Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025

Παράσημο ή ρεζίλι;

Τελικά, τι είναι η θεαματική σύλληψη της Φεντερίκα Μογκερίνι, πρώην Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική;
Πλήγμα στη φήμη της Ευρώπης ή απόδειξη ότι οι θεσμοί της λειτουργούν; 
Αν ρωτήσετε αριστερούς και αντισυστημικούς, θα σας πουν ότι αποδεικνύει τη σαπίλα του «νεοφιλελεύθερου μπλοκ».
Αν ρωτήσετε φιλελεύθερους και πραγματιστές, θα σας πουν ότι είναι παράσημο: σε μια ανοιχτή κοινωνία οι κλέφτες συλλαμβάνονται, όχι εξαφανίζονται στα «ξενοδοχεία» της Σιβηρίας ή στα μπουντρούμια του Πεκίνου.

Η αλήθεια δεν είναι κάπου στη μέση. Είναι ολόκληρη από τη μία πλευρά: η δημοσιότητα των σκανδάλων είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Δύσης.
Παντού υπάρχουν άνθρωποι που, αν τους αφήσεις το βαρέλι με το μέλι ανοιχτό, θα βουτήξουν και τα δύο χέρια. Είναι στο DNA της ανθρώπινης φύσης, γραμμένο από την εποχή που ο προϊστορικός πρόγονος έκλεβε το κρέας από τη φωτιά του γείτονα. Η διαφορά δεν είναι ότι στη Δύση έχουμε περισσότερους κλέφτες. Είναι ότι εδώ τους πιάνουμε...
Στα αυταρχικά καθεστώτα η διαφθορά δεν είναι μικρότερη – είναι αόρατη. Στη Ρωσία ο Πούτιν και οι φίλοι του έχουν αρπάξει τρισεκατομμύρια, αλλά αν γράψεις άρθρο γι’ αυτό, αύριο σε βρίσκουν με πολώνιο στο τσάι.

Στην Κίνα ο κομματικός γραφειοκράτης γίνεται δισεκατομμυριούχος σε πέντε χρόνια, αλλά τα κοινωνικά δίκτυα και ο Τύπος είναι φιμωμένα και η Δικαιοσύνη εκτελεί εντολές.
Στις δικτατορίες της Αφρικής ή της Λατινικής Αμερικής οι κλέφτες κυβερνούν ανενόχλητοι και όταν χάσουν την εξουσία, τους πετάνε από τον πέμπτο όροφο χωρίς καν τη διαδικασία δικαστηρίου.

Στη Δύση κρεμάμε τους απατεώνες στα μανταλάκια. 
Το σκάνδαλο γίνεται πρωτοσέλιδο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία χτυπάει την πόρτα, η τηλεόραση παίζει τις χειροπέδες σε slow motion. Και τότε όλοι φωνάζουν «τι σάπιο σύστημα!». 
Λάθος. Αυτό ακριβώς είναι το υγιές σύστημα.
Η Ελλάδα αποτελεί μια ιδιόμορφη περίπτωση. Στην Ευρώπη είμαστε πρωταθλητές στους δείκτες διαφθοράς της Transparency International. Εδώ τα μεγαλύτερα σκάνδαλα δεν τα αποκάλυψε ποτέ η ελληνική Δικαιοσύνη ούτε ο ελληνικός Τύπος.
Τα έφερε στο φως η Siemens από μέσα, η Novartis με εσωτερικούς ελέγχους, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, το FBI, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Δηλαδή ξένοι. Εμείς απλώς εισπράτταμε τις μίζες και σφυρίζαμε κλέφτικα.

Η σύλληψη Μογκερίνι δεν είναι ντροπή για την ΕΕ. Είναι η απόδειξη ότι ακόμα και η πρώην «υπουργός Εξωτερικών» της Ευρώπης δεν είναι υπεράνω νόμου.

Σε άλλες χώρες θα την είχαν κάνει πρέσβειρα σε κάποιο εξωτικό νησί ή πρόεδρο σε κρατικό fund. Εδώ την περνάνε χειροπέδες μπροστά στις κάμερες.
Αυτό είναι το πραγματικό παράσημο. Όχι η απουσία σκανδάλων – αυτή είναι ψευδαίσθηση δικτατοριών. Το παράσημο είναι ότι όταν το βαρέλι ανοίγει, κάποιος θα βρεθεί να φωνάξει «κλέφτες!» και κάποιος άλλος να βάλει τις χειροπέδες. Και αυτό συμβαίνει μόνο στις ανοιχτές κοινωνίες.


Κώστας Στούπας

Δεν υπάρχουν σχόλια: