Μηδέν δάνεια και το 2011 !
Τουλάχιστον δύο χρόνια… φαγούρα στο τραπεζικό σύστημα της χώρας προεξοφλούν οι αναλυτές, κάτι που προοιωνίζεται ένα επιχειρηματικό «λουτρό αίματος» στην Ελλάδα, καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις, ότι οι μικρές επιχειρήσεις της χώρας θα αποδεκατισθούν, όχι μόνο εξαιτίας της «παγωμένης» ζήτησης, αλλά και από την ανοικτή άρνηση του τραπεζικού συστήματος να προσφέρει γραμμές ρευστότητες στις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που οι πολιτικοί συνηθίζουν να αποκαλούν «ραχοκοκαλιά της ελληνικής επιχειρηματικότητας».
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της HSBC, η οποία «ρίχνει πάγο» στις καλλιεργούμενες προσδοκίες για βελτίωση των πραγμάτων στο τραπεζικό σύστημα τον ...επόμενο χρόνο, ο εκμηδενισμός της πιστωτικής επέκτασης, ύστερα από πολλά χρόνια αλόγιστης χορήγησης δανείων στους πάντες, δεν θα είναι ένα σύμπτωμα του 2010, αλλά θα ταλαιπωρήσει την οικονομία και τον επόμενο χρόνο.
Έτσι, η βίαιη απομόχλευση της ελληνικής οικονομίας, που άρχισε με επώδυνο τρόπο, κυρίως για τις μικρές επιχειρήσεις, το φθινόπωρο του 2008 θα μπει στον τρίτο χρόνο της, ενώ συνολικά τη τριετία 2009-2011 η ύφεση προβλέπεται ότι θα έχει εξανεμίσει σχεδόν το 1/10 (8-9%) του εγχώριου προϊόντος της Ελλάδας.
Οι προβλέψεις της HSBC σηματοδοτούν τη μεγάλη απογοήτευση από όλες τις προσπάθειες που έγιναν, ή και τις αναμενόμενες προσεχώς, από την κυβέρνηση, τις εποπτικές αρχές και εσχάτως την τρόικα των διεθνών πιστωτών της χώρας για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, ώστε γίνει με λιγότερους κραδασμούς η αναγκαία απομόχλευση, ύστερα από χρόνια πιστωτικής υπερβολής, που «πάχυνε» μεν τα μπόνους των τραπεζιτών και τις αποδόσεις των μετόχων, αλλά όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι αδυνάτισε επικίνδυνα την οικονομική βάση της χώρας.
Είναι εντυπωσιακό, ότι ούτε τα 28 δις. ευρώ του «πακέτου Αλογοσκούφη», ούτε τα 35 δις. ευρώ πρόσθετων ενισχύσεων ρευστότητας και κεφαλαίων που διανέμει τώρα ο Γ. Παπακωνσταντίνου, ούτε τα 96 δις. ευρώ που έχει φθάσει να χορηγεί στις ελληνικές τράπεζες η Τράπεζα της Ελλάδος, σε ένα άνευ προηγουμένου «ξεχείλωμα» του ισολογισμού της, έχουν καταφέρει να ανοίξουν τις τραπεζικές στρόφιγγες.
Η ρευστότητα και τα νέα κεφάλαια ανακυκλώνονται εκτός πραγματικής οικονομίας από το πιστωτικό σύστημα, ή κατευθύνονται σε διαγραφές προβληματικών δανείων, προκειμένου να σταθεροποιηθούν οι τραπεζικοί ισολογισμοί και να αποφευχθούν τα χειρότερα, δηλαδή μια απότομη κατάρρευση του συστήματος, που θα παρέσυρε αναπόφευκτα στη χρεοκοπία και το Δημόσιο, που φέρει το ασήκωτο βάρος της εγγύησης των τραπεζικών ισολογισμών, ενώ ήδη είναι υπερχρεωμένο στα όρια της πτώχευσης.
Πέρα από τα εφιαλτικά στοιχεία πρόσφατης δημοσκόπησης του ΕΒΕΑ, που λόγω της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε για την έρευνα δεν θεωρούνται απολύτως αξιόπιστα, πλήθος άλλων στοιχείων μαρτυρούν, ότι οι μικρές ελληνικές επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες έχουν γίνει τα μεγάλα θύματα της τραπεζικής κρίσης:
n Ήδη από το φθινόπωρο του 2008, όταν το τραπεζικό καρτέλ αποφάσισε να ανατιμολογήσει «τσουχτερά» τα κόστη δανεισμού των μικρών επιχειρήσεων , οι «μικροί» της αγοράς υποχρεώθηκαν να κατευθύνουν δυσβάστακτα ποσοστά των συρρικνούμενων ταμειακών ροών τους στο τραπεζικό σύστημα, ενώ ο αρχικός περιορισμός των χρηματοδοτήσεων οδήγησε σε καταγραφές εκρηκτικής επιδείνωσης των δεικτών ασφυξίας (ακάλυπτες επιταγές κ.λπ.).
n Το «μαύρισμα» χιλιάδων μικρών επιχειρηματιών και επαγγελματιών αναπόφευκτα οδήγησε σε μαζικά «λουκέτα», που με τη σειρά τους ανέβασαν τα προβληματικά δάνεια σε νέα ύψη, οδηγώντας τις τράπεζες σε ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση των χρηματοδοτήσεων, σε επιθετικές πρακτικές είσπραξης οφειλών, ή σε αναχρηματοδοτήσεις με λεόντειους όρους. Αποτέλεσμα είναι να παραμένουν και το καλοκαίρι του 2010 σε δυσθεώρητα ύψη οι ακάλυπτες επιταγές, ενώ οι περισσότεροι μικροί επιχειρηματίες αυτό το φθινόπωρο μετρούν τους μήνες που μπορούν να αντέξουν την απότομη μείωση της ζήτησης, σε συνδυασμό με τις ασφυκτικές πρακτικές που ακολουθεί το τραπεζικό σύστημα.
Συχνά οι τραπεζίτες, όταν εγκαλούνται από τους πολιτικούς ή τον Τύπο για το «πάγωμα» της πιστωτικής επέκτασης, προβάλλουν μια απλή δικαιολογία: «η οικονομία συρρικνώνεται, μας ζητούν λιγότερα δάνεια, γι’ αυτό και δίνουμε λιγότερα δάνεια». Με άλλα λόγια, ισχυρίζονται ότι δήθεν φταίει η μείωση της ζήτησης για τις μειωμένες χορηγήσεις.
Ουδέν ψευδέστερο, όμως, από αυτό τον ισχυρισμό, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις μικρές επιχειρήσεις της χώρας: τα τελευταία στοιχεία του ΤΕΜΠΜΕ δείχνουν ότι τα προγράμματα χορήγησης δανείων με κρατικές εγγυήσεις «ναυάγησαν», παρότι υπήρχαν διαθέσιμες εγγυήσεις έως 2,25 δις. ευρώ από το Δημόσιο και ως τώρα έχουν χορηγηθεί λιγότερα από 200 δάνεια σε όλη την Ελλάδα για εξόφληση προμηθευτών, εφοριών και ασφαλιστικών ταμείων, συνολικού ύψους μόλις 12 εκατ. ευρώ. Κι αυτό παρότι υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα προγράμματα του ΤΕΜΠΜΕ, που σχεδιάσθηκαν με τη συνεργασία των επιχειρηματικών φορέων και αρχικά έφεραν χιλιάδες επαγγελματίες στα τραπεζικά καταστήματα, για να φύγουν όμως απογοητευμένοι, χωρίς την έγκριση του δανείου τους.
Στοιχεία έρευνας που περιλαμβάνονται στην τελευταία έκθεση της ΤτΕ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα επιβεβαιώνουν τη μεγάλη έκταση του προβλήματος των κλειστών θυρών για τους μικρούς της αγοράς: σχεδόν τέσσερις στους δέκα μικροί επιχειρηματίες (ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του αντίστοιχου ευρωπαϊκού) απευθύνθηκαν σε τράπεζες φέτος ζητώντας δάνεια, αλλά μόνο ένας στους πέντε κατάφερε να λάβει την πίστωση που ζητούσε.
Το πρόβλημα της ασφυξίας των μικρών επιχειρηματιών απαιτεί άμεσες και τολμηρές παρεμβάσεις, γιατί πολύ γρήγορα η πίεση θα επιστρέψει απειλητικότερη από ποτέ στο τραπεζικό σύστημα: οι επισφάλειες που γεννιούνται έχουν τη δυναμική να «πριονίσουν» ανεπανόρθωτα την κεφαλαιακή βάση του συστήματος, ενώ αν οι τράπεζες, μετά το «μορατόριουμ» στους πλειστηριασμούς, ακολουθήσουν επιθετικές πρακτικές διεκδίκησης των οφειλόμενων, βγάζοντας μαζικά στο σφυρί ακίνητα επιχειρηματιών, κινδυνεύουν να «γονατίσουν» την αγορά ακινήτων, με απρόβλεπτες συνέπειες και για τις ίδιες τις τράπεζες, που έχουν τεράστια έκθεση στα ακίνητα.
«Αν σπάσει η ραχοκοκαλιά της εθνικής οικονομίας, δεν θα είναι για πολύ ανεπηρέαστη η καρδιά του, δηλαδή το τραπεζικό σύστημα», τονίζει στο “B” τραπεζικό στέλεχος, προειδοποιώντας για τους κινδύνους από το «λουτρό αίματος» στις μικρές επιχειρήσεις. Προς το παρόν, η κυβέρνηση μοιάζει να θέτει σε πρώτη προτεραιότητα την επιβίωση των τραπεζών, χορηγώντας εγγυήσεις για δάνεια 25 δις. ευρώ χωρίς όρους για τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Αν, όμως, και αυτή η «λίμνη» ρευστότητας παραμείνει εγκλωβισμένη στους τραπεζικούς ισολογισμούς, χωρίς να φθάνουν ικανοποιητικές ροές πιστώσεων στην οικονομία, κυρίως δε στις μικρές επιχειρήσεις, θα πρόκειται απλώς για ένα πρόσκαιρο «μπάλωμα», μιας τρύπας που αργά ή γρήγορα θα ανοίξει ακόμη πιο επικίνδυνα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου