«Πόλεμος» Τουρκίας – ΕΕ με φόντο τη Λιβύη: Το έδαφος που κέρδισε η Ελλάδα και τα επόμενα βήματα

Τα πρώτα απτά αποτελέσματα της ελληνικής διπλωματίας για την απομόνωση της Αγκυρας με φόντο την ανυπόστατη συμφωνία με τη Λιβύη είναι γεγονός, ωστόσο η συνέχεια μόνο εύκολη δεν προμηνύεται. 

Απέναντι σε όλο αυτό το σκηνικό η Τουρκία ενεργεί με σπασμωδικές κινήσεις, ανοίγοντας νέο μέτωπο κατά της ΕΕ
Σειρά διπλωματικών ελιγμών με απώτερο σκοπό την απομόνωση της Τουρκίας... πραγματοποιεί -σε ακόμη πιο εντατικούς ρυθμούς το τελευταίο διάστημα- η Αθήνα, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ορατά. 

Στελέχη της κυβέρνησης εκφράζουν την ικανοποίησή τους για τη στάση των μελών της ΕΕ σχετικά με το μνημόνιο Αγκυρας – Τρίπολης στη Σύνοδο Κορυφής.

Οι «27» της ΕΕ έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι με τη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με τη Λιβύη παραβιάζει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, κάνοντας με αυτό τον τρόπο δεκτό το αίτημα του έλληνα πρωθυπουργού να εκφράσουν την αλληλεγγύη του σε Ελλάδα και Κύπρο και δείχνοντας πως υπάρχει απερίφραστη αποδοκιμασία των αναθεωρητικών πρωτοβουλιών του Ταγίπ Ερντογάν, καταγεγραμμένη με τον πιο επίσημο τρόπο.

Στο κείμενο συμπερασμάτων τονίζεται χαρακτηριστικά πως το αποκαλούμενο μνημόνιο κατανόησης «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται προς το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τρίτα κράτη».

Σχολιάζοντας την απόφαση της Συνόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως «θεωρούμε τη συμφωνία αυτή άκυρη, ανυπόστατη, χωρίς κανένα περιεχόμενο. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Θα επιμένουμε να το υποστηρίζουμε σε όλα τα φόρα και στον ΟΗΕ», προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται και ό,τι πρέπει για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα» και χαρακτηρίζοντας την Τουρκία «απελπιστικά απομονωμένη διπλωματικά» μετά την κίνησή της να υπογράψει το εν λόγω «άκυρο μνημόνιο».

Ισχυρό «όπλο» ενόψει της συνέχειας

Η απόφαση της ΕΕ αναμένεται το προσεχές διάστημα να αποτελέσει ισχυρό όπλο στη φαρέτρα της ελληνικής πλευράς, η οποία θα συνεχίσει το διπλωματικό μαραθώνιο για να εξουδετερώσει την τουρκική επιθετικότητα και τα ανυπόστατα επιχειρήματα της Αγκυρας. Ο δρόμος μπορεί να μην είναι στρωμένος με «ροδοπέταλα» λόγω και των απαιτήσεων του ΟΗΕ, ωστόσο αναμφισβήτητα συνιστά σημαντικό σύμμαχο.

Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμης σημασίας θεωρείται η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες την προσεχή Δευτέρα στη Γενεύη.

Η γείτονα είναι σχεδόν δεδομένο πως θα επιχειρήσει να οδηγήσει τη σύγκρουση στα άκρα και να τεστάρει τα όρια της Ελλάδας, η οποία θα κληθεί να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί -δεδομένων μάλιστα των κινδύνων που εγκυμονεί το προσφυγικό- με την έμπρακτη στήριξη των Ευρωπαίων να είναι απαραίτητη.
Σαφής στήριξη Μακρόν

Της στήριξης πάντως σε Αθήνα και Λευκωσία που εκφράστηκε από τις Βρυξέλλες ακολούθησε ειδική αναφορά του γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έστειλε εκ νέου μετά το πέρας της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία, εκφράζοντας την αμέριστη συμπαράστασή του σε Αθήνα και Βρυξέλλες.

«Οπως έκανα στη σύνοδο του NATO, επαναβεβαιώσαμε την πλήρη αλληλεγγύη μας προς την Κύπρο και την Ελλάδα απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Από τη δική μου πλευρά, θεωρώ ότι η αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη είναι απόλυτα κρίσιμη, είχα την ευκαιρία να το ξαναπώ» τόνισε ο πρόεδρος της Γαλλίας.

«Παίρνουμε, άλλωστε, όλα τα χρήσιμα μέτρα με αυτή την έννοια, αλλά δεν πρέπει να υποχωρήσουμε σε καμία πρόκληση» πρόσθεσε.

Είχε προηγηθεί μια μέρα πριν η δήλωση – παρέμβαση του αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος απηχώντας προφανώς θέσεις των ΗΠΑ, ξεκαθάρισε πως τα κατοικημένα νησιά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή πρακτική «έχουν ίσα δικαιώματα με το ηπειρωτικό έδαφος».
Ο αμερικανός αξιωματούχος τόνισε ότι η θέση της τουρκικής κυβέρνησης για τις θαλάσσιες ζώνες διαφέρει με την ανάλυση των ΗΠΑ για τα νησιά και στο πλαίσιο αυτό διεμήνυσε ότι η Ουάσινγκτον λέει «όχι» σε μονομερείς δηλώσεις που αγνοούν άλλα επηρεαζόμενα κράτη, εν προκειμένω την Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Ενοχλημένη η Αγκυρα, «πόλεμος» με ΕΕ

Απέναντι σε αυτό το σκηνικό απομόνωσης και έντονης καταδίκης για τα τετελεσμένα που επιχειρεί να επιβάλει, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο, στην Ανατολική Μεσόγειο, η Αγκυρα παρουσιάζεται εμφανώς ενοχλημένη.

Βλέποντας ηγέτες κρατών καθώς και διεθνείς οργανισμούς να υψώνουν «ασπίδα προστασίας» υπέρ της Ελλάδας -κάτι το οποίο υπολόγιζε ότι θα συμβεί εξ΄ αρχής, αλλά ίσως όχι σε αυτό το βαθμό- επιτίθεται με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς κατά της ΕΕ, αποκαλώντας τη «αναρμόδια για να κρίνει τη συμφωνία» με τη Λιβύη, ενώ ούτε λίγο ούτε πολύ ισχυρίζεται πως η Ελλάδα «καταπατά την υφαλοκρηπίδα της Λιβύης».

«Το Συμβούλιο της ΕΕ με την απόφαση την οποία έλαβε με τη δικαιολογία αλληλεγγύης, συνεχίζει να γίνεται εκπρόσωπος των μαξιμαλιστικών, άδικων και σύμφωνα με το Διεθνές δίκαιο παράνομων θέσεων του διδύμου Ελληνοκυπρίων και Ελλάδας» αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ και συνεχίζει:

«Όπως έχουμε αναφέρει και νωρίτερα, η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να καθορίζει τις περιοχές ευθύνης στις θάλασσες. Με τον ίδιο τρόπο η ΕΕ δεν είναι διεθνές δικαστήριο. Και δεν μπορεί να αποφανθεί για το μνημόνιο Τουρκιάς – Λιβύης το οποίο υπογράφηκε με κανονικό τρόπο και σύμφωνα με το τυπικό. Όταν η ελληνοκυπριακή διοίκηση χωρίς να έχει δικαίωμα και σαν να είναι κανονικό κράτος και σαν να εκπροσωπεί όλο το νησί υπέγραφε συμφωνίες με τις χώρες τις περιοχής το 2003, 2007 και το 2010 που ήταν εναντίον των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων, η ΕΕ σιωπούσε, και όταν η Ελλάδα καταπατούσε τα δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα της Λιβύης, η ΕΕ έκλεινε τα μάτια. Αυτή η στάση της ΕΕ απέναντι μας είναι μια απόδειξη της διαφορετικής πολιτικής που τηρεί. Αυτή η στάση δεν θα μας σταματήσει να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα μας και αυτά των Τουρκοκυπρίων στην ανατολική Μεσόγειο».

Κωνσταντίνος Χασανδρινός