Πώς φθάσαμε στο φιάσκο του Αστακού

Η αποτυχία πραγματοποίησης μιας επένδυσης σημαντικού μεγέθους και χαρακτήρα για την ελληνική οικονομία, ενώ η χώρα μαστίζεται από την ύφεση, αποτελεί δίχως αμφιβολία ένα ιδιαίτερα αρνητικό γεγονός.
Η προφανής απώλεια της δυνατότητας παραγωγής νέου πλούτου αλλά και νέων θέσεων εργασίας, και μάλιστα σε έναν κρίσιμο τομέα όπως αυτός της ενέργειας, τη στιγμή κατά την οποία η χώρα χρειάζεται ακριβώς τα στοιχεία αυτά, δεν μπορεί παρά να εκληφθεί κατά τρόπο ιδιαίτερα αρνητικό.
Ωστόσο, το φιάσκο στο οποίο κατέληξε η υπόθεση της επένδυσης για την κατασκευή της ηλεκτροπαραγωγού μονάδας στον Αστακό καταδεικνύει ότι, ακόμη και αυτήν την ύστατη ώρα, η Ελλάδα δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει με τη δέουσα σοβαρότητα την υπόθεση «επενδύσεις».
Η συγκεκριμένη υπόθεση, που κατέστη παρελθόν για τη χώρα μας με ...

μια απλή επιστολή του υπουργού Επικρατείας του Κατάρ, δρ Μοχάμεντ Σαλέχ Αλ Σάντα προς τον υφυπουργό Εξωτερικών Σπ. Κουβέλη, είχε όλα τα συστατικά ενός αδιαφανούς πολιτικοοικονομικού θρίλερ.

Συστατικά στοιχεία αυτού του θρίλερ η ενδοκυβερνητική έριδα που ήρθε στην επιφάνεια αναφορικά με τον συντονισμό των ενεργειών για την προώθηση της επένδυσης μεταξύ του υπουργού Επικρατείας κ. Χ. Παμπούκη και του υφυπουργού Εξωτερικών κ. Σπ. Κουβέλη , οι επιφυλάξεις που εκφράστηκαν σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στην εμμονή της υπουργού Περιβάλλοντος, κ. Τ. Μπιρμπίλη, στην πιστή τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το περιβάλλον, καθώς και η εμπλοκή μη θεσμικών παραγόντων με γνωστές όμως σχέσεις με το πρωθυπουργικό περιβάλλον, όπως ο επικοινωνιολόγος, κ. Χ. Σεφερτζής, για την υλοποίησή της.

Στοιχεία που καταδεικνύουν, αν μη τι άλλο, την απουσία της δέουσας προεργασίας και σοβαρότητας σχετικά με την προώθηση μιας τόσο σημαντικής επένδυσης για τη χώρα.

Μολονότι αρχικά είχε εξαγγελθεί ότι η επένδυση ύψους 3,2 δισ. ευρώ θα αφορούσε στην «εγκατάσταση τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (σ.σ.: LNG) καθώς και μονάδας ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο» , τελικά αποδείχθηκε ότι η πρώτη ύλη για τη λειτουργία του θα ήταν υγροποιημένο πετρελαϊκό αέριο (LPG), ήτοι ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο καύσιμο, η χρήση του οποίου υπάγεται στις διατάξεις της οδηγίας Sevezo II που αφορά ατα μεγάλης κλίμακας βιομηχανικά ατυχήματα, καθώς θεωρείται ιδιαίτερα εκρηκτικό αλλά και επιβαρυντικό για το περιβάλλον τόσο κατά την καύση του όσο και σε περίπτωση έκλυσής του.

Ενδεικτικό της επικινδυνότητας του συγκεκριμένου καυσίμου είναι το τραγικό δυστύχημα της 19ης Νοεμβρίου του 1984 σε δεξαμενές LPG της κρατικής εταιρίας PEMEX στο Μεξικό, κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους 640 άνθρωποι και τραυματίστηκαν χιλιάδες άλλοι, καθώς και το γεγονός ότι το καύσιμο αυτό χρησιμοποιείται παγκοσμίως μόνο σε τρεις μεγάλες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής, σε μία στο Πακιστάν και σε δύο στην Ιαπωνία.

Στην ίδια κυβερνητική ανακοίνωση της 7ης Μαρτίου του 2010, σημειωνόταν επίσης ότι στη συγκεκριμένη επένδυση θα εφαρμοζόταν «πρωτοποριακή τεχνολογία για τη συλλογή και αξιοποίηση των αερίων καύσης για την παραγωγή βιομάζας», ή όπως εξηγούσαν οι «επενδυτές» μιας τεχνολογίας μέσω της οποίας το παραγόμενο από την καύση του LPG διοξείδιο του άνθρακα θα δεσμευόταν σε καλλιέργειες φυκιών, οι οποίες στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνταν ως βιομάζα.

Η συγκεκριμένη τεχνολογία, όπως έγινε γνωστό μέσω της Greenpeace, ερευνάται ακόμη, καθώς δεν υπάρχει ολοκληρωμένη τεχνογνωσία για αυτήν και ακόμη και εάν υπήρχε θεωρείται ιδιαίτερα αμφίβολο ότι θα μπορούσε να τύχει τόσο εκτεταμένης εφαρμογής, όπως απαιτείται για τη λειτουργία μιας ηλεκτροπαραγωγού μονάδας 1,1 Gigawatt.

Πέραν όμως αυτών, σαφή ερωτήματα προκύπτουν σχετικά και με τη βιωσιμότητα του έργου, κύρια παράμετρος του οποίου θα ήταν η δυνατότητα εξαγωγής ποσοστού 70% του παραγόμενου ρεύματος στη γειτονική Ιταλία, με φερόμενο αγοραστή τον ενεργειακό κολοσσό Edisson.

Ωστόσο, ακόμη και την ύστατη ώρα πριν από την κατάρρευση της επένδυσης, ουδείς είχε κάνει λόγο σχετικά με την ύπαρξη μνημονίου συνεννόησης είτε με τον συγκεκριμένο οίκο, είτε με αντίστοιχες εταιρίες όπως η ΕΝΙ ή η ENEL.

Όπως ουδείς είχε κάνει λόγο σχετικά και με το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα ήταν απαραίτητο για τη μεταφορά του παραγόμενου ρεύματος στη γειτονική χώρα, ήτοι μιας τεράστιας επένδυσης αφού θα αφορούσε σε προδιαγραφές αντοχής μεταφοράς τουλάχιστον χιλίων megawatt, ώστε να είναι δυνατή η χρήση του και από «τρίτους», όπως ρητά προβλέπει η σχετική αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της Ε.Ε.
Αντίθετα, ασάφειες στο επιχειρηματικό σχέδιο είχαν εντοπίσει οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος , οι οποίες, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» μόλις στις 6 Οκτωβρίου είχαν ζητήσει από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας διευκρινίσεις σε μια σειρά από ζητήματα, μεταξύ των οποίων και της φερεγγυότητας της εταιρίας Rosebud Energie Deutschland, που συμμετέχει σε ποσοστό 33% στην κοινοπραξία υλοποίησης της επένδυσης και εκπροσωπείται στην Ελλάδα από τον κ. Ι. Αντωνιάδη-Σπορίδη.
Κατά το παρελθόν, σύμφωνα με το ΦΕΚ 2126, 21/3/02, το οποίο επικαλέστηκε η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» σε δημοσίευμά της στις 25 Ιουλίου 2010, οι αρμόδιες αρχές είχαν αναγκαστεί να ανακαλέσουν την άδεια λειτουργίας εταιρίας του κ. Αντωνιάδη Σπορίδη, υπό την επωνυμία Future Εισαγωγική - Εξαγωγική Α.Ε., καθώς δεν υπέβαλλε ισολογισμούς και δεν συμμορφωνόταν με την υποχρέωσή της να καλύψει το κατώτατο ύψος του ποσού για την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου.

Στην Astakos Power Plan Consortium συμμετέχουν ακόμη με ποσοστό 23% η Qatar Petroleum International, η Qatar Electricity and Water Company με 10% και η Sabbagh abd Khoury SAL με 33%, στην οποία η Rosebud αποδίδει με χθεσινή της ανακοίνωση την ακύρωση της επένδυσης.

Μιας επένδυσης η οποία ναυάγησε κατά τρόπο ιδιαίτερα ειρωνικό, την ίδια ημέρα όπου ο υπουργός Επικρατείας κ. Χ. Παμπούκης επιχειρηματολογούσε στο Κοινοβούλιο σχετικά με το περίφημο νομοσχέδιο που θα επιτρέπει «fast track» επενδύσεις στην Ελλάδα…

Ν.Γ. Δρόσος