Όπως προκύπτει από τα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών, του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως,
της Συνθήκης Ειρήνης του Παρισιού 1946,
της Σύμβασης της Χάγης 1907,
της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού και των βιβλίων ιστορίας της κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 1941-1944(5), όπως
Γ. Αντωνιάδη, «Οι αετοί του Βορρά» τόμοι 2, Δ. Πασχαλίδη-Τ. Χατζηαναστασίου, «Τα γεγονότα της Δράμας (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος 1941» εκδοση ΔΕΚΠΟΤΑ Δράμας 2003, Δ. Καραϊσαρλή, «1941-1944 «Σκληροί αγώνες και μεγάλες θυσίες», Ορίζων 1996, Κ. Κωνσταντάρα, «Αγώνες και διωγμοί», Αθήνα 1964...
Π. Παπαθανασίου, «Για τον Ελληνικό Βορρά», Παπαζήση, Αθήνα 1988, Κ. Σνωκ, «Η τραγωδία της Δράμας», Δήμος Δράμας 1945, Κ. Στολίγκα, «Με αίμα και δάκρυ», Αθήνα 1956, Α. Φωστηρίδη, «Η Εθνική Αντίστασις κατά της βουλγαρικής κατοχής 1941-1945», Θεσσαλονίκη 1959, Β. Χατζηθεοδωρίδη, «Η κατοχή στην Αν. Μακεδονία-Θράκη 1941-1945», Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δράμας 2002, Α. Χρυσοχόου, «Η Κατοχή εν Μακεδονία, βιβλίον 4ον.
α) Απελάσεις Μητροπολιτών και κληρικών: Σερρών Κων/νου, Σιδηροκάστρου Βασιλείου, Ζιχνών Αλεξάνδρου (αναπληρ. του Ιερώνυμου Γιαμαλάκη), Μαρωνείας και Θάσου Βασιλείου, Καβάλας Κωνστάντιου Χρόνη (αναπληρωτή), Αλεξανδρούπολης Πατάρων Μελετίου (αναπληρωτή), Ηγουμένου μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών Ιγνατίου και πλήθους κληρικών.
β) Δολοφονίες Ιερέων 44, κακοποιήσεις ιερέων 253 (πηγές αναφέρουν 63 ονόματα). Από τους συνολικά 584 ιερείς έμειναν 225 και καταστράφηκαν 482,
λεηλατήθηκαν οι μονές Αγίου Προδρόμου Σερρών, Εικοσιφοίνισσας Δράμας και πάρα πολλές άλλες.
γ) Διαρπαγές-λεηλασίες -καταστροφές:
«Επί τρις μήνες (ιδίως το Σεπτέμβριο και Οκτώβριο 1944) χιλιάδες φορτηγά και σιδηροδρομικά βαγόνια μετέφεραν μηχανές, τεχνικό εξοπλισμό , έπιπλα, γεωργικά μηχανήματα και εξοπλισμό, ακόμη και τηλεγραφικούς στύλους. Στη λεηλασία συμπεριλαμβάνεται επίσης και μεγάλος αριθμός αυτοκινήτων, φορτηγών, λεωφορείων και μοτοσυκλετών, ιδιωτικών και του Δημοσίου. Μετέφεραν ακόμη και ζώα, αφήνοντας την περιοχή έρημη μετά την αναχώρησή τους».(«Ηβουλγαρική κατοχή στην Αν. Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944, έκδοση ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 129).
δ)Κατασχέσεις-καταστροφές:
1)Λαδιού και ελιών (άφηναν για ένα έτος 10 κιλά λάδι και 20 κιλά ελιές ανα οικογένεια και 5 κιλά λάδι για κάθε παιδί)
2) κτιρίων 20 στις Σέρρες, 4 στην Καβάλα, 800 στην Αλεξανδρούπολη και άνω των 60 αλλού. Σύμφωνα με το βιβλίο του Φ. Δραγούμη, «Τα ελληνικά δίκαια Θεσσαλονίκη 1949», στοιχεία του οποίου παρουσιάστηκαν στη Διάσκεψη της ειρήνης του Παρισιού 1946, όπως παρατίθενται στο βιβλίο του ΙΜΧΑ με τίτλο Η Βουλγαρική κατοχή στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 1941-1944, εκδόσεις παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 134.
ε) Πυρπολήσεις χωριών:
Από το Νέστο ως τους πρόποδες της Ροδόπης πυρπολήσεις 75 χωριών. Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως αμέσως μετά την κατοχή καταστράφηκαν 74.500 κτίρια και οικοδομές. «Τις περισσότερες και μεγαλύτερες σε έκταση καταστροφές στη βουλγαροκρατούμενη περιοχή υπέστη ο Νομός Δράμας…» το 36,5 του συνόλου των κτιρίων.
στ) Επιτάξεις:
Ελαιοτριβείων, ζώων και αλυκών Θάσου. Αγορά καπνού από την Αγροτική Συνεταιριστική Τράπεζα της Βουλγαρίας από το 1942 σε τιμή που όριζε η ίδια. (Από τα χωριά που έκαψαν πήραν πρώτα τα καπνά και όλη την κινητή περιουσία μαζί με όλα τα ζώα). Το ίδιο ίσχυσε και για το μέλι και το γάλα, τα ψάρια, το αλάτι.
ζ) Αρπαγές:
130 ατμομηχανών σιδηροδρόμων, 200 επιβατικών βαγονιών, 3,303 φορτηγών, μείωση των δασών στο Νομό Δράμας κατά 25%
η) Θύματα:
Περί τα 2.500 θύματα κάτοικοι του νομού Δράμας και άλλων νομών, 2.140 από τους οποίους αναγράφονται τεκμηριωμένα στο βιβλίο των Δ. Πασχαλίδη –Τ. Χατζηαναστασίου.
Αξία ζημιών μόνο από την κτηνοτροφία 178.348.686 δολάρια.
Το συνολικό ποσό των ζημιών στη βουλγαροκρατούμενη περιοχή υπολογίστηκε σε 985.469.993 δολάρια (ονομαστική αξία δολαρίου δεκαετίας 1940).
Από το Σεπτέμβριο ως το τέλος Οκτωβρίου 1944 (τελευταία προθεσμία αποχώρησης), μετέφεραν ακόμη και πόρτες και παράθυρα στη Βουλγαρία.
Το Μάρτιο του 2001 δόθηκε η δυνατότητα στα θύματα του Ναζισμού να υποβάλουν αιτήσεις για αποζημιώσεις ομηρίας, στις κατά τόπους νομαρχίες (για τη Νομαρχία Δράμας τηλ. 62300) ως τις 11 Αυγούστου, οι οποίες χορηγούσαν τα σχετικά έντυπα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) στη Γενεύη, μέσω του Γραφείου του ΔΟΜ για την Ελλάδα, Δωδεκανήσου 8 -Αθήνα.
Οι κάτοικοι π.χ. του συνοικισμού Περάσματος, που μετά την πυρπόληση όλων των οικιών τους το Μάιο 1944 και την αρπαγή της κινητής τους περιουσίας, οδηγήθηκαν 111 γυναικόπαιδα με τα πόδια στη Βουλγαρία, όπου διέμειναν 6 περίπου μήνες, προσέφυγαν στη ΔΟΜ. Έλαβαν μια ειρωνική απάντηση, χωρίς τους λόγους απόρριψης της αίτησης με επισύναψη του κειμένου της ένστασής τους στην αγγλική με το αιτιολογικό «Δυστυχώς, πλήρης μετάφραση της απόφασης στην γλώσσα σας δεν μπορεί να παραχθεί λόγω περιορισμένης χρηματοδότησης». Η επιστολή της σχετικής γερμανικής υπηρεσίας, χωρίς ημερομηνία, απέρριψε το αίτημα παρά τη ρητή πρόβλεψη στην απόφαση της Γενεύης για αποζημίωση σε ομηρίες και καταναγκαστικές εκτοπίσεις.
Ειδικά σε εφαρμογή του Α.Ν. 408/68, άρθ. 2, περ. β΄ και ανεξάρτητα από πολεμικές αποζημιώσεις, οι κάτοικοι Νομού Δράμας που διετέλεσαν όμηροι σε «συνθήκες δουλείας» πλέον των τριών μηνών, έλαβαν 500 δραχμές αποζημίωση για κάθε μήνα ομηρίας με την υπ’ αριθ. 288/1969 απόφαση του Πρωτοδικείου Δράμας.
Σε ό,τι αφορά την ελληνο-βουλγαρική προσέγγιση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, κατά την περίοδο 1974-1980, δεν γνωρίζουμε τα αποτελέσματά της σε θέματα πολεμικών αποζημιώσεων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι «Η βουλγαρική κατοχή στην Αν. Μακεδονία και Θράκη ήταν τελικά η ειδεχθέστερη από τις τρεις που επέβαλαν οι κατακτητές (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι» (Βάσος Μαθιόπουλος).
Είναι γνωστά και τα θύματα και οι καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας, όπως σε όλη την Ελλάδα και στην περιοχή μας. Αναμένονται οι πολεμικές αποζημιώσεις ως ελάχιστο δείγμα στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της παγκόσμιας ειρήνης και της συνεργασίας των λαών.
Του Βασίλη Γ. Χατζηθεοδωρίδη,
τ. καθηγητή Παιδαγωγικής Ακαδημίας
και Σχολής Νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης
Π. Παπαθανασίου, «Για τον Ελληνικό Βορρά», Παπαζήση, Αθήνα 1988, Κ. Σνωκ, «Η τραγωδία της Δράμας», Δήμος Δράμας 1945, Κ. Στολίγκα, «Με αίμα και δάκρυ», Αθήνα 1956, Α. Φωστηρίδη, «Η Εθνική Αντίστασις κατά της βουλγαρικής κατοχής 1941-1945», Θεσσαλονίκη 1959, Β. Χατζηθεοδωρίδη, «Η κατοχή στην Αν. Μακεδονία-Θράκη 1941-1945», Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δράμας 2002, Α. Χρυσοχόου, «Η Κατοχή εν Μακεδονία, βιβλίον 4ον.
Οι Βούλγαροι εν Ανατολική Μακεδονία και Θράκη», τεύχη Α΄και Β΄, Θεσσαλονίκη 1952 κ. ά., οι απαιτήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις της Βουλγαρίας προς την Ελλάδα, στηρίζονται στο δίκαιο του πολέμου και αφορούν τις βιαιότητες, εκτελέσεις, δολοφονίες και καταστροφές που διέπραξαν οι γείτονές μας και έχουν επιγραμματικά ως εξής:
α) Απελάσεις Μητροπολιτών και κληρικών: Σερρών Κων/νου, Σιδηροκάστρου Βασιλείου, Ζιχνών Αλεξάνδρου (αναπληρ. του Ιερώνυμου Γιαμαλάκη), Μαρωνείας και Θάσου Βασιλείου, Καβάλας Κωνστάντιου Χρόνη (αναπληρωτή), Αλεξανδρούπολης Πατάρων Μελετίου (αναπληρωτή), Ηγουμένου μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών Ιγνατίου και πλήθους κληρικών.
β) Δολοφονίες Ιερέων 44, κακοποιήσεις ιερέων 253 (πηγές αναφέρουν 63 ονόματα). Από τους συνολικά 584 ιερείς έμειναν 225 και καταστράφηκαν 482,
λεηλατήθηκαν οι μονές Αγίου Προδρόμου Σερρών, Εικοσιφοίνισσας Δράμας και πάρα πολλές άλλες.
γ) Διαρπαγές-λεηλασίες -καταστροφές:
«Επί τρις μήνες (ιδίως το Σεπτέμβριο και Οκτώβριο 1944) χιλιάδες φορτηγά και σιδηροδρομικά βαγόνια μετέφεραν μηχανές, τεχνικό εξοπλισμό , έπιπλα, γεωργικά μηχανήματα και εξοπλισμό, ακόμη και τηλεγραφικούς στύλους. Στη λεηλασία συμπεριλαμβάνεται επίσης και μεγάλος αριθμός αυτοκινήτων, φορτηγών, λεωφορείων και μοτοσυκλετών, ιδιωτικών και του Δημοσίου. Μετέφεραν ακόμη και ζώα, αφήνοντας την περιοχή έρημη μετά την αναχώρησή τους».(«Ηβουλγαρική κατοχή στην Αν. Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944, έκδοση ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 129).
δ)Κατασχέσεις-καταστροφές:
1)Λαδιού και ελιών (άφηναν για ένα έτος 10 κιλά λάδι και 20 κιλά ελιές ανα οικογένεια και 5 κιλά λάδι για κάθε παιδί)
2) κτιρίων 20 στις Σέρρες, 4 στην Καβάλα, 800 στην Αλεξανδρούπολη και άνω των 60 αλλού. Σύμφωνα με το βιβλίο του Φ. Δραγούμη, «Τα ελληνικά δίκαια Θεσσαλονίκη 1949», στοιχεία του οποίου παρουσιάστηκαν στη Διάσκεψη της ειρήνης του Παρισιού 1946, όπως παρατίθενται στο βιβλίο του ΙΜΧΑ με τίτλο Η Βουλγαρική κατοχή στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 1941-1944, εκδόσεις παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 134.
ε) Πυρπολήσεις χωριών:
Από το Νέστο ως τους πρόποδες της Ροδόπης πυρπολήσεις 75 χωριών. Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως αμέσως μετά την κατοχή καταστράφηκαν 74.500 κτίρια και οικοδομές. «Τις περισσότερες και μεγαλύτερες σε έκταση καταστροφές στη βουλγαροκρατούμενη περιοχή υπέστη ο Νομός Δράμας…» το 36,5 του συνόλου των κτιρίων.
στ) Επιτάξεις:
Ελαιοτριβείων, ζώων και αλυκών Θάσου. Αγορά καπνού από την Αγροτική Συνεταιριστική Τράπεζα της Βουλγαρίας από το 1942 σε τιμή που όριζε η ίδια. (Από τα χωριά που έκαψαν πήραν πρώτα τα καπνά και όλη την κινητή περιουσία μαζί με όλα τα ζώα). Το ίδιο ίσχυσε και για το μέλι και το γάλα, τα ψάρια, το αλάτι.
ζ) Αρπαγές:
130 ατμομηχανών σιδηροδρόμων, 200 επιβατικών βαγονιών, 3,303 φορτηγών, μείωση των δασών στο Νομό Δράμας κατά 25%
η) Θύματα:
Περί τα 2.500 θύματα κάτοικοι του νομού Δράμας και άλλων νομών, 2.140 από τους οποίους αναγράφονται τεκμηριωμένα στο βιβλίο των Δ. Πασχαλίδη –Τ. Χατζηαναστασίου.
Αξία ζημιών μόνο από την κτηνοτροφία 178.348.686 δολάρια.
Το συνολικό ποσό των ζημιών στη βουλγαροκρατούμενη περιοχή υπολογίστηκε σε 985.469.993 δολάρια (ονομαστική αξία δολαρίου δεκαετίας 1940).
Από το Σεπτέμβριο ως το τέλος Οκτωβρίου 1944 (τελευταία προθεσμία αποχώρησης), μετέφεραν ακόμη και πόρτες και παράθυρα στη Βουλγαρία.
Το Μάρτιο του 2001 δόθηκε η δυνατότητα στα θύματα του Ναζισμού να υποβάλουν αιτήσεις για αποζημιώσεις ομηρίας, στις κατά τόπους νομαρχίες (για τη Νομαρχία Δράμας τηλ. 62300) ως τις 11 Αυγούστου, οι οποίες χορηγούσαν τα σχετικά έντυπα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) στη Γενεύη, μέσω του Γραφείου του ΔΟΜ για την Ελλάδα, Δωδεκανήσου 8 -Αθήνα.
Οι κάτοικοι π.χ. του συνοικισμού Περάσματος, που μετά την πυρπόληση όλων των οικιών τους το Μάιο 1944 και την αρπαγή της κινητής τους περιουσίας, οδηγήθηκαν 111 γυναικόπαιδα με τα πόδια στη Βουλγαρία, όπου διέμειναν 6 περίπου μήνες, προσέφυγαν στη ΔΟΜ. Έλαβαν μια ειρωνική απάντηση, χωρίς τους λόγους απόρριψης της αίτησης με επισύναψη του κειμένου της ένστασής τους στην αγγλική με το αιτιολογικό «Δυστυχώς, πλήρης μετάφραση της απόφασης στην γλώσσα σας δεν μπορεί να παραχθεί λόγω περιορισμένης χρηματοδότησης». Η επιστολή της σχετικής γερμανικής υπηρεσίας, χωρίς ημερομηνία, απέρριψε το αίτημα παρά τη ρητή πρόβλεψη στην απόφαση της Γενεύης για αποζημίωση σε ομηρίες και καταναγκαστικές εκτοπίσεις.
Ειδικά σε εφαρμογή του Α.Ν. 408/68, άρθ. 2, περ. β΄ και ανεξάρτητα από πολεμικές αποζημιώσεις, οι κάτοικοι Νομού Δράμας που διετέλεσαν όμηροι σε «συνθήκες δουλείας» πλέον των τριών μηνών, έλαβαν 500 δραχμές αποζημίωση για κάθε μήνα ομηρίας με την υπ’ αριθ. 288/1969 απόφαση του Πρωτοδικείου Δράμας.
Σε ό,τι αφορά την ελληνο-βουλγαρική προσέγγιση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, κατά την περίοδο 1974-1980, δεν γνωρίζουμε τα αποτελέσματά της σε θέματα πολεμικών αποζημιώσεων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι «Η βουλγαρική κατοχή στην Αν. Μακεδονία και Θράκη ήταν τελικά η ειδεχθέστερη από τις τρεις που επέβαλαν οι κατακτητές (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι» (Βάσος Μαθιόπουλος).
Είναι γνωστά και τα θύματα και οι καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας, όπως σε όλη την Ελλάδα και στην περιοχή μας. Αναμένονται οι πολεμικές αποζημιώσεις ως ελάχιστο δείγμα στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της παγκόσμιας ειρήνης και της συνεργασίας των λαών.
Του Βασίλη Γ. Χατζηθεοδωρίδη,
τ. καθηγητή Παιδαγωγικής Ακαδημίας
και Σχολής Νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης
Εφημερίδα της Δράμας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου