Ο Friedrich Hayek είχε δίκιο

Όταν τελείωσε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο Friedrich August Hayek επισκέφτηκε μέλη της οικογενείας του στην Βιέννη και κυριολεκτικά τον έπιασε κατάθλιψη με τις συνθήκες ζωής των κατοίκων της Αυστρίας.

Κατηγόρησε μάλιστα τις νικήτριες δυνάμεις ότι η μεταχείριση της Αυστρίας ήταν πολύ χειρότερη από τους συμμάχους, σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία, που επίσης έγιναν σύμμαχοι των Γερμανών εθελοντικά.

Ο μεγάλος φόβος του Hayek ήταν μη τυχόν οι σύμμαχοι επιβάλουν με κάποιον τρόπο ένα καθεστώς στην Αυστρία που θα εμπόδιζε την ελευθερία της επιχειρηματικής έκφρασης (και της ελεύθερης αγοράς) και άρα, την δυνατότητα των Αυστριακών να βοηθήσουν τους εαυτούς τους.

Όταν λοιπόν ο John Maynard Keynes τον διαβεβαίωσε ότι οι σύμμαχοι δεν είχαν καμία τέτοια πρόθεση, καθησυχάστηκε...

Ήταν απολύτως σίγουρος ότι η Αυστρία θα ανακάμψει πολύ γρήγορα, αρκεί να μην έμπαιναν εμπόδια στην επιχειρηματικότητα και κανόνες τέτοιοι που θα παρεμπόδιζαν την λειτουργία της αγοράς.

Πράγματι, οι σύμμαχοι δεν έβαλαν καθόλου εμπόδια και η Αυστρία μετά τον πόλεμο, είδε μια απίστευτη οικονομική ανάκαμψη.

Άσχετα του αν πάμε πίσω στη δραχμή η όχι, άσχετα αν θα υπάρχει το ευρώ ή όχι, για ένα πράγμα είμαι σίγουρος.

Όσο στην Ελλάδα παρεμποδίζεται η ελεύθερη αγορά και όσο το κράτος εξακολουθεί να έχει δεσπόζουσα θέση στην οικονομική δραστηριότητα, η Ελλάδα δεν θα ανακάμψει.

Όσο η πολιτική ηγεσία εξακολουθεί να πιστεύει σε αριστερίστικα μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης, όσο οι πολιτικοί που αποτελούν τον κομματικό ιστό δεν πιστεύουν στην ελεύθερη έκφραση και στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, να παράγει και να κερδίζει, η Ελλάδα δεν θα ανακάμψει.

Τα κουρέματα και η δημιουργική λογιστική έχουν μεν θέση σε αυτή την ανάκαμψη, αλλά χωρίς αλλαγές σε θεσμούς και νόμους τέτοιους που, θα οδηγήσουν σε αλλαγή της νοοτροπίας, με σκοπό να απελευθερωθεί η παραγωγική δυνατότητα αυτής της χώρας, μέσα από την δυνατότητα του μέσου πολίτη αυτής της χώρας να επιχειρήσει, ουσιαστική και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη σε αυτή τη χώρα δεν θα δούμε.

Και δυστυχώς, φως προς αυτή την κατεύθυνση ακόμα δεν βλέπω.

Το πρόβλημα της Ελλάδος είναι μεν τα πρόσωπα, αλλά τα πρόσωπα είναι παράγωγο προϊόν της αδυναμίας του πολιτικού συστήματος να εξελιχθεί.

Η αδυναμία αυτή του συστήματος να αναδείξει καινούργια πρόσωπα, είναι συνάρτηση της μη δημοκρατικότητας των θεσμών μας (έχω αναφερθεί πολλές φορές).

Και αυτή η μη δημοκρατικότητα των θεσμών μας, έχει σαν αποτέλεσμα να είναι διαχρονικά σε θέσεις - κλειδιά τα ίδια πρόσωπα που δεν θέλουν την εξέλιξη, που έχουν μια κρατικίστικη αντίληψη των πραγμάτων και που έχουν εμπεδώσει στο DNA του μέσου Έλληνα πολίτη την ιδέα ότι το κράτος, τα κόμματα και κάποιοι γραφειοκράτες σε κάποια υπουργεία θα πρέπει να αποφασίζουν για τα πάντα και όχι το νομοθετικό σώμα.

Έννοιες όπως ελεύθερη αγορά, ιδιοκτησία, ατομικά δικαιώματα είναι δευτερευούσης σημασίας και σε κάθε περίπτωση δεν συζητιούνται. Και όποιος τολμήσει να κάνει αναφορά σε αυτά τα θέματα, είναι ένα κακός φιλελεύθερος του διαβόλου.

Αυτός ο κακός φιλελεύθερος όμως θα συνεχίσει να λέει ότι μόνο μέσα από ένα πλαίσιο ελεύθερης αγοράς και επιχειρηματικής προσπάθειας θα βγούμε από αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς για εμάς όμως, δεν συμμερίζεται το ίδιο η πολιτική ηγεσία, τα κόμματα και οι περισσότεροι πολιτευτές.

Και ο λόγος που δεν συμμερίζονται αυτές τις ιδέες, είναι διότι δεν κάνουν τίποτα (ούτε καν προτάσεις σε θεωρητικό επίπεδο) για τι θα πρέπει να αλλάξει για να επιτευχθεί αυτή η επανάσταση.

Γιώργος Καισάριος