Τις ημέρες αυτές της εθνικής επετείου ανέτρεξα στα πρακτικά ενός σχετικά πρόσφατου συνεδρίου στην Αθήνα το 2006, με τίτλο «το νόημα σήμερα της επετείου της 28ης Οκτωβρίου».
Από τα πρακτικά αυτά του συνεδρίου, που έφερε για πρώτη φορά σε συζήτηση προσωπικοτήτων των δύο χωρών, Ελλάδας – Ιταλίας, το νόημα της επετείου στην εποχή μας, προκύπτει ότι τόσον οι Ιταλοί όσον και οι Έλληνες ελάχιστα γνωρίζουν για εκείνα τα χρόνια...
Οι ιστορικοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην έρευνά τους , γιατί στα στρατιωτικά ιταλικά αρχεία η πρόσβαση δεν είναι δυνατή ούτε στους ίδιους τους Ιταλούς. Σύμφωνα με τον καθηγητή της Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνη Λιάκο, αν χρειάζεται σήμερα να ερευνήσουμε τα ζητήματα αυτά ξανά , οπότε και τα αρχεία αυτά θα ήταν χρήσιμα, δεν είναι για να αναρριπίσουμε τραύματα αλλά μόνον για να κατανοήσουμε το φαινόμενο του φασισμού και του ναζισμού, το οποίο αιματοκύλισε την Ευρώπη στην καρδιά του εικοστού αιώνα .
Ο Αντόνιο Φερράρι, ανταποκριτής της εφημερίδας Corriere della sera, στη δική του εισήγηση αναφέρθηκε στη φιλία μεταξύ των δύο χωρών , που είναι αποδεδειγμένη , γιατί δοκιμάστηκε από τα πάντα ακόμη και από τον πόλεμο.
Ο ιταλικός λαός δεν ήθελε τον πόλεμο, ο οποίος έγινε εξαιτίας ανισόρροπων επιλογών – επεσήμανε ο ομιλητής – και πρόσθεσε: «Εγώ ως Ιταλός , θα έλεγα σήμερα ευχαριστώ εκείνο το ΟΧΙ που ειπώθηκε στην Ιταλία σαφέστατα και αποφασιστικά , γιατί ο πόλεμος στην Ελλάδα σήμανε την αρχή του τέλους για τον φασισμό».
Ο ίδιος υποστήριξε ότι πέρα από την ιστορική πλευρά , πολύ ενδιαφέρουσα είναι η ανθρώπινη πλευρά της συγκυρίας που θέλησε να βιαιοπραγήσει ενάντια στη φιλία μεταξύ των δύο λαών.
Στους νεότερους χρόνους και, αν θεωρήσουμε ότι ο φασισμός στην Ιταλία ήταν η συγκυρία που χάλασε τη σχέση των λαών , τότε , ο επτάχρονος αντιδικτατορικός αγώνας στην Ελλάδα , που έδωσε το «μέγιστο μάθημα» για τη δύναμη του λαού ενάντια στο φασισμό, ήταν ένας από τους σοβαρούς λόγους που έφερε κοντά τους δύο λαούς.
«Αρχή του τέλους» είναι και ο τίτλος του βιβλίου ,που ο Εμανουέλε Γκράτσι δημοσίευσε το 1945 .
Ο Γκράτσι ήταν τότε πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα και διηγείται την κήρυξη του πολέμου εναντίον της Ελλάδας υπό συνθήκες εξαιρετικά παράδοξες : ενώ ,δηλαδή, ένας υπουργός κήρυττε τον πόλεμο παράλληλα ένας άλλος έστελνε στην Αθήνα ένα θεατρικό θίασο για την παρουσίαση του έργου του Πουτσίνι «Μαντάμ Μπαττερφλάι, και για να προσφέρει ένα δώρο στον Έλληνα πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά. Εκείνο το βράδυ ο Γκράτσι προετοίμαζε τη δεξίωση που θα γινόταν για τους καλλιτέχνες και προσκεκλημένους Ιταλούς και τα μέλη της κυβέρνησης.
Ο πρέσβης , λοιπόν, ειδοποιήθηκε ότι έπρεπε να μεταβεί στον Έλληνα πρωθυπουργό, στην καρδιά της νύκτας για να του επιδώσει το ακόλουθο τελεσίγραφο της Ιταλίας : «Ακούστε με προσεκτικά, εμείς θα πρέπει να εισέλθουμε στην Ελλάδα εντός τριών ωρών . Εάν εσείς δεν πάρετε μιαν απόφαση , ξεκινάμε τον πόλεμο».
Στη ιταλική Πρεσβεία παίχθηκε ένα μεγάλο δράμα με τον πρεσβευτή , για τον οποίο ο δημοφιλής στην Ιταλία συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης ανέφερε στη σχετική εισήγησή του τα ακόλουθα: «Εκείνο το οποίο ξέρω, διαβάζοντας τον Γκράτσι , είναι ότι ο άνθρωπος ήταν τελείως χαμένος . Δεν έπαιρνε πληροφορίες, δεν ήξερε τι του γινόταν, δεν είχε καθαρές οδηγίες , ήταν σε μια πλήρη άγνοια, ώσπου κάποια στιγμή εμφανίζεται ο Μαλαπάρτε, συγγραφέας και απεσταλμένος τότε της Corriere della sera,και του λέει : «κοίταξε να δεις , μου είπε ο Τσιάνο να σου μεταφέρω ότι εσύ μπορεί να λες ό,τι θέλεις . Αυτός τον πόλεμο θα τον κάνει ούτως ή άλλως. Την ίδια ώρα εμφανίστηκε στην Ελλάδα ο εγγονός του Πουτσίνι για την παράσταση»!….
Η 28Η Οκτωβρίου είναι και η ημέρα της «πορείας προς τη Ρώμη», που έκαναν οι φασίστες το 1922, και η 28η Οκτωβρίου του ’40 ήταν τα δεκαταόγδοα γενέθλια της φασιστικής επανάστασης. Υπάρχει επομένως -παρατηρεί ο καθηγητής της Σύγχρονης Ιστορίας Ουμπέρτο Τζεντιλόνι Σιλβέρι – σχετικά με την ημερομηνία αυτή, μια διένεξη αναμνήσεων και ιστορικών γεγονότων που παραπέμπει γενικά στα σημάδια , τα οποία άφησε ο φασισμός στην ιταλική ιστορία. Είναι μια κεντρική ημερομηνία από την οποία δεν νοείται να διαχωριστεί το φασιστικό καθεστώς, είναι ένα σύμβολο μιας νέας αρχής , και όντως ο χρόνος μετράει από το μηδέν για την επόμενη εικοσαετία.
Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου οφείλει πρωτίστως να τιμά τις αξίες που οι Έλληνες ανέδειξαν στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου με τον υπέρμετρο ηρωισμό και τη μοναδική αυταπάρνηση .
Η επέτειος όμως αυτή οφείλει παράλληλα, σε μια σύγχρονη πολυπολιτισμική κοινωνία, να λειτουργεί ως μια υπέρβαση της πικρής κοινής σελίδας της ιστορίας των δύο λαών , που δεν μας χωρίζει αλλά μας ενώνει στον κοινό αγώνα για την ελευθερία , τη δημοκρατία , τις πανανθρώπινες αξίες και τελικά σε ένα κοινό σύγχρονο ΟΧΙ στο φασισμό , στο ναζισμό, και στον κάθε είδους πόλεμο.
Στέλλα Πριόβολου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου