Ένας πρωθυπουργός ασκεί εξ ορισμού ρόλο ηγέτη, και κατά συνέπεια κάθε πρωτοβουλία του μέσω της οποίας απευθύνεται στο ευρύ κοινό είναι μια αφορμή συζήτησης για την Ηγεσία.
Στο δημοκρατικό μας πολίτευμα, ο εκλεγμένος Πρωθυπουργός είναι ο ηγέτης που ο λαός αποφασίζει ελεύθερα και εμπιστεύεται ότι αξίζει να αναλάβει τις τύχες του για μια χρονική περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων ετών. Ένας Πρωθυπουργός διαθέτει προφανώς τη λαϊκή εντολή να ηγηθεί ενός σχήματος που διέπεται από τις εξής αρχές:...
Πρώτον, αποτελείται από ανθρώπους που ο ίδιος επέλεξε.
Δεύτερον, οι επιλεγέντες να στελεχώσουν το κυβερνητικό σχήμα υπό την ηγεσία του, θεωρούνται κατά την απόλυτη κρίση του Πρωθυπουργού οι πλέον κατάλληλοι να υλοποιήσουν το πρόγραμμα και τις πολιτικές που εκτέθηκαν στον λαό και με βάση τις οποίες ο λαός αποφάσισε.
Λογική συνέπεια των αρχών αυτών είναι ότι όπως ακριβώς στο πρόσωπο του ηγέτη-Πρωθυπουργού συγκεντρώνονται η εμπιστοσύνη του λαού και η άσκηση εξουσίας, το ίδιο γίνεται και για τις ευθύνες που συνοδεύουν το ρόλο. Ένας ηγέτης, είτε αυτό αφορά μια κυβέρνηση είτε μια επιχείρηση, αποδέχεται ταυτόχρονα με τα προνόμια του ρόλου του και τις ευθύνες που προκύπτουν από την άσκησή του.
Ένας ηγέτης, όπως κάθε άνθρωπος, κάνει λάθη. Είναι όμως κρίσιμο ζητούμενο χαρακτηριστικό ενός ηγέτη η ικανότητα να αντιλαμβάνεται γρήγορα τα λάθη του και να προβαίνει γρήγορα στη διόρθωσή τους. Και βεβαίως να έχει την παρρησία και την ενσυναίσθηση να τα αναγνωρίσει ενώπιον αυτών που τον εμπιστεύτηκαν. Ο λαός, που αξιολογεί και κρίνει τον Πρωθυπουργό συνεχώς και αποφασίζει ανά τετραετία, δεν απαιτεί να μην γίνονται λάθη, ο λαός δεν είναι παράλογος. Απαιτεί όμως και μάλιστα εμφαντικά, αυτά να αναγνωρίζονται και να διορθώνονται.
Το βασικό μέλημα ενός ηγέτη είναι να διοικεί την ομάδα των ανθρώπων που ο ίδιος επέλεξε ως συνεργάτες του. Η διοίκηση μια ομάδας είναι απόλυτα ταυτισμένη με την ικανότητα του τακτικού ελέγχου που πρέπει να γίνεται πάνω στην πρόοδο της εκπλήρωσης καθορισμένων στόχων. Ο έλεγχος, γίνεται μέσα από ένα καλά οργανωμένο μηχανισμό και το αποτέλεσμά του είναι το βασικό κριτήριο επίδοσης όσων με τη σειρά τους ηγούνται των επιμέρους τομέων της διοίκησης και των συνεργατών τους.
Τίποτα από όλα αυτά που είναι καθημερινότητα στις επιχειρήσεις, είναι ξένα με τις προδιαγραφές καλής λειτουργία ενός κυβερνητικού σχήματος. Όσοι πολιτικοί λένε ότι άλλο μια κυβέρνηση και άλλο μια επιχείρηση – όσο αφορά στη δομή και λειτουργία της ηγετικής ομάδας – είτε δεν έχουν ιδέα από επιχειρήσεις είτε απλά διεκδικούν λανθασμένα ότι το γεγονός ότι είναι πολιτικοί τους εξαιρεί από τις υποχρεώσεις που έχουν οι ηγέτες σε μια επιχείρηση, δηλαδή να την διοικούν και να κρίνονται όχι από τις προθέσεις αλλά μόνο από το αποτέλεσμα.
Ένας σύγχρονος ηγέτης πρέπει να ακούει τους συνεργάτες του. Ακούει, διαμορφώνει άποψη και αποφασίζει για την κατεύθυνση που αναθέτει να την εκτελέσουν οι συνεργάτες του. Ως εκ τούτου αν η κατεύθυνση είναι λάθος, η ευθύνη είναι αποκλειστικά του ηγέτη και ο ίδιος οφείλει να την προσαρμόσει. Αν η εκτέλεση είναι λάθος, η ευθύνη βαραίνει άμεσα τους συνεργάτες του και έμμεσα τον ίδιο που τους την ανέθεσε. Και πάλι πρέπει να πάρει αποφάσεις, να ανακαλέσει την εμπιστοσύνη του και να επιλέξει ικανότερους συνεργάτες. Σε κάθε περίπτωση, ο ηγέτης δεν «κρύβεται» και η αποποίηση της ευθύνης λάθους από τον ηγέτη, απλά δεν συμβαδίζει με τον ίδιο τον ρόλο του.
Όταν ένας ηγέτης παρασυρθεί στο παιχνίδι του blame game προσπαθώντας να αναζητήσει αλλού τις ευθύνες για κάτι που δεν πήγε καλά, έχει αρχίσει να υπογράφει την πράξη του τέλους της ηγεσίας του. Στην καλύτερη περίπτωση θα κερδίσει χρόνο, αλλά το τέλος έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται.
Θα έλεγα τέλος ότι ένας ηγέτης, διακρίνεται κυρίως γιατί:
- Είναι ο ίδιος το μοντέλο της συμπεριφοράς για τους συνεργάτες του.
- Έχει ιδιοκτησία των επιλογών του και των ευθυνών του.
- Εμπνέει εμπιστοσύνη με τις πράξεις του, όχι με τα λόγια του.
Η καλή ηγεσία αναδεικνύεται όταν αρμονικά αναμιγνύονται η τέχνη και οι δοκιμασμένες βέλτιστες πρακτικές διακυβέρνησης. Όπως κάθε τέχνη ζητάει όραμα, φαντασία, δημιουργικότητα, διαίσθηση, αφήγημα, με λίγα λόγια την «υπογραφή» του ηγέτη. Και έχει ανάγκη πρακτικές, κανόνες και εργαλεία στρατηγικού σχεδιασμού, ανάλυσης, οργάνωσης, συμπεριφορών, αποτελεσματικότητας, μέτρησης της απόδοσης και λογοδοσίας.
Ο ηγέτης κρίνεται από το πόσο επιτυχημένα μπορεί να τα συνδυάσει.
* Ο Μίνος Μωυσής είναι executive coach
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου