Το ακραίο... παίγνιο του Βαρουφάκη με στόχο να πιέσει τους Ευρωπαίους για χρηματοδοτική υποστήριξη
- Τι έγινε το 2003 στην Αργεντινή
Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα δεν πληρώσει τις δόσεις του δανείου της στο ΔΝΤ;Αυτό είναι το ερώτημα, που έχει τεθεί στην ιστορία μόνο άλλη μία φορά, αρχίζει να απασχολεί τους Έλληνες, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζεται για τη μεγάλη «μάχη», στο Eurogroup της 9ης Μαρτίου, με στόχο να...
εξασφαλίσει πολύτιμη ένεση ρευστότητας, που θα αποτρέψει… ατυχήματα στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Στη συνεδρίαση του οικονομικού επιτελείου στο Μαξίμου, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, «κλείδωσε» η απόφαση να πληρωθεί την επόμενη Παρασκευή η πρώτη οφειλόμενη δόση του μήνα προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ύψους 298 εκατ. ευρώ.
Έτσι, απομακρύνεται προς το παρόν ο κίνδυνος, που επισήμανε με επανειλημμένες δηλώσεις του σε διεθνή μέσα ο Γιάνης Βαρουφάκης, να υπάρξει «βραχυκύκλωμα» στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων προς το Ταμείο για μια… χούφτα δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα μπορούσε να εξασφαλίσει η Ελλάδα είτε από τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα, ή με μια αύξηση του πλαφόν δανεισμού με έντοκα γραμμάτια.
Αυτή, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, είναι μια κίνηση καλής θέλησης προς τους ξένους πιστωτές, που θα γίνει ενόψει της συνεδρίασης του Eurogroup, στις 9 Μαρτίου, στην οποία η Ελλάδα θα θέσει επιτακτικά το θέμα του χρηματοδοτικού κενού για την περίοδο της τετράμηνης παράτασης της δανειακής σύμβασης.
Όμως, το θέμα της εξόφλησης των δόσεων προς το ΔΝΤ για τον Μάρτιο και, πολύ περισσότερο, για τον Απρίλιο, δεν κλείνει την επόμενη Παρασκευή. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε, με πολύ μεγάλη προσπάθεια και εξαντλώντας όλα τα περιθώρια ενδοκυβερνητικού δανεισμού (repos με οργανισμούς της γενικής κυβέρνησης) να πληρώσει τις υποχρεώσεις του Μαρτίου, ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, τα 2,5 δισ. ευρώ που πρέπει να πληρωθούν στο Ταμείο στη συνέχεια,δηλαδή μέχρι το τέλος Ιουνίου, οπότε και εκπνέει η παράταση της δανειακής σύμβασης, θα είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλισθούν, χωρίς να τεθεί θέμα «εσωτερικής στάσης πληρωμών» της κυβέρνησης σε κάποιες από τις βασικές υποχρεώσεις της (μισθοί, συντάξεις).
Για την κυβέρνηση είναι αυτονόητο, όπως τονίζουν στελέχη της, ότι αν βρεθεί μπροστά στην επιλογή «πληρωμή μισθών-συντάξεων ή πληρωμή χρεών στο ΔΝΤ» θα επιλέξει την εξυπηρέτηση των εσωτερικών υποχρεώσεων, έστω και αν δεν πληρωθεί έγκαιρα μία από τις πολλές δόσεις των επόμενων μηνών προς το Ταμείο.
Συνεπώς, η απειλή στάσης πληρωμών προς το ΔΝΤ παραμένει στον ορίζοντα των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Πώς θα αντιδράσει το Ταμείο, σε αυτή την περίπτωση; Όσοι σπεύδουν να πουν ότι αυτόματα θα θεωρηθεί ότι υπάρχει technical default, δηλαδή επίσημο πιστωτικό γεγονός, το οποίο, σύμφωνα με τους όρους της δανειακής μας σύμβασης με τον ESM-EFSF οδηγεί σε αυτόματη ακυρότητα και αυτής της σύμβασης (άποψη Σόιμπλε), ίσως βιάζονται να προκαταλάβουν τις εξελίξεις.
Στην ιστορία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υπήρξε μόνο μία περίπτωση άρνησης πληρωμής δόσης (εξαιρουμένων των περιπτώσεων αδυναμίας πληρωμής από φτωχά κράτη του τρίτου κόσμου): αυτό έγινε το 2003, από την κυβέρνηση Κίρχνερ της Αργεντινής, όταν βρισκόταν σε διένεξη με το ΔΝΤ για τους όρους στήριξης, μετά το default που είχε προηγηθεί στα χρέη προς τους ιδιώτες πιστωτές.
Η τολμηρή κίνηση του Κίρχνερ είχε τελικά το αποτέλεσμα που περίμενε ο πρόεδρος της Αργεντινής. Το Ταμείο δεν θεώρησε τη μη πληρωμή δόσης 3 δισ. ευρώ ως πιστωτικό γεγονός και ακολούθησε δίμηνης διάρκειας διαπραγμάτευση, όπου τελικά η Αργεντινή εξασφάλισε ένα «γενναιόδωρο» roll-over των υποχρεώσεών της προς το Ταμείο, αλλά και –το σημαντικότερο- την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στις βασικές θέσεις του Μπουένος Άιρες για την αναδιάρθρωση του χρέους και για την οικονομική πολιτική της Αργεντινής (ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, που ήθελε να επιβάλει το Ταμείο τελικά εγκαταλείφθηκε).
Ο βασικός λόγος για τον οποίο το Ταμείο έκανε πίσω ήταν λόγος… αυτοσυντήρησης: ο βασικός κανόνας για τη λειτουργία του είναι ότι αποτελεί προνομιακό πιστωτή, άρα δεν νοείται default σε υποχρεώσεις προς το ΔΝΤ, οι οποίες πάντα αποπληρώνονται, ή διαγράφονται με πρωτοβουλία του ΔΝΤ, όταν πρόκειται για μικρά χρέη πολύ φτωχών χωρών.
Αν το Ταμείο είχε θεωρήσει την κίνηση Κίρχνερ ως πιστωτικό γεγονός, θα είχε τεθεί σε καταλυτική αμφισβήτηση η θέση του ως προνομιακού πιστωτή, κάτι που θα έθετε σε αμφισβήτηση τον ίδιο το ρόλο του στο διεθνές οικονομικό σύστημα: πώς μπορούσε το Ταμείο να συνεχίσει να δίνει δάνεια σε χώρες για να μην χρεοκοπούν, αν γινόταν δεκτό ότι ορισμένα από αυτά τα δάνεια θα χάνονταν, με πρωτοβουλία των οφειλετών;
Η περίπτωση της Ελλάδας είναι ασφαλώς πολύ διαφορετική από αυτή της Αργεντινής, καθώς η Ελλάδα είναι χώρα του «πρώτου κόσμου» και ενταγμένη σε μεγάλη νομισματική ένωση. Σε περίπτωση default προς το Ταμείο, η αλυσίδα των παρενεργειών θα είναι πολύ μεγαλύτερη, ιδιαίτερα αν ακυρωθεί αυτοδικαίως και η συμφωνία δανεισμού από την Ευρώπη και η Ελλάδα διολισθήσει, χρεοκοπημένη, στην έξοδο από το ευρώ.
Πολύ διαφορετικοί είναι σήμερα και συσχετισμοί στο εσωτερικό του Ταμείου,όπου οι ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία) αμφισβητούν τον ηγετικό ρόλο ΗΠΑ και Ευρώπης και επικαλούνται μάλιστα την ελληνική περίπτωση, για να υπογραμμίσουν ότι η Δύση δίνει, μέσω του Ταμείου, χαριστικά δάνεια σε μια πλούσια χώρα με πολιτικά κριτήρια. Ένα default της Ελλάδας θα ήταν καταστροφικό για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς θα νομιμοποιούσε το αίτημα των «αναδυόμενων» για μεγαλύτερη συμμετοχή στη διοίκηση του Ταμείου.
Εξασφαλίζουν όλα αυτά ότι η απειλή του default στα δάνεια του ΔΝΤ οδηγεί με βεβαιότητα τους δανειστές μας σε υποχώρηση, ώστε να εγκρίνει το Eurogroup την παροχή της απαιτούμενης χρηματοδότησης; Προφανώς, όχι. Τέτοιες εγγυήσεις επιτυχίας σε ένα σύνθετο πολιτικό/οικονομικό παίγνιο προφανώς δεν υπάρχουν. Μια «στριμωγμένη» κυβέρνηση, όμως, που βλέπει ότι οι ενέργειες των δανειστών απειλούν την πολιτική της επιβίωση, δεν έχει λόγο να μην χρησιμοποιήσει και αυτό το «χαρτί». Τα αποτελέσματα θα φανούν στις 9 Μαρτίου…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου