφος της Γάζας.

Εάν το Ισραήλ πράγματι διαμορφώνει ως στόχο την παραμονή των ισραηλινών δυνάμεων στη Γάζα για «αόριστο διάστημα» τότε θα δημιουργηθούν νέα δεδομένα στην κρίση.

Η Δύση, αλλά και οι περισσότερες Αραβικές χώρες, συμφωνούν ότι η Χαμάς δεν μπορεί να συνεχίσει να  χρησιμοποιεί τη Γάζα ως ορμητήριο για τις επιθέσεις της και έτσι κατά βούληση να παρεμβαίνει με τους μαχητές της, εκτροχιάζοντας είτε πρωτοβουλίες για το Παλαιστινιακό, είτε σχεδιασμούς για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μ. Ανατολή. Για το Ισραήλ όμως είναι και μείζον θέμα εθνικής ασφαλείας να μην επιτρέψει και πάλι τη Γάζα να γίνει το ορμητήριο τρομοκρατικών επιθέσεων όπως αυτή που δέχθηκε στις 7 Οκτωβρίου.

Ο βασικός στόχος της ισραηλινής πολεμικής επιχείρησης, είναι η εξόντωση της Χαμάς και φυσικά η απελευθέρωση των ομήρων, τώρα όμως διαφαίνεται και ένας ακόμη στόχος, αυτός δηλαδή της επιστροφής της διοίκησης της Γάζας στο Ισραήλ. Περιοχή από την οποία έχει αποχωρήσει  το 2005.

Αυτό θα είναι  ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα και στρατιωτικά, καθώς θα πρέπει να διατηρεί μεγάλο αριθμό δυνάμεων σε ένα εντελώς εχθρικό περιβάλλον, αλλά και οικονομικά, καθώς θα απορροφά τεράστιους πόρους. Κυρίως όμως διπλωματικά η επιστροφή του ελέγχου της Λωρίδας της Γάζας στο Ισραήλ θα το φέρει αντιμέτωπο πιθανότατα όχι μόνο με υποστηρικτές του στη Δύση, αλλά και με τις Αραβικές χώρες.

Πιθανότατα ο Μ. Νετανιάχου με τη δήλωση του αυτή θέλει να αποφύγει πιέσεις  και των Αμερικανών για να ορισθεί από τώρα η επόμενη ημέρα στη Γάζα. Και δεν είναι σαφές εάν εννοεί ένα μοντέλο όπως αυτό της Δ. Όχθης που η διοίκηση ασκείται από την Παλαιστινιακή Αρχή και το Ισραήλ είναι  υπεύθυνο για την ασφάλεια της περιοχής. Στη Γάζα όμως υπάρχει ένα τεράστιο πολιτικό κενό, καθώς η Παλαιστινιακή Αρχή και οι δυνάμεις της Φατάχ έχουν περιορισμένη επιρροή και από πολλούς Παλαιστίνιους της Γάζας  θεωρούνται  ως δυνάμεις συνεργαζόμενες με τον «κατακτητή».

Οι ιδέες που έχουν τεθεί στο τραπέζι είναι αυτή του προέδρου Ερντογάν για καθεστώς Εγγυητριών Δυνάμεων χωρίς να ξεκαθαρίζεται εάν αυτό θα αφορά μόνο τη Γάζα αλλά και τα υπόλοιπα Παλαιστινιακά εδάφη. Κυρίως όμως  δεν είναι  σαφές ποιες και υπό ποιους όρους κάποιες χώρες θα οριστούν Εγγυήτριες Δυνάμεις  και ποια δικαιώματα θα έχουν επί της περιοχής αυτής που ευρισκόμενη υπό Ισραηλινή Κατοχή από τον πόλεμο του 1967 έχει αποδοθεί στην αυτοκυβέρνηση των Παλαιστινίων. Και είναι προφανές φυσικά ότι μετά τα όσα έχουν ειπωθεί από τον Τούρκο Προέδρο Τ. Ερντογάν το Ισραήλ είναι σχεδόν αδύνατο να αποδεχθεί την Τουρκία έως Εγγυήτρια Δύναμη.

Το Ισραήλ όμως είναι εξαιρετικά καχύποπτο και για τις άλλες ιδέες περί εγκατάστασης ειρηνευτικών δυνάμεων από άλλες Αραβικές χώρες που θα εποπτεύουν  μια συμφωνία εκεχειρίας και θα έχουν την ευθύνη για την ασφάλεια της περιοχής. Το Ισραήλ έτσι θα έχανε τη δυνατότητα απάντησης σε νέα τρομοκρατικά κτυπήματα  και κυρίως δεν θα είχε πια τη δυνατότητα ακόμη και σε προληπτικά κτυπήματα εφόσον διαπίστωνε ότι οι δυνάμεις της Χαμάς ανασυντάσσονται.

Όμως σήμερα αυτό που προηγείται της συζήτησης για την επόμενη ημέρα είναι  η έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων.

Το  Ισραήλ μεθοδικά και συστηματικά, με επιλεγμένα αεροπορικά πλήγματα, ανοίγει τον δρόμο με μια μέτρο - μέτρο χερσαία επιχείρηση εντός του αστικού ιστού. Έχοντας αποκλείσει τη Γάζα και έχοντας εκκαθαρίσει υποδομές της Χαμάς στα προάστια αλλά και εντός της πόλης, έχει μπροστά το πιο δύσκολο κομμάτι της επιχείρησης.

Το Ισραήλ δέχεται εντονότατες πιέσεις για εκεχειρία, την οποία απορρίπτει, αλλά τουλάχιστον για κάποιες «ανθρωπιστικές παύσεις» για να μεταφέρονται άμαχοι και τραυματίες και να περνά  ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Θέτει όμως όρο την απελευθέρωση των ομήρων, κάτι που προς το παρόν η Χαμάς χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτικό χαρτί.

Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεννόηση με το Ισραήλ έχει ιδιαίτερη σημασία η διεθνής συνάντηση που οργανώνει αύριο στο Παρίσι ο πρόεδρος Μακρόν και στην οποία έχει προκληθεί και ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα για αποκατάσταση ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου από θαλάσσης που θα μεταφέρει σταθερά μεγάλες ποσότητες ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

Ο διάδρομος αυτός που έχει τη στήριξη και των ΗΠΑ γι αυτό εξάλλου υπήρξε και η στάση του Α. Μπλίνκεν στην Κύπρο και η τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Κυρ. Μητσοτάκη, θα χρησιμοποιεί λιμάνια  της Κύπρου και της Ελλάδας, ενώ οι δυο χώρες θα αποτελούν και έναν πρώτο σταθμό για τη μεταφορά ξένων πολιτών εάν χρειασθεί ο απεγκλωβισμός τους από την περιοχή.

Το διπλωματικό ενδιαφέρον όμως στρέφεται στη Συνάντηση Κορυφής του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης που θα γίνει στο Ριάντ την Κυριακή με τη συμμετοχή και του Ιρανού προέδρου. Και εκεί θα διαφανεί εάν ο μουσουλμανικός κόσμος θα μπορέσει να υιοθετήσει μια κοινή γραμμή, ή εάν το Ιράν αλλά και ακραίες φωνές όπως αυτή του Τούρκου προέδρου Τ. Ερντογάν, απομονωθούν και επικρατήσουν πιο μετριοπαθείς θέσεις, που καταδικάζουν τη Χαμάς αλλά και τις επιθέσεις του Ισραήλ και θέλουν να αποφευχθεί μια μεγάλης έκτασης ανθρωπιστική καταστροφή ή ακόμη και εξώθηση στην προσφυγιά των Παλαιστινίων της Γάζας, που θα τίναζε έτσι κάθε προοπτική μελλοντικής επίλυσης του Παλαιστινιακού.

Για την Ισλαμική Διάσκεψη ένα μεγάλο στοίχημα θα ήταν εάν μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλία για την απελευθέρωση των ομήρων, κίνηση η οποία πολιτικά και διπλωματικά θα στρίμωχνε το Ισραήλ και θα το υποχρέωνε να επισπεύσει το τέλος της επιχείρησης...

Νίκος Μελέτης