Χοντρό παζάρι ανάμεσα σε τράπεζες και επιχειρήσεις γίνεται το τελευταίο διάστημα, με αντικείμενο τους όρους παροχής της υπερπολύτιμης -φέτος και πιθανώς και για τα επόμενα χρόνια- ρευστότητας.
Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της δημοσίευσης αποτελεσμάτων χρήσης 2009 είναι ορατό ότι μια νέα φουρνιά επιχειρήσεων -η μεγαλύτερη των τελευταίων ετών- παραβίασε τους ελάχιστους αριθμοδείκτες κάλυψης δανείων (covenants) και οδηγείται σε αναδιάρθρωση όρων δανεισμού.
Και όλα αυτά πριν ακόμη ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση των τραπεζών με τις επιχειρήσεις, που έσπασαν τα ...
περίφημα covenants με τα αποτελέσματα χρήσης 2008! Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η αναχρηματοδότηση επιχειρήσεων όπως Μαΐλλης, Euromedica, Vivartia κ.ά. που ξεκίνησε ως και δύο χρόνια πριν (Μαΐλλης).
Η επαναδιαπραγμάτευση θα διενεργηθεί, υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες των τελευταίων 15 ετών, καθώς η δημοσιονομική κρίση έχει εκτινάξει το κόστος δανεισμού. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι, ενώ αυξάνονται οι επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη πρόσθετη χρηματοδότηση από τις τράπεζες, οι τελευταίες έχουν ως απόλυτη προτεραιότητα τη διαφύλαξη της ρευστότητας και τη θωράκιση του ισολογισμού τους.
Αυτό σημαίνει ότι η πίτα ρευστότητας μειώνεται, με τους δικαιούχους να αυξάνονται και παρά το τσουχτερό πλέον κόστος, με το οποίο θα χρεώνουν τα κομμάτια της πίτας οι τράπεζες, αυτά παραμένουν ανάρπαστα.
Το γεγονός ότι το Δημόσιο συνεχίζει να δανείζεται με spreads της τάξης των 300 μονάδων σημαίνει ότι καμία ελληνική επιχείρηση δεν δύναται να έχει κόστος χαμηλότερο της χώρας.
Πρακτικά, οι τράπεζες επιδιώκουν να αντισταθμίσουν τις απώλειες από την αύξηση του κόστους δανεισμού στο καθαρό επιτοκιακό τους περιθώριο. Για τον λόγο αυτόν προχωρούν σε νέο γύρο ανατιμολόγησης δανείων, με το περιθώριο που χρεώνουν να διαμορφώνεται σε επίπεδα αντίστοιχα αυτών που δανείζεται το Δημόσιο (της τάξης του 3% και πλέον).
Η διοίκηση της Alpha στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε ανατιμολόγηση δανείων, με στόχο τη διαφύλαξη του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου, σημειώνοντας ότι πέρυσι είχε πετύχει την ανατιμολόγηση των δύο τρίτων του δανειακού της χαρτοφυλακίου.
Μόνο που φέτος το παζάρι έχει περισσότερες ιδιαιτερότητες.
Γιατί παίρνουν χαμηλότερα επιτόκια οι επιχειρήσεις με πρόβλημα δανεισμού
Πρώτον, γιατί σειρά μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων βαρύνεται ήδη από υψηλό δανεισμό και έχουν εκχωρήσει στις τράπεζες για παλαιά δάνεια το σύνολο των δυνατών εξασφαλίσεων. Η επιβολή ενός επιτοκίου της τάξης του 6% και πλέον θα οδηγήσει απλώς σε αδυναμία εξυπηρέτησης δανεισμού σε μερικούς μήνες.
Για τις επιχειρήσεις αυτές οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους με χαμηλά spreads (της τάξης των 250 μονάδων), ελαστικοποιώντας σημαντικά τους όρους κάλυψης προκειμένου να μην αναγκαστούν να σχηματίσουν υψηλότατες προβλέψεις.
Τα παραπάνω δάνεια χορηγούνται τελικώς ύστερα από σκληρό παζάρι μηνών (π.χ. Αλουμύλ) και αφού έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια πιέσεων για πωλήσεις παγίων, μειώσεις σε κόστη κ.ά. από την πλευρά των τραπεζών.
Τη ζημία από τις παραπάνω αναχρηματοδοτήσεις οι τράπεζες εκτιμούν ότι θα την αντισταθμίσουν από τη μετακύλιση του αυξημένου κόστους στους συνεπείς πελάτες.
Δάνεια επταετίας - οκταετίας προσπαθούν να κλειδώσουν οι συνετοί Δεύτερον, η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος είναι περιορισμένη και με τη χώρα να εισέρχεται μόλις στο μακρύ τούνελ της δημοσιονομικής εξυγίανσης πιθανώς να παραμείνει χαμηλή για αρκετό διάστημα.
"Οι συνετές επιχειρήσεις επιδιώκουν να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια ή να συνάψουν νέο δανεισμό με ορίζοντα επταετίας - οκταετίας, ακόμη και αν πρέπει να πληρώσουν λίγο πιο τσουχτερό επιτόκιο ώστε να εξασφαλίσουν ότι δεν θα έχουν πρόβλημα", αναφέρει χαρακτηριστικά επικεφαλής τμήματος εταιρικών χορηγήσεων ελληνικής τράπεζας.
Για πρώτη φορά, τα τελευταία χρόνια, βαριά ονόματα της ελληνικής βιομηχανίας αντιμετωπίζουν υψηλό δανεισμό και απροθυμία από την πλευρά των τραπεζών να τους δανείσουν με το ευνοϊκό καθεστώς των προηγούμενων ετών.
Παζάρια τραπεζών ακόμη και με βαριά επιχειρηματικά ονόματα
Παραδοσιακοί επιχειρηματικοί όμιλοι όπως Τιτάν, Βιοχάλκο και μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες όπως η Άκτωρ τα προηγούμενα χρόνια δανείζονταν χωρίς να ζητούν οι τράπεζες όρους καλύψεων ή εξασφαλίσεις. Η Τιτάν ήδη συμφώνησε με τις πιστώτριες τράπεζές της την αναθεώρηση των δεικτών κάλυψης δανείων (covevants) αυξάνοντας τον βασικό ελάχιστο αριθμοδείκτη της σχέσης καθαρού δανεισμού προς EBITDA από τις 3,5 στις 3,7 φορές. Σε αντάλλαγμα επιβαρύνθηκε με μικρή αύξηση επιτοκίων.
Ο όμιλος εστίασε την προσοχή του πέρυσι στη γένεση ελεύθερων ταμειακών ροών ώστε να μειώσει τον δανεισμό του, ο οποίος ανήλθε στα 930 εκατ. ευρώ στο τέλος του έτους. Το τίμημα 80 εκατ. ευρώ από την πώληση του 16% της αιγυπτιακής θυγατρικής θα ενισχύσει τους αριθμοδείκτες πιθανότατα μέσω της περαιτέρω μείωσης των δανείων. Ανοιχτό όμως είναι το ενδεχόμενο και νέας εξαγοράς.
Ο όμιλος Βιοχάλκο εμφανίζει υψηλό δανεισμό παρά τη μείωσή του πέρυσι. Οι θυγατρικές του Σιδενόρ και Χαλκόρ βαρύνονται αθροιστικά (σε ενοποιημένη βάση) με 835 εκατ. ευρώ δάνεια, ενώ η οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα παραμένει στο ναδίρ και οι αγορές των Βαλκανίων δεν έχουν ακόμη ανακάμψει.
Ο όμιλος Ελλάκτωρ διαπραγματεύεται σύμφωνα με πληροφορίες ομολογιακό δάνειο, με τις τράπεζες να ζητούν ως ενέχυρο ποσοστό από αυτό που κατέχει η Άκτωρ Παραχωρήσεις στην Αττική Οδό και στη Γέφυρα. Παρά το γεγονός ότι είναι διαδικαστικό για την Άκτωρ, είναι ενδεικτικό του νέου κλίματος μια και μέχρι προ μερικών μηνών οι γραμμές χρηματοδότησης από τις τράπεζες ήταν ορθάνοιχτες χωρίς να ζητούνται εξασφαλίσεις.
Τι συμβαίνει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με τζίρο έως 2 εκατ. ευρώ, που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας αλλά αντίθετα μπορούν να βάλουν ως ενέχυρο ακίνητα ελεύθερα βαρών ή επιταγές φερέγγυων πελατών, οι τράπεζες προσφέρουν δάνεια με επιτόκια της τάξης του 8% για έτος. Επιτόκια που μειώνονται ως και μία μονάδα στην πενταετία! Όλα αυτά σε μια περίοδο όπου ο αριθμός των μικρών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας αυξάνεται με επιβραδυνόμενο ρυθμό, τα τελευταία δύο τρίμηνα, ενδεικτικό ότι η αγορά έχει αρχίσει να προσαρμόζεται μετά τη βίαιη προσαρμογή σε κεφάλαιο κίνησης που προκάλεσε η πιστωτική κρίση.
Οι τράπεζες όμως φοβούνται ότι ο ρυθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα αυξηθεί το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του έτους. Για τις μεσαίου τζίρου επιχειρήσεις (πωλήσεις από 2 ως 20 εκατ. ευρώ) τα επιτόκια των νέων χορηγήσεων δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Και αυτό γιατί οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι αυτές που εμφανίζουν τους τελευταίους μήνες τον πλέον αυξανόμενο ρυθμό σε μη εξυπηρέτηση δανείων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου